“Băm vằm” sông La Tinh

(TN&MT) - Gần đây, hoạt động khai thác cát của Doanh nghiệp tư nhân vận tải Tân Tiến dọc sông La Tinh đoạn qua thôn Vạn Thái và Vạn Ninh 2, xã Mỹ Tài (huyện Phù Mỹ, Bình Định) gây sạt lở bờ sông, tác động tiêu cực đến chất lượng công trình đê và đời sống dân sinh của người dân ở địa phương. Cử tri lo lắng và nhiều lần kiến nghị chính quyền vào cuộc kiểm tra, chấn chỉnh; nhưng đến nay, nguyện vọng này vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.

Qua tìm hiểu của PV, Doanh nghiệp tư nhân vận tải Tân Tiến (gọi tắt DN Tân Tiến) được UBND tỉnh Bình Định cấp Giấy phép khai thác cát làm vật liệu xây dựng thông thường vào ngày 11.9.2015 (thời gian 4 năm kể từ ngày ký) tại 2 điểm dọc sông La Tinh với diện tích 2 ha.

“Băm vằm” khúc sông

Thời gian đầu khai thác, DN Tân Tiến chấp hành tương đối tốt các quy định trong Giấy phép khai thác mỏ. Tuy nhiên sau đó, DN ngày lợi dụng sự thiếu kiểm tra, giám sát của chính quyền địa phương, đơn vị chức năng của huyện Phù Mỹ để “làm ẩu”. Cụ thể, Giấy phép khai thác khoáng sản quy định DN được phép khai thác ở 2 điểm dọc sông La Tinh; tuy nhiên chúng tôi ghi nhận dọc đoạn sông qua thôn Vạn Ninh 2, có 3 điểm khai thác cát nham nhở xuất hiện. Để tiện cho việc khai thác và vận chuyển, DN tự ý đổ đất, mở đường, gây tác động tiêu cực đến chất lượng công trình đê La Tinh. Trong quá trình khai thác, DN cũng không cắm mốc chỉ giới tọa độ, cắm biển báo nguy hiểm, bảng thông tin mỏ khoáng sản, không lắp đặt camera mỏ cát nơi DN được phép khai thác theo quy định.

Sau thời gian “móc ruột”, bờ sông La Tinh đoạn qua thôn Vạn Ninh 2 và Vạn Thái xảy ra tình trạng sạt lở, xâm thực nghiêm trọng. Hệ thống chân đê nhiều nơi bị rỗng “ruột” có nguy cơ đổ sập bất cứ lúc nào. “Chưa kể, xe chở cát trọng tải lớn liên tục “quần thảo” trên mặt đê gây ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng hoạt động của công trình. Ngoài ra, DN Tân Tiến còn tự ý đổ đất, đá chặn dòng ở khu vực thượng nguồn dòng sông, khiến dòng chảy bị thay đổi”, ông Lê Văn Bời, ở thôn Vạn Ninh 2, cho biết thêm.

Người dân ở thôn Vạn Ninh 2, còn phản ánh hoạt động khai thác cát của DN Tân Tiến là một trong những tác nhân gây cạn kiệt mạch nước ngầm. “Lúc DN chưa khai thác cát, giếng nước nhà tôi lúc nào cũng đủ để sinh hoạt. Tuy nhiên, mạch nước trong giếng giảm dần đến khô kiệt kể từ ngày DN Tân Tiến thực hiện việc khai thác cát tại đây. Bà con kiến nghị chính quyền địa phương kiểm tra, chấn chỉnh những bất cập này nhiều lần, song đến nay chưa được giải quyết dứt điểm”, bà Đinh Thị Cam, ở thôn Vạn Ninh 2, bức xúc nói.

Nghịch lý “truy xét” các hộ đứng tên trong đơn!

PV trao đổi với ông Phạm Ngọc Thanh, Phó Chủ tịch UBND xã Mỹ Tài về những nội dung mà người dân ở địa phương kiến nghị, song vị này tỏ ra mơ hồ, nhiều trả lời vòng vo theo hướng: “Xã đã tiếp nhận đơn và đang trong quá trình điều tra, xác minh nên chưa thể cung cấp”.

Điều đáng nói, thay vì đề cập tới công tác kiểm tra, chấn chỉnh các kiến nghị về việc khai thác cát của DN Tân Tiến gây sạt lở bờ sông La Tinh và tác động tiêu cực đến đời sống dân sinh; thì ông Phạm Ngọc Thanh lại tập trung vào việc truy xét tên tuổi của các hộ ký tên trong đơn: “Xã sẽ tiến hành điều tra một số người có trong đơn này, có ký hay không ký. Ai tự động ký (?)”.

Đồng thời, vị Phó Chủ tịch xã Mỹ Tài cũng nhiều lần khẳng định: “DN Tân Tiến khai thác cát không gây ảnh hưởng gì đến dòng chảy và không gây sạt lở bờ sông La Tinh”. Về câu hỏi DN Tân Tiến đổ đá, sỏi chặn ngang dòng sông La Tinh đoạn qua thôn Vạn Ninh 2 có đúng theo quy định hay không, thì ông Thanh, khẳng định DN này tự phát thực hiện. Song, xã không xử lý vì không gây ảnh hưởng gì đến dòng chảy (!). Còn việc khai thác cát gây sạt lở bờ sông, ông Thanh cho rằng chỉ đoạn phía trên sạt lở, còn đoạn dưới qua thôn Vạn Ninh 2 không ảnh hưởng gì. Tuy nhiên thực tế, PV ghi nhận dọc 2 bên bờ sông ở các điểm khai thác đoạn qua thôn Vạn Ninh 2 xuất hiện nhiều điểm đất bị trượt, sạt lở xuống sông.
 

Còn vấn đề xe chở cát chạy trên thân đê, thì ông Thanh thừa nhận chắc chắn có ảnh hưởng. Việc DN Tân Tiến đổ đất mở đường xuống các điểm khai thác, ông Thanh nhìn nhận DN làm chưa đúng. Tuy nhiên, ông cho rằng trước mùa mưa lũ sẽ yêu cầu DN nạo vét để đảm bảo dòng chảy. “Ảnh hưởng cụ thể ra sao, xã đang kiểm tra, sau đó sẽ báo cáo lên cấp trên xem xét giải quyết theo quy định”, ông Phạm Ngọc Thanh, cho hay.

Liên quan đến vấn đề này, ông Hồ Mạnh Cường, Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng TN&MT huyện Phù Mỹ, cho biết: “Phòng đã tiếp nhận đơn kiến nghị của người dân, hiện nay, đang phối hợp với đơn vị chức năng kiểm tra. Đây không phải là lần đầu DN Tân Tiến vấp phải sự phản ánh của nhân dân trong quá trình khai thác cát. “Mối quan hệ” kém giữa DN với người dân ở sở tại cũng là một trong những nguyên nhân dẫn tới phát sinh khiếu kiện. Tuy nhiên nói gì thì nói, việc người dân kiến nghị những tồn tại từ hoạt động khai thác cát của DN Tân Tiến thì huyện tiếp nhận và sẽ kiểm tra, xử lý theo quy định”.

Thực tế cho thấy, việc khai thác cát của DN Tân Tiến trên sông La Tinh ít nhiều đã gây ảnh hưởng tới công trình đê sông và đời sống dân sinh ở địa phương. Do đó, UBND xã Mỹ Tài và các đơn vị chức năng liên quan của huyện, tỉnh cần sớm vào cuộc kiểm tra và trả lời rõ ràng những kiến nghị, thắc mắc để nhân dân nắm bắt. Đồng thời, có biện pháp yêu cầu DN chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại trong quá trình khai thác cát gây ra, nhằm đảm bảo an toàn cho công trình đê, cuộc sống dân sinh, tránh khiếu nại kéo dài, ảnh hưởng không tốt đến tình hình trật tự trị an ở địa phương.