Bắc miền Trung lo thiếu nước

Khát nước sinh hoạt

Huyện miền núi Nam Đông được ví là “chảo lửa” ở tỉnh Thừa Thiên - Huế, nhiệt độ ở đây luôn cao hơn đồng bằng 3 - 4oC. Thời tiết khắc nghiệt, tình trạng khan hiếm nước sạch sinh hoạt diễn ra nghiêm trọng, các hộ dân phải đi bộ nhiều cây số đến các khe, suối lấy nước về dùng.

Theo thống kê của UBND huyện Nam Đông, khu vực 5 xã vùng cao của huyện là Hương Hữu, Hương Giang, Thượng Long, Thượng Nhật và Thượng Quảng có hơn 2.700 hộ, trong đó, có 520 hộ đang sử dụng nguồn nước tự chảy, còn lại đang sử dụng nước sinh hoạt lấy từ khe suối, giếng đào, nước chưa qua xử lý thường bị nhiễm chua, phèn.

Trong khi đó những ngày này tại huyện A Lưới cũng khô hạn trầm trọng. Ghi nhận của PV tại nhiều nơi của A Lưới, hiện mực nước ở các con sông, khe suối thấp gần như cạn kiệt, tầng nước ngầm nơi đây cũng bị sụt giảm. Nhiều diện tích ruộng lúa khô nước, nứt nẻ, lúa có dấu hiệu chết khô...

Tại xã Thạch Trị, huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh), nhiều năm nay, nguồn nước sinh hoạt bị nhiễm mặn buộc người dân phải bỏ số tiền lớn mua nước sạch đóng thùng về để sử dụng. Trong khi đó, chính quyền ở một số vùng thuộc huyện Đức Thọ và huyện Can Lộc cho biết, khan hiếm nước sạch nên người dân phải tích trữ nước mưa để ăn, nước từ các giếng khơi nhiễm phèn, ao hồ để tắm giặt. Mặc dù vậy, gần 6 tháng nay, lượng mưa không đáng kể, nước tích trữ cũng đã cạn dần ngay trước khi bước vào mùa hạ.

Còn ở huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An đồng bào ở rất nhiều bản phải vất vả tìm nước sinh hoạt. Xã Mậu Đức có hơn 1.400 hộ, khoảng 500 hộ rơi vào tình trạng thiếu nước sinh hoạt về mùa khô.

Lượng nước ở sông Nậm Mộ (Nghệ An) đang cạn khô. Ảnh: Đình Tiệp.

Cần tiết kiệm nước tưới tiêu

Tại huyện A Lưới (Thừa Thiên - Huế), trước nguy cơ thiếu nước, lãnh đạo huyện đã đề nghị chủ đầu tư các công trình thủy lợi đang thi công, chọn phương án thi công tối ưu nhất để không làm ảnh hưởng đến nước tưới tiêu, đẩy nhanh thi những công trình như: Trạm bơm điện A Ngo, Điền Sơn (xã Sơn Thủy), Pa Lanh (Trung Sơn) để kịp hoàn lấy nước phục vụ sản xuất. Huyện sẽ đầu tư xây dựng các hồ chứa lớn và kiên cố hóa các công trình thủy lợi theo quy hoạch đã được phê duyệt.

Theo dự báo của Đài Khí tượng thủy văn khu vực Bắc Trung Bộ, thời gian tới, nắng nóng gay gắt có thể xảy ra như mọi năm, lượng dòng chảy trên các sông tiếp tục suy giảm và thiếu hụt so với trung bình nhiều năm, tình trạng hạn hán, thiếu nước tiếp tục xảy ra trên diện rộng. Nước mặn có nguy cơ xâm nhập sâu ở vùng cửa sông, ven biển, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sản xuất và sinh hoạt của nhân dân.

Cùng với dự báo tình hình chung, tại tỉnh Nghệ An, theo dự báo vụ Hè - Thu năm 2020, thời tiết sẽ diễn biến bất lợi, nắng nóng gay gắt có thể xảy ra liên tiếp, kéo dài trong nhiều ngày với nền nhiệt độ cao phổ biến từ 37 - 40oC, mực nước trên các sông, suối sẽ xuống rất thấp. Đặc biệt, trong năm 2019, mực nước tại các hồ đập thủy điện và thủy lợi lớn ở Nghệ An như Bản Vẽ, Vực Mấu… có thời điểm xuống thấp kỷ lục, đồng thời, mùa mưa 2019, tích trữ không bằng các năm nên việc điều tiết lượng nước khi gặp hạn trong năm 2020 sẽ gặp không ít trở ngại.

Theo ông Nguyễn Trường Thành - Chi Cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Nghệ An, thời gian tới, Chi cục sẽ tham mưu UBND tỉnh yêu cầu UBND các huyện, thành, thị triển khai thực hiện các biện pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước như: Tổ chức nạo vét cửa lấy nước, kênh mương; lắp đặt và vận hành các trạm bơm dã chiến; đào ao, giếng, đắp đập tạm để trữ nước và ngăn mặn; đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình thủy lợi, cấp nước sinh hoạt.

Trước thực trạng dự báo có thể thiếu nước vào mùa hè năm nay, lãnh đạo các địa phương và các đơn vị liên quan ở khu vực Bắc miền Trung cần căn cứ tình hình cụ thể ở từng địa phương về nguồn nước và khả năng cấp nước, rà soát, điều chỉnh mùa vụ, cơ cấu cây trồng phù hợp theo hướng chuyển đổi diện tích trồng lúa ở vùng hạn hán, chưa đảm bảo cấp nước sang cây trồng cạn; chủ động phối hợp với các doanh nghiệp, đơn vị liên quan chuẩn bị các giống cây trồng ngắn ngày để khi có nguồn nước là gieo trồng được ngay, đảm bảo kịp thời vụ.