Bắc Giang: Tạo thói quen phân loại rác tại nguồn

Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định, chậm nhất ngày 31/12/2024, bắt buộc hộ gia đình, cá nhân thực hiện việc phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn để đưa quy định vào cuộc sống. Hiện Bắc Giang đang tập trung đẩy mạnh tuyên truyền cho người dân triển khai thực hiện.

Theo quy định tại khoản 1, Điều 75 Luật Bảo vệ môi trường, chất thải rắn sinh hoạt phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân (gọi tắt là rác thải), được phân loại theo nguyên tắc chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế; chất thải thực phẩm và chất thải rắn sinh hoạt khác (không bao gồm chất thải nguy hại phát sinh từ hộ gia đình, chủ nguồn thải).

Trong đó, nhóm chất thải tái chế (phế liệu), người dân, chủ nguồn thải có thể bán cho các cá nhân, tổ chức thu gom có chức năng hoặc lực lượng thu gom tại nguồn còn nhóm chất thải hữu cơ dễ phân hủy có thể xử lý thành phân hữu cơ, làm thức ăn chăn nuôi và nhóm chất thải còn lại (như vỏ bao bì, đồ sành, sứ vỡ; túi nilon …) gom lại chuyển cho lực lượng thu gom đưa đi xử lý.

Đối với nhóm chất thải sinh hoạt nguy hại (pin đã qua sử dụng, bóng đèn hư cũ, vỏ chai lọ đựng hóa chất nguy hại, chất thải điện tử...), chủ nguồn thải đem đến điểm tiếp nhận hoặc điểm thu hồi chất thải nguy hại được bố trí tại các khu dân cư. Chất thải rắn sinh hoạt sau phân loại tại nguồn phải được lưu chứa trong bao bì, thiết bị riêng biệt, có dấu hiệu nhận biết rõ ràng, bảo đảm không rò rỉ nước, không phát tán mùi.

Thực hiện quy định này, ngày 5/9/2024, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch triển khai phân loại rác tại nguồn trên địa bàn. Tỉnh chỉ đạo các đơn vị, địa phương chủ động ban hành kế hoạch, đề án, dự án, mô hình phân loại, thu gom, tập kết, vận chuyển, xử lý, tái chế chất thải rắn sinh hoạt phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa phương.

Ông Lương Ngọc Đức, Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường thị xã Việt Yên cho biết, thực hiện chỉ đạo của tỉnh, ngày 4/10, thị xã đã ban hành kế hoạch triển khai việc phân loại rác tại nguồn tới các xã, phường, thị trấn. Đến nay, Phòng phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức tuyên truyền, tập huấn quy định của pháp luật, hướng dẫn phân loại rác tại nguồn và quy trình xử lý bảo đảm vệ sinh môi trường.

Tới đây, Phòng sẽ tham mưu thị xã thành lập các đoàn kiểm tra việc thực hiện tại các xã, phường, thị trấn, qua đó huy động đông đảo cán bộ, người dân quan tâm, tham gia. Việc phân loại rác là một trong những giải pháp nhằm giảm tải áp lực cho việc thu gom, vận chuyển, xử lý, hạn chế mức độ gây ô nhiễm môi trường và điều này chỉ có hiệu quả khi được thực hiện tại nguồn.

"Xây dựng ý thức phân loại rác tại nguồn, đồng nghĩa với việc nâng các giá trị nhận thức, hành động chung mang tính cộng đồng để phân loại rác tại nguồn trở thành thói quen của người dân, khi đã thành thói quen rồi thì việc thực thi và áp dụng các giải pháp xử phạt sẽ đơn giản hơn" - Ông Lương Ngọc Đức cho hay.

Theo ông Đức, phân loại rác thành công không chỉ làm giảm phần lớn diện tích chôn lấp rác trên địa bàn tỉnh mà còn biến rác thành tài nguyên qua việc tái chế, tái sử dụng. Từ đó, góp phần sử dụng tiết kiệm nguồn tài nguyên - yếu tố quan trọng hướng đến nền kinh tế tuần hoàn, phát triển bền vững cho tương lai.

Việc phân loại rác tại nguồn đã được tỉnh Bắc Giang quan tâm triển khai thực hiện nhiều năm qua. Cụ thể, ngày 27/2/2020, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị 17-CT/TU về huy động toàn dân tập trung thu gom, xử lý triệt để rác thải ra môi trường.

Ngày 29/12/2021, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định 1553/QĐ-UBND phê duyệt Đề án tuyên truyền, vận động, hướng dẫn hội viên phụ nữ thực hiện thu gom, phân loại, đổ rác thải sinh hoạt đúng nơi quy định. Thực hiện chỉ thị, quyết định trên, các đơn vị, đoàn thể, địa phương đã xây dựng, triển khai hàng nghìn mô hình thu gom, phân loại, xử lý rác thải hiệu quả tại các khu dân cư.

Đáng chú ý, qua phân loại rác tại nguồn, các cấp Hội LHPN của tỉnh đã thu được nhiều tỷ đồng từ các mô hình đã thu gom, phân loại và bán rác tái chế. Biến rác thải thành xe đạp, nhân dịp đầu năm học mới, các cấp Hội LHPN tỉnh đã tặng 1.363 chiếc xe đạp cho học sinh nghèo; 6.984 xuất quà, sách giáo khoa, cặp sách, quần áo, mũ bảo hiểm, bàn học... cho trẻ em mồ côi, trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, phương tiện sinh kế cho phụ nữ nghèo, phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn.

Bà Phạm Thị Hằng - Phó Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Bắc Giang cho biết, nhằm thay đổi nhận thức của cán bộ, hội viên và nhân dân trong việc tự giác phân loại rác thải sinh hoạt tại gia đình, thời gian tới Hội sẽ tiếp tục triển khai các mô hình chống rác thải nhựa, lan tỏa trong cộng đồng, góp phần nâng cao nhận thức hướng tới chuyển đổi hành vi cho cán bộ, hội viên, phụ nữ và cộng đồng trong việc giữ gìn vệ sinh môi trường. Cùng với đó, sẽ chia sẻ các sáng kiến, giải pháp của cán bộ, hội viên, phụ nữ và cộng đồng về thu gom rác thải, khuyến khích việc tái chế, tái sử dụng rác thải nhựa và sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường trong đời sống hàng ngày.

Theo Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang việc phân loại rác bắt buộc theo quy định của Luật vì thế còn nhiều khó khăn và cần phải có thời gian, lộ trình. Trước mắt, đơn vị tiếp tục phối hợp với các đơn vị, địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến quy định pháp luật tạo thói quen phân loại rác trong nhân dân. Quan tâm nhân rộng các mô hình phân loại, xử lý rác hiệu quả; vận động nhân dân (nhất là ở khu vực nông thôn) tích cực tận dụng rác hữu cơ dễ phân hủy làm phân bón cho cây trồng, sử dụng hiệu quả rác tái chế… góp phần giảm thiểu rác thải phát sinh ra môi trường”.