Áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn trong chuỗi giá trị cà phê và lúa
Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) và Viện Quản lý Nước Quốc tế (IWMI) ngày 27/3 đã công bố một sáng kiến chung nhằm hỗ trợ các hộ nông dân quy mô nhỏ và các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) tại Cần Thơ, Đắk Lắk và Sơn La áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn trong chuỗi giá trị cà phê và lúa.
Những mô hình này dự kiến sẽ có tác động tích cực đến sinh thái nông nghiệp, nâng cao giá trị kinh tế và cải thiện cuộc sống của cộng đồng địa phương.
Ở Việt Nam, sản xuất lúa gạo đóng góp 19% tổng lượng phát thải khí nhà kính toàn quốc. Những khí thải này xuất phát từ các yếu tố khác nhau như phá rừng, việc sử dụng mật độ phân bón và nước tưới càng ngày càng tăng, và việc quản lý không tốt các sản phẩm phụ như rơm và vỏ trấu.
Tương tự, việc phát triển các vườn trồng cà phê cũng là một trong những nguy cơ trực tiếp và gián tiếp của nạn phá rừng. Để giải quyết những vấn đề này, kinh tế tuần hoàn là một phương pháp tiếp cận nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến hệ sinh thái nông nghiệp và cải thiện hiệu suất kinh tế.
Sáng kiến chung này sẽ xác định và lan rộng các giải pháp tuần hoàn liên quan đến chất thải nông thôn và chất thải đô thị tại các địa điểm được lựa chọn thông qua các khóa đào tạo thực tiễn tăng cường năng lực cho 200 nhóm nông dân. Thêm vào đó, hai mô hình kinh doanh tiềm năng sẽ được chọn để xác định những khó khăn và tìm ra các giải pháp tuần hoàn phù hợp. Chẳng hạn, hỗ trợ tư vấn kỹ thuật sẽ hỗ trợ những mô hình này trở nên khả thi về mặt kinh tế, tiết kiệm tài nguyên và trở thành giải pháp nông nghiệp thông minh với khí hậu.
Bà Ramla Khalidi, Trưởng Đại diện Thường trú của UNDP tại Việt Nam cho biết: Áp dụng nguyên tắc tuần hoàn trong nông nghiệp có tiềm năng giảm lượng khí thải carbon của Việt Nam, giảm thiểu chất thải và đồng thời còn tạo ra thêm các cơ hội việc làm. Sáng kiến thử nghiệm này nằm trong khuôn khổ các công việc UNDP đang triển khai nhằm khuyến khích phát triển nông nghiệp xanh, carbon thấp, và nông nghiệp tuần hoàn. Ngoài ra, sáng kiến cũng thúc đẩy sự tham gia của các hộ nông dân quy mô nhỏ tại 3 tỉnh triển khai sáng kiến.
Tiến sĩ Mark Smith, Tổng Giám đốc IWMI nhấn mạnh: “Mục tiêu chung của chúng tôi là đảm bảo rằng các giải pháp sinh thái tuần hoàn được sử dụng hiệu quả để tạo ra lợi ích kinh tế, môi trường và xã hội, giúp hộ nông dân và các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở các khu vực nông thôn và thành thị, từ đó đóng góp vào việc giảm lượng phát thải khí nhà kính”.
Mạng lưới kinh tế tuần hoàn được thành lập vào tháng 10/2021 bởi UNDP cùng với Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường (Bộ TN&MT). Mạng lưới hướng tới tăng cường đối thoại, tạo ra tri thức và huy động hành động tập thể hướng tới quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam.
Mạng lưới Kinh tế Tuần hoàn Việt Nam mong muốn nâng cao nhận thức và xây dựng năng lực của tất cả các bên liên quan, bao gồm các bộ, ngành, doanh nghiệp, chuyên gia và người dân để áp dụng thành công các nguyên tắc Kinh tế tuần hoàn, tạo ra sức mạnh tổng hợp và tích hợp các nguồn lực tài chính và kỹ thuật.
Mạng lưới hiện có có bốn đối tác chiến lược: Đại sứ quán Hà Lan, Đại sứ quán Na Uy, Đại sứ quán Phần Lan và GIZ. Mạng lưới Kinh tế Tuần hoàn Việt Nam có trung bình 1500 lượt truy cập hàng tháng và đã phát triển một mạng lưới gồm hơn 65 thành viên tích cực.