Xử lý rác thải tại Nghệ An - Bài 2: Nhiều mối lo ngại

(TN&MT) - Dự án Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Nghi Yên có tổng diện tích 53 ha, với mục tiêu là xử lý và tiêu hủy chất thải rắn cho thành phố Vinh, thị xã Cửa Lò và các vùng phụ cận. Tuy nhiên, hiện nay đang xuất hiện ô nhiễm môi trường khiến nhiều người dân có ý kiến. Họ lo sợ một ngày không xa tình trạng ô nhiễm sẽ trở nên trầm trọng hơn...

Khói của Nhà máy xử lý rác Nghi Yên (ECOVI) hàng ngày “hun khói” người dân

Dự án Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Nghi Yên (xóm 4, xã Nghi Yên, huyện Nghi Lộc) là một dự án có quy mô lớn, hiện đại nhằm thay thế bãi rác thải Đông Vinh đã quá tải và nằm trong khu dân cư thành phố Vinh, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Vì vậy, đây là một chủ trương đầu tư đúng đắn, mang tầm nhìn chiến lược để giải quyết các vấn đề an sinh xã hội của nhà đầu tư.

Sau một thời gian thi công, nhiều hạng mục của công trình đã được đưa vào sử dụng từ vài năm trước. Tuy nhiên, do một số nguyên nhân nên trong quá trình vận hành còn tồn tại một số vướng mắc, nhất là vấn đề xử lý nước rỉ rác trước khi cho ra môi trường. Theo đó, lượng nước rỉ rác sau khi được xử lý, xả ra môi trường còn có màu xanh đen.

Nguyên nhân là do lượng rác từ hai bãi đổ tạm có số lượng lớn đã được bốc sang bãi chính trong một thời gian ngắn; mặt khác, hàng chục nghìn tấn rác thải từ bãi rác Nghi Hương (thị xã Cửa Lò) mới được bốc lên để xử lý nên lượng nước rỉ rác thường xuyên hình thành lớn; hệ thống hồ điều hòa để xử lý amoniac gặp sự cố (do lượng cây Sậy trồng đã chết rất nhiều) nên khâu xử lý cuối chưa đạt kết quả như mong muốn.

Theo phản ánh của một số hộ dân xóm Cửa Khe (xóm 4, xã Nghi Yên, huyện Nghi Lộc), trong thời gian qua, tình trạng ô nhiễm môi trường đã xuất hiện tại khu vực bãi rác này. Nhất là mùi hôi thối do quá trình vận chuyển rác về Nhà máy. Hơn nữa, ruồi muỗi xuất hiện nhiều cũng ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và sinh hoạt của người dân nơi đây.

“Trong thời gian qua, lượng ruồi, muỗi xuất hiện nhiều một cách bất thường “tấn công” nhiều gia đình xung quanh bãi rác. Hơn nữa, mùi hôi thối trong quá trình xe vận chuyển rác vào bãi cũng khiến cho nhiều hộ dân bức xúc. Mặt khác, lượng khí thải của Nhà máy xử lý rác nằm trong khuôn viên Khu liên hợp có mùi khét lẹt thường xuyên bao trùm khu dân cư khiến cho môi trường khu vực này ngày càng thêm ô nhiễm” – Một người dân xóm Cửa Khe phản ánh.

Thep quan sát của PV Báo Tài nguyên & Môi trường, hiện nay lượng rác thải tập kết tại Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Nghi Yên là rất lớn. Các ô chứa rác gần như đã đầy và có dấu hiệu quá tải. Mặt khác, lượng nước rỉ rác có màu đen, bốc mùi hôi thối sau khi đi qua các ô xử lý không được cho vào hố trồng cây Sậy theo như quy trình xử lý ban đầu mà được cho chảy vào một hố không đáy lót được đào sơ sài, sau đó cho chảy vào một ống xả thẳng ra sông Cấm. Cũng cần phải nói thêm rằng, chiếc ao trồng cây Sậy đã bị chết gần hết do bị “ngộ độc” nước thải? Theo quan sát, lượng nước rỉ rác tại hố trồng cây Sậy cũng có màu đen kịt, đặc quánh vào bốc mùi hôi.

Nước rỉ rác đen ngòm của Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Nghi Yên trước khi thải ra sông Cấm

Cũng theo phản ánh của người dân, Nhà máy xử lý, chế biến rác Nghi Yên (ECOVI) của một đơn vị tư nhân (nằm trong khuôn viên Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Nghi Yên nhưng hoạt động độc lập) dù được đầu tư hàng trăm tỷ đồng nhưng cũng gây ô nhiễm môi trường khi đơn vị này hàng ngày đang “hun khói” thải độc hại người dân khiến cho môi trường tại khu vực xóm 4, xã Nghi Yên trở nên ô nhiễm và ngột ngạt một cách đáng sợ.

Theo quan sát của PV, Nhà máy ECOVI có hai cột khói lớn, hàng ngày xả khói thải ngùn ngụt. Hơn nữa, lượng khói thải không được thu gom hoàn toàn về hai ống khói này mà tỏa ra khắp khu vực Nhà máy khiến cho cả vùng rộng lớn ngập chìm trong màn khói mù mịt.

Nước rỉ rác không được cho vào bãi sậy trước khi thải ra sông Cấm

Trao đổi với PV Báo Tài nguyên & Môi trường, những người có trách nhiệm tại xã Nghi Yên thừa nhân tình trạng ô nhiễm từ khi xuất hiện bãi rác. “Trước đây, xã có đoàn giám sát quá trình phun thuốc diệt ruồi tại bãi rác nhưng sau không duy trì được, vì thế họ phun thuốc ít hay nhiều chúng tôi cũng không nắm được. Lượng ruồi, muỗi xuất hiện nhiều chắc chắn là khó tránh khỏi. Về khói thải từ Nhà máy ECOVI, thời gian qua người dân cũng có phản ánh là gây ô nhiễm. Còn về lượng nước thải rỉ rác thì hố trồng cây sậy của họ đã chết gần hết nên không thấy họ cho nước thải qua hố này xử lý nữa mà cho trực tiếp ra một đường ống ngầm chảy thẳng ra sông Cấm” – Ông Chu Trọng Mạnh – Cán bộ Địa chính – Môi trường xã Nghi Yên nói.

PV Báo Tài nguyên & Môi trường đã cố gắng liên hệ với Nhà máy xử lý rác Nghi Yên (ECOVI) nhưng không được. Còn ông Phú Văn Phượng – Phó giám đốc Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Nghệ An, cho rằng: “Quy trình xử lý rác thải tại Khu liên hợp là của “Tây” nên chắc không có vấn đề gì. Còn việc cây Sậy chết là do giống không phù hợp chứ không phải do nước thải gây “ngộ độc” nên chúng tôi đang tìm giống Sậy ở Nam Đàn về trồng để thay thế số cây Sậy bị chết”(?).

Một cán bộ kỳ cựu của Sở TN&MT tỉnh Nghệ An đã nghỉ hưu, lo ngại: “Việc xây dựng bãi rác thải quy mô lớn tại khu vực xóm 4, xã Nghi Yên nếu không đầu tư xử lý tốt vấn đề nước rỉ rác về lâu dài sẽ là điều đáng lo ngại đối với môi trường của Sông Cấm và một số bãi biển phục vụ du lịch ở các vùng phụ cận”.

Trước một số bất cập trong quá trình xử lý rác thải nói trên, đề nghị UBND tỉnh Nghệ An và các bên liên quan cần phải nghiên cứu để có giải pháp xử lý trước mắt cũng như lâu dài để hạn chế đến mức tối đa ảnh hưởng đến môi trường từ khu xử lý rác thải này.

Bãi sậy của Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Nghi Yên đã bị chết gần hết

Bài & ảnh: Đình Tiệp – Trà Lân