Viết tiếp bài trang trại bò sữa TH gây ô nhiễm nghiêm trọng: Người dân tiếp tục lo sợ vì thuốc trừ sâu

Bài 2: Ai giúp người dân ? 

Quanh quẩn điệp khúc sơ tán

Trong đơn thư phản ánh của các hộ dân ở xóm Nhâm gửi đến Báo Tài nguyên & Môi trường nêu rõ: “...Chúng tôi là những người dân xóm Nhâm (làng Nhâm), xã Nghĩa Yên, huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An. Chúng tôi xin kiến nghị với quý Báo Tài nguyên & Môi trường về vấn đề phun thuốc trừ cỏ, trừ sâu gây ảnh hưởng đến đời sống của chúng tôi. Hiện nay, tại khu vực xóm chúng tôi, Công ty CP thực phẩm sữa TH có thu hồi đất để trồng cỏ. Nhưng từ tháng 4 năm 2013 công ty này có đưa cây hướng dương đến trồng, trong quá trình chăm sóc, công ty này có phun thuốc trừ cỏ, trừ sâu làm ảnh hưởng đến đời sống của chúng tôi. Mỗi đợt phun thuốc, chúng tôi phải rời nhà đi sơ tán, họ cho phun 3-4 lần và phun vào buổi đêm làm cho chúng tôi không ngủ được và không biết trốn đi đâu. Đã thế, phun thuốc trừ cỏ, trừ sâu với số lượng lớn như thế sẽ có ảnh hưởng lâu dài cho con cháu của chúng tôi sau này...”.

Theo đơn thư này, phóng viên Báo Tài nguyên & Môi trường đã có mặt tại xóm Nhâm để xác minh sự việc. Khi nghe tin có nhà báo sắp đến, tất cả các hộ dân ở đây đều tỏ ra háo hức thi nhau “tố” những việc làm của TH ảnh hưởng đến môi trường sống của người dân.

Nhà ở ngay sát với vườn hướng dương bạt ngàn đang trổ hoa vàng óng. Hai vợ chồng ông Ngũ Đại Dương và bà Chu Thị Khoa thi nhau kể lại những ngày khổ sở phải trốn đi sơ tan trong đêm khuya. Ông Dương kể: “Hai vợ chồng chúng tôi từ huyện Diễn Châu lên đây đã lâu, thực chất chúng tôi là công dân của xã Nghĩa Sơn nhưng lại nằm lọt thỏm trong xóm Nhâm này và ở quá sát với vườn hướng dương của TH. Vài năm trước họ chỉ trồng cỏ và ngô, nhưng từ năm 2013 này họ chuyển sang trồng hướng dương. Khi mới gieo hạt xong, họ đã tiến hành đưa máy giàn lớn đến phun thuốc trừ cỏ vào buổi chập tối đến tận 11 giờ đêm. Mùi thuốc trừ cỏ kinh khủng lắm chú ạ. Khét và hắc không thể tả nổi nên cả nhà phải lập tức kéo nhau đi sơ tán ở các nhà cách xa khu vực này”. Không để chồng kể tiếp, bà Khoa cắt lời: “Sau đó chừng ít tháng, khi hướng dương đã mọc cao, phát hiện thấy có sâu ăn lá nên họ tiếp tục đưa giàn phun đến phun ào ào vào buổi đêm, dân nghe mùi thuốc trừ sâu ai cũng hoảng hốt sắt díu nhau tiếp tục đi sơ tán mãi ngày hôm sau mới dám về nhưng vẫn nghe mùi thuốc sâu rất khó chịu. Mới đây nhất là vào ngày mùng 5/5 âm lịch, ngày diệt sâu bọ ấy, họ lại tiếp tục phun 1 lần nữa nên cả nhà lại phải trốn đi sơ tán. Khổ lắm chú ạ!”.

Khi phóng viên đặt câu hỏi “Có nhiều nhà bị như mình không?”. Bà Khoa trả lời: “Có chứ! Cả xóm này nhà nào ở dọc theo vườn hướng dương đều là nạn nhân hết. Nhà bà Mai; nhà Mỹ Ất; nhà bà Thêm...đều là bạn đi sơ tán với nhà tôi cả mà. Dân chúng tôi đang rất lo sợ. Nếu tình trạng này cứ kéo dài mãi thì hoa hướng dương sẽ hướng dân về... cõi âm mất”.

 Gia đình bà Hoàng Thị Thêm có hai đứa cháu nhỏ đang hết sức lo lắng cho sức khỏe của gia đình mình.

Thấp thỏm âu lo

Chúng tôi theo chân người dẫn đường là anh Nguyễn Anh Tường (xóm Nhâm) đến nhà bà Hoàng Thị Thêm (62 tuổi, ở xóm Nhâm, cũng nằm sát khu vườn hướng dương này). Được biết, nhà bà Thêm có 2 đứa cháu nhỏ nên việc TH phun thuốc trừ sâu, trừ cỏ ngay gần nhà khiến cho tất cả các thành viên trong gia đình thêm phần âu lo. Bế đứa cháu nhỏ Nguyễn Thị Hà Phương (mới 3 tháng tuổi) trên tay, bà Thêm tâm sự với tâm trạng lo lắng: “Cổng vào nhà và khu vườn trước nhà tôi là nơi thấp trũng nên cứ mưa xuống là toàn bộ đất, phân bò họ dùng để tưới cây ở trên khu trồng hướng dương chạy tràn xuống lấp hết vườn tược, ngô và hoa màu bị mất hết. Nhưng nguy hiểm nhất vẫn là các đợt phun thuốc trừ cỏ và trừ sâu thì cả nhà cơ khổ. Mùi khét và hắc của hóa chất bao trùm cả nhà cửa, xóm giềng khiến cho chúng tôi không tài nào ở được trong nhà. Cứ mỗi lần họ phun thuốc là con trai và con dâu tôi phải bế hai đứa cháu nhỏ sang tận bên kia cánh đồng để lẩn trốn”. Chỉ tay vào đứa cháu nội Nguyễn Thị Khánh Thương (22 tháng tuổi), bà Thêm nói tiếp: “Cháu tôi đứa đầu chưa đầy 2 tuổi mà phải ngửi thuốc trừ sâu, thuốc trừ cỏ như thế nên bị ho suốt, riêng cháu Phương thì bị đau mắt mua thuốc về điều trị mãi mới đỡ chút ít. Giờ tôi chỉ mong sao nhà báo về phản ánh để Công ty TH có biện pháp khắc phục cho người dân chúng tôi được sống yên ổn để làm ăn”.

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Nhật Lệ - Bí thư chi bộ xóm Nhâm, cho biết: “Mỗi ngày TH thường đưa xe chở tẹc loại 1000 lít chở đầy nước thải đến đổ ở khu vực phía trên của xóm. Mùa mưa đến là trôi xuống phía dưới và ngấm xuống nước ngầm khiến cho giếng nước của dân bị ô nhiễm nghiêm trọng. Ngoài ra, việc phun thuốc trừ cỏ và trừ sâu khiến cho cả vùng bị ô nhiễm, nhiều hộ sống ở khu vực gần đó không thể chịu nổi phải đi sơ tán là hoàn toàn có thật”.

Cũng theo ông Lệ thì người dân đã gửi đơn đến các cơ quan chức năng để kiến nghị 2 lần. Trong đó, đợt 1 là 3 hộ dân có ao cá bị chết, gồm hai hộ có ao rộng 300m2 và hộ ông Lê Văn Sơn có ao rộng 6.000m2 thầu lại của xóm. Lần thứ 2 là vào giữa tháng 6/2013 khi các hộ ông Lê Văn Sơn; Nguyễn Thị Mai; Hoàng Thị Thêm; Lê Ngọc Thông; Lê Hồng Tri; Cao Thị Nhất; Trương Ngọc Oanh; Trương Ngọc Kim; Lê Hữu Kế; Ngũ Đại Dương có đơn kiến nghị về việc ô nhiễm giếng nước và ô nhiễm do thuốc trừ sâu của TH phun.

Ông Nguyễn Nhật Lệ - Bí thư chi bộ xóm Nhâm: “Việc TH phun thuốc bảo vệ thực vật gây ô nhiễm, người dân phải sơ tán đi cả đêm là hoàn toàn có thật”

Né trách nhiệm?

Trao đổi qua điện thoại với ông Hoàng Văn Phú – Chủ tịch UBND xã Nghĩa Yên, ông này khẳng định những việc người dân phản ánh là hoàn toàn có thật và xã đã nhận được đơn của các hộ dân bị ảnh hưởng nhưng chưa giải quyết. Ông Phú, nói: “Họ có đổ phân tươi trên đồi nên khi trời mưa là chảy tràn vào giếng, ngấm vào nước và mó nước người dân hay dùng gần đó. Nói chung là phân chảy tràn lung tung rất là bẩn! Về một số hộ có ao cá bị chết là có, trong đó có hộ anh Lê Văn Sơn. Việc họ phun thuốc trừ sâu, trừ cỏ gây ô nhiễm khiến người dân phải sơ tán cả đêm cũng có thật. Đơn của người dân vừa được gửi trong hôm nay (24/6) cho TH, xã không gửi cấp trên mà sẽ làm việc với phía TH để có biện pháp xử lý”.

Sáng thứ 2 (ngày 24/6/2013), phóng viên đã liên hệ với ông Lê Đức An – Trưởng phòng TN&MT huyện Nghĩa Đàn thì vị trưởng phòng này lại phủ nhận việc này, ông An cho rằng thuốc bảo vệ thực vật không ảnh hưởng gì đến dân và việc này đã được cơ quan chức năng kiểm tra, lấy mẫu. Ông An nói: “Thuốc trừ cỏ, trừ sâu bình thường thì có ảnh hưởng gì. Dân kêu là do quá trình phun gió có làm bay vào dân thôi. Cái này đã được đơn vị ở ngoài Hà Nội lấy mẫu phân tích hết rồi, có vấn đề gì đâu?”(!?). Cũng cần phải nói thêm rằng, ông An đã cáo họp từ thứ 2 đến thứ 6 nên không thể gặp phóng viên để trao đổi cụ thể được(?!).

Trao đổi với ông Lê Khắc Cương, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP thực phẩm sữa TH thừa nhận việc Công ty này đã đổ phân bò trên đồi là có thật và hứa sẽ khắc phục tình trạng trên trong thời gian sớm nhất. Tuy nhiên đến thời điểm này công ty vẫn đổ phân bừa bãi.

Bài & ảnh: Đình Tiệp