Về với các con, trái tim tan chảy

1.

Khi kế hoạch chuyến thực tế tại xã Chiềng Khoa, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La được khởi thảo, những người làm báo của Báo Tài nguyên và Môi trường chúng tôi chỉ mong được để lại chút tình cảm với đồng bào các dân tộc thiểu số nơi này. Và không cần bàn tính nhiều, chỉ một gợi ý của lãnh đạo xã Chiềng Khoa, danh sách 30 bé là con của đồng bào DTTS có hoàn cảnh khó khăn nhất và gần 300 cháu đang theo học tại 5 điểm trường của Trường mầm non Chiềng Khoa đã có trong tay chúng tôi.

Trường mầm non nơi đây thiếu gì? Các điểm trường thiếu gì?... Các con thiếu nhiều lắm... Đó là những sân chơi với những món đồ chơi hợp lứa tuổi, là những trang thiết bị dạy và học dù “không mong muốn theo kịp miền xuôi” mà ngân sách địa phương chưa thể mua sắm nhưng cũng không quá khó để mua sắm nếu các nhà hoạt động xã hội, nhà hảo tâm có duyên đến với nơi này. Trong bộn bề thiếu thốn đó, với tình cảm chân thành của mình, chúng tôi chọn gì? Và, được sự ủng hộ của Ban Biên tập Báo TN&MT, của Lãnh đạo Sở TN&MT Sơn La, sự đồng lòng của tất cả các thành viên đoàn công tác và sự đồng hành của các nhà tài trợ,... món quà Báo TN&MT cùng Sở TN&MT Sơn La mang đến cho các cô và các con Trường Mầm non xã Chiềng Khoa là 5 chiếc máy lọc nước trang bị cho 5 điểm trường, trong đó có 3 điểm trường rất xa trung tâm xã cùng 30 suất quà cho các con có hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn, mỗi suất gồm sữa và 300.000 đồng tiền mặt.

“Quà chính có rồi, nhưng đừng quên mua bánh kẹo chia cho tất cả các con vào ngày tặng quà nhé con...” - mẹ tôi, người có trọn cuộc đời gắn bó với nghề giáo viên mầm non dặn tôi như vậy. Vậy thì có nên mua bánh kẹo cho các con hay không khi nhiều đoàn nói rằng “trẻ em miền núi giờ không thích kẹo đâu”. Ý nghĩ thoáng qua nhưng chúng tôi kịp có câu trả lời ngay, có lẽ những trẻ em đó là chúng ta gặp ở các điểm du lịch. Còn trẻ em, nhất là con em đồng bào DTTS ở vùng sâu, vùng xa như Chiềng Khoa, chắc chắn các con vẫn sẽ thích bánh kẹo. Vậy là chúng tôi lựa chọn sẽ có bánh kẹo cho tất cả các con.

2.

Có lẽ, trong những lần tặng quà, chưa khi nào các thành viên của Báo TN&MT lại vui đến thế. Khi vừa đưa ra ý tưởng với vài thành viên trong cơ quan rằng sẽ đăng lên nhóm Facebook nội bộ của Báo để phát động “chung tay mua kẹo tặng các con...” thì đã có nhiều phóng viên, biên tập viên xung phong đóng góp đủ số tiền dự kiến, không phải kêu gọi mọi người đóng góp. Và chúng tôi cùng nhau lựa chọn chỉ 5 loại bánh kẹo ngon, phù hợp nhất với lứa tuổi các con với yêu cầu chia đều cho 300 suất, suất nào cũng có 5 loại bánh kẹo đó.

Vừa mua xong, một “người anh lớn” trong ngôi nhà Báo TN&MT hỏi: “các em mua xong chưa?”. Không chờ chúng tôi có câu trả lời, anh tự chạy xe đi mua thêm 3 thùng - đó là những thùng bánh khá ngon mà có những trẻ em miền xuôi chưa chắc đã từng được ăn.

Có bánh, có kẹo rồi, nhưng “của cho không bằng cách cho”. Trong đầu chúng tôi là những suy nghĩ làm sao để chia thật đều cho các con, làm sao để các con thật vui và không tị nhau: “Kẹo của bạn A, của bạn B ngon hơn kẹo của con...”. Và chắc chắn một điều, lãnh đạo Sở TN&MT Sơn La và lãnh đạo Báo TN&MT Sơn La sẽ không bao giờ hài lòng nếu chúng tôi chia kẹo vào 300 túi ni-lông để tặng các con. Một lần nữa, trí tuệ tập thể được phát huy. Không đến vài phút hội ý, Chi hội Nhà báo và Chi đoàn Báo TN&MT đã huy động các bạn cùng nhau gấp túi, rồi mua túi giấy để chia kẹo cho các con.

Buổi sáng ngày 3/11, tại điểm trường chính, “nhóm tiền trạm” của Báo TN&MT phối hợp cùng những cán bộ trẻ của xã và các cô giáo Trường Mầm non Chiềng Khoa cùng nhau bóc từng gói bánh, chia từng gói kẹo thành các phần bằng nhau, đóng vào 300 túi giấy. “Em cứ nghĩ các anh chị đã chia thành các phần vào túi ngay tại Hà Nội rồi, nhưng chia thế này vui thật anh ạ...”. Đáp lại câu vừa là hỏi, vừa là tự trả lời của cô Hiệu trưởng Đỗ Thị Quỳnh, tôi giải thích: “Sở dĩ đoàn mang quà lên đây mới khui thùng và cùng chia để các cô giáo và chính quyền xã thấy được, bánh kẹo do anh chị em Báo TN&MT vừa mới mua, còn nguyên đai - nguyên kiện - nguyên thời hạn sử dụng. Như vậy, người mua an tâm, còn các cô giáo và phụ huynh ở đây, nhận và cho các con ăn cũng hài lòng...”. Hiệu trưởng Đỗ Thị Quỳnh không giấu nổi xúc động: “Xin thay mặt các con cám ơn các anh chị nhà báo. Có lẽ ít có đoàn nào vừa tình cảm, vừa cẩn thận và chân tình như đoàn mình”.

3.

Trước đó, ngày 2/11, nhóm công tác tiền trạm đã trực tiếp vận chuyển máy lọc nước đến tất cả các điểm trường, triển khai lắp đặt và vận hành thử, hướng dẫn các cô và các con cách sử dụng, bảo quản. Ở đây, những chiếc máy lọc nước rất quan trọng đối với nhà trường bởi do đặc thù cấu tạo địa chất, nước vùng Chiềng Khoa có hàm lượng đá vôi rất cao. Với mục tiêu đặt ra không để cô trò phải uống nước sống, nước chưa lọc, Trường đã đầu tư trang bị máy lọc nước, tuy nhiên, trong điều kiện kinh tế khó khăn, chưa thể đáp ứng đủ nhu cầu. Vì vậy, những chiếc máy lọc nước thực sự là món quà ý nghĩa, thiết thực được mong đợi.

Khi chiếc máy lọc nước đầu tiên ở điểm trường mầm non bản Tin Tốc được lắp đặt xong vào chiều 2/11, niềm vui như vỡ òa trên gương mặt những thiên thần nhỏ bé vùng cao và các cô giáo, phụ huynh, chuyên viên Sở TN&MT Sơn La cùng những phóng viên, biên tập viên của Báo TN&MT đi cùng đoàn. “Có máy lọc nước, chúng em sẽ an tâm hơn mỗi khi nấu ăn, đun nước uống cho các con vì nguồn nước trên núi xuống còn nhiều cặn vôi lắm nhà báo à…” - vừa lấy nước chuẩn bị nấu cho các con, cô giáo Hà Thị Hoàng ở điểm trường bản Tin Tốc vừa nói, ánh mắt ánh lên niềm vui khôn tả.

Niềm vui còn nhân lên hơn nữa vào sáng 3/11, khi đoàn công tác cùng địa phương chính thức trao 5 máy lọc nước cùng quà tặng cho các con đang theo học ở Trường Mầm non Chiềng Khoa. “Vui quá. Lần đầu tiên có nhiều cán bộ đến với con chúng tôi như thế…” - chị Lò Như Quỳnh, mẹ của cháu Ngần Thị Đạt thốt lên đầy ngạc nhiên. Còn đại diện chính quyền, Phó Chủ tịch UBND xã Chiềng Khoa, ông Hà Văn Úng không giấu nổi niềm vui nói với chúng tôi: “Đáng quý thật các nhà báo à. Có nhiều đoàn về trao quà, làm từ thiện ở các trường mầm non rồi. Nhưng một đoàn mà có cả Lãnh đạo một cơ quan báo chí ở Trung ương, cả Lãnh đạo của một Sở ở tỉnh và Lãnh đạo UBND huyện và đông đảo cán bộ cùng về chung vui trao quà với các con như thế này có lẽ lần đầu tiên đấy nhá”.

Không rườm rà, dài dòng, hình thức, không phân biệt chủ - khách, đại diện hai cơ quan, đại diện UBND huyện, lãnh đạo UBND xã và các cô giáo cùng thành viên Đoàn công tác hòa vào với các con trong bài hát “cả nhà thương nhau” đầy xúc động. Giây phút ấy, chúng tôi, ai cũng muốn cúi thấp xuống, ngồi xuống trao quà cho các con. Bàn tay lớn nắm lấy bàn tay nhỏ. Giây phút ấy, đối diện những ánh mắt trẻ thơ trong veo nhìn mình, nhiều thành viên trong Đoàn không kìm được xúc động, nhiều phụ huynh chứng kiến giây phút tình cảm ấy cũng rưng rưng. Phó Tổng Biên tập - Thư ký Chi hội Nhà báo Báo TN&MT Lê Xuân Dũng xúc động: “Thành công của chuyến đi không chỉ là chúng ta biết thêm nhiều vùng đất, thu nạp thêm nhiều kiến thức thực tiễn mà quan trọng nhất là chúng ta đã thêm một dịp được sẻ chia những điều tử tế với đồng bào dân tộc ở những vùng xa xôi, khó khăn. Đặc biệt, được góp một bàn tay ươm những mầm xanh trên vùng đất khó”.

Tạm biệt Chiềng Khoa, chia tay Vân Hồ trong rất nhiều tình cảm đọng lại sau chuyến đi, có lẽ, điều khó quên nhất là nụ cười, là tiếng hát mạnh khỏe, là ánh mắt trong trẻo của các con, là hình ảnh Phó Giám đốc Sở TN&MT Sơn La Lê Thị Thu Hằng quay đi lén lau giọt nước mắt hạnh phúc, giọng nghẹn ngào: “Mỗi lần về với các con, trái tim mình như tan chảy, anh nhỉ...”