Trách nhiệm hình sự của pháp nhân thượng mại - Điểm mới của BLHS năm 2015

Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 lần đầu tiên bổ sung quy định về trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại trong các vi phạm về bảo vệ môi trường. Theo đó, pháp nhân thương mại chỉ chịu trách nhiệm hình sự về các tội phạm trong trường hợp được thực hiện nhân danh và vì lợi ích, dưới sự điều hành, chấp thuận của chính pháp nhân thương mại đó.

Điều này thể hiện quan điểm hoàn toàn đổi mới của các nhà lập pháp về chủ thể của tội phạm và đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong việc xử lý các tội phạm trong các lĩnh vực kinh tế, môi trường.

Ảnh minh họa

Cụ thể, tại Điều 76 Bộ luật Hình sự năm 2015, pháp nhân thương mại phải chịu trách nhiệm hình sự đối với các tội danh, bao gồm: Tội gây ô nhiễm môi trường (Điều 235); Tội vi phạm phòng ngừa, ứng phó, khắc phục sự cố môi trường (Điều 237); Tội vi phạm quy định về bảo vệ an toàn công trình thủy lợi, đê điều và phòng, chống thiên tai; vi phạm quy định về bảo vệ bờ, bãi sông (Điều 238);

Tội đưa chất thải vào lãnh thổ Việt Nam (Điều 239); Tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản (Điều 242); Tội hủy hoại rừng (Điều 243); Tội vi phạm quy định về quản lý, bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm (Điều 244); Tội vi phạm các quy định về quản lý khu bảo tồn thiên nhiên (Điều 245); Tội nhập khẩu, phát tán các loại ngoại lai xâm hại (Điều 246).

Theo nhiều chuyên gia, việc quy định trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại đối với các tội phạm về môi trường là vô cùng cần thiết và phù hợp, đáp ứng được nhu cầu phát triển kinh tế thị trường, xu hướng hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay.

Đồng thời, việc quy định trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại đối với một số tội phạm về môi trường đã tháo được nút thắt trong các Bộ luật Hình sự trước đây về việc quy kết trách nhiệm của các pháp nhân thương mai khi vi phạm về bảo vệ môi trường.

Ngoài ra, quy định trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại đối với các tội phạm về môi trường mở ra một hướng giải quyết rất lớn trong công cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm về môi trường. Quy định này là phù hợp với các quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực môi trường.