TP Vũng Tàu: Thiết lập lại việc quản lý thu gom chất thải rắn sinh hoạt

(TN&MT) - Từ lâu, việc thu gom rác thải sinh hoạt trên địa bàn TP. Vũng Tàu do người dân ở các phường tự đứng ra thu gom theo hình thức tự phát. Vì vậy, giá thu gom và phương tiện thu gom chưa thống nhất, không bảo đảm vệ sinh môi trường và mỹ quan đô thị.

Trước thực tế đó, TP. Vũng Tàu đã  yêu cầu các hộ thu gom rác trong dân , từ tháng 9-2017 phải chuyển đổi phương tiện thu gom từ xe ba bánh tự chế thành xe chuyên dụng, có nắp đậy để bảo đảm vệ sinh môi trường. Cùng với đó, TP. Vũng Tàu cũng sẽ quản lý chặt chẽ việc thu gom rác trong dân.

THU GOM THEO HÌNH THỨC TỰ PHÁT

Trung bình, mỗi ngày TP. Vũng Tàu phát sinh khoảng 300 tấn rác thải, chiếm gần 50% lượng rác thải sinh hoạt của toàn tỉnh (toàn tỉnh 761 tấn/ngày). Tuy nhiên, nhiều năm qua, việc thu gom rác trong khu dân cư vẫn đang diễn ra theo hình thức tự phát, chưa được các phường xã quản lý chặt chẽ.

Theo Phòng Quản lý đô thị TP. Vũng Tàu, trước đây, rác sinh hoạt do lực lượng thu gom rác dân lập và Công ty CP dịch vụ môi trường và công trình đô thị TP. Vũng Tàu thu gom. Bởi tính theo đơn giá thu gom rác hiện hành của Sở Tài chính (10.000 đồng/hộ) thì ước tính, mỗi tháng thành phố phải hỗ trợ 600 triệu đồng cho việc thu gom rác. Vì vậy, năm 2003 thành phố có chủ trương xã hội hóa, khuyến khích thành lập HTX thu gom rác. Tuy nhiên sau một thời gian hoạt động, lực lượng này tự tách ra khỏi HTX và hoạt động độc lập theo hình thức người dân đăng ký đổ rác với lực lượng thu gom, mức giá từ 15.000-45.000 đồng/hộ.

Trên địa bàn TP. Vũng Tàu có khoảng 86.000 hộ dân nhưng Phòng Quản lý đô thị cũng không nắm được có bao nhiêu hộ đăng ký được thu gom rác tại nhà. Thậm chí lãnh đạo các phường cũng không biết phường mình có bao nhiêu hộ đăng ký được thu gom. Theo Phòng Quản lý đô thị, do việc buông lỏng quản lý các hộ dân lập thu gom rác một thời gian rất dài mang tính tự phát nên dẫn đến tình trạng các người thu gom lấy rác không đúng thời gian như giao ước với các hộ dân, tự ý nâng giá lấy rác khi chưa có sự đồng thuận của chủ nguồn thải... Anh Quang (nhà ở hẻm 105 Lê Lợi, phường Thắng Nhì, TP. Vũng Tàu) cho biết, gia đình anh mỗi ngày phát sinh khoảng 3-4kg rác thải sinh hoạt. Mỗi tháng, có người thu gom đến tận nơi lấy rác với mức phí 30.000 đồng/tháng. “Thỉnh thoáng gia đình tôi dọn dẹp nhà cửa có phát sinh lượng rác lớn hơn ngày thường thì người thu gom rác không chịu thu gom. Họ cứ để hết ngày này sang ngày khác. Nên mỗi lần có rác nhiều, tôi đều phải trả thêm cho người thu gom 10.000-20.000 đồng nữa, họ mới chịu hốt cho”.

Không chỉ không chu đáo trong việc thu gom rác, việc các phương tiện thu gom rác hiện nay vẫn đang sử dụng xe ba bánh tự chế, không bảo đảm vệ sinh môi trường và mỹ quan đô thị. Rất dễ bắt gặp những chiếc xe honda có gắn thêm một cái thùng sắt phía sau chất đầy rác, hai bên thùng đủ thứ bao ni - lông treo lủng lẳng chạy khắp các tuyến đường chính và ngõ hẻm. Xe rác đi đến đâu thì nước rỉ rác chảy theo và bốc mùi hôi thối khó chịu. Ông Nguyễn Hữu Nam, Phó Chủ tịch UBND phường 4 cho biết, toàn phường hiện có 4.751 hộ dân trong đó có đến 98% các hộ dân đã đăng ký thu gom rác tận nhà với 30 người làm công tác thu gom rác trong các khu dân cư. Tuy nhiên, ông Nam thừa nhận, mức phí, giờ giấc và phương tiện thu gom rác hiện phường vẫn không quản lý được. Chỉ là khi xảy ra khiếu kiện gì của dân thì phường mới gọi các hộ thu gom rác lên để nhắc nhở, làm việc.

TỔ CHỨC LẠI VIỆC THU GOM RÁC

Nhằm chấn chỉnh hoạt động thu gom rác, UBND TP. Vũng Tàu đã giao Công ty Cổ phần Dịch vụ Môi trường và Công trình Đô thị Vũng Tàu (VESCO) xây dựng phương án chuyển đổi mô hình và phương tiện thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt trên địa bàn thành phố từ ngày 1-9-2016. Với phương án mới này, nhân lực thu gom rác là những người thu gom rác dân lập hiện có và do công ty VESCO tuyển dụng thêm, đáp ứng tiêu chuẩn, yêu cầu, điều kiện của DN và nằm trong độ tuổi lao động. Phương tiện sử dụng để thu gom rác là xe tải chuyên dụng TGR có thùng chứa rác khoảng 1,3 tấn, được thiết kế kín, có nắp đậy và hệ thống thu gom nước rỉ rác. Loại phương tiện chuyên dụng này phù hợp với đặc điểm hoạt động thu gom rác và thân thiện môi trường, mỹ quan đô thị. Tuy nhiên, hiện nay phương án chưa thể triển khai do còn một số vướng mắc do phải chờ phương án giá thu gom, vận chuyển rác sinh hoạt được UBND tỉnh phê duyệt. Hiện nay, thời gian thực hiện chuyển đổi phương tiện thu gom rác được TP. Vũng Tàu gia hạn bắt đầu từ ngày 1-9-2017 (theo công văn 443) với mức giá đề xuất thu gom của thành phố là 40.000 đồng/hộ.

Ông Lê Thế Kim (tổ 9, khu phố 8, phường Thắng Nhất) thu gom rác ở phường Thắng Nhất cho biết, ông hiện đang thu gom rác của khoảng 200 hộ dân ở 5 tuyến hẻm thuộc phường Thắng Nhất với mức thu từ 10.000-25.000 đồng/hộ/tháng. Ông Kim cho biết, vừa rồi phường Thắng Nhất đã thông báo về Công văn 443 như trên đã nêu. Tuy nhiên, theo ông Kim, để sắm một chiếc xe chuyên dụng đạt tiêu chuẩn phải mất khoảng 240 triệu đồng thì gia đình ông không đủ khả năng. Ngoài ra, việc lái xe chuyên dụng buộc người thu gom rác phải có bằng lái B2. “Tôi đã già rồi (59 tuổi), việc phải học lái xe và mua sắm xe chuyên dụng là rất khó khăn. Trong khi đó, mức thu nhập từ việc thu gom rác hiện tại của tôi khoảng 5 triệu đồng/tháng”, ông Kim nói.

Ông Hoàng Vũ Thảnh, Phó Chủ tịch UBND TP. Vũng Tàu cho biết, TP. Vũng Tàu sẽ bắt đầu cấm xe tự chế thu gom rác từ ngày 1-9, thời gian thu gom rác từ 18 giờ hôm trước đến 6 giờ hôm sau. Theo đó, TP. Vũng Tàu đề xuất 2 hướng giải quyết. Trường hợp, các hộ thu gom rác dân lập đồng ý làm thu gom rác trực thuộc sự quản lý của Công ty VESCO, thì công ty sẽ tiếp nhận. Nếu người thu gom rác hiện nay đã quá 60 tuổi có thể nhường suất đó cho người trong gia đình. Trường hợp khác, người thu gom không đồng ý vào Công ty VESCO, có thể thành lập HTX nhưng xe thu gom theo luật HTX nhưng phải tuân theo quy định của pháp luật và quy định của thành phố. Trong trường hợp người dân có nhu cầu mua sắm xe chuyên dụng thu gom rác, UBND TP. Vũng Tàu sẽ tạo điều kiện cho người dân vay tiền từ Quỹ hỗ trợ phát triển của tỉnh với mức vay ưu đãi.

Bài & ảnh: Quang Vũ – Yến Nhi