Mỗi ngày, TP.HCM phát sinh khoảng 8.000 tấn chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH), tuy nhiên trên 80% lượng rác này được xử lý bằng công nghệ chôn lấp hợp vệ sinh. Theo mục tiêu của Chương trình giảm ô nhiễm môi trường giai đoạn 2016 – 2020, TP.HCM sẽ giảm lượng rác thải chôn lấp xuống còn 60%, tăng lượng rác tái chế đạt 40%. Thực hiện thành công chương trình phân loại rác tại nguồn chính là “chìa khóa” để TP.HCM đạt được mục tiêu trên.
Theo UBND TP.HCM, mặc dù việc thí điểm phân loại CTRSH tại nguồn (được triển khai tại quận1,3,5,6,12, Bình Thạnh) đã đạt được một số kết quả nhất định; tuy nhiên, Chương trình gặp phải nhiều khó khăn vướng mắc, hiệu quả chưa cao do việc triển khai chưa đồng bộ, chính quyền địa phương chưa đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động để nâng cao ý thức người dân chấp hành phân loại; hệ thống thu gom tại nguồn còn nhiều bất cập như: tổ chức hoạt động của lực lượng thu gom rác dân lập, phương tiện thu gom chưa đảm bảo theo quy định, chưa có phương án tổ chức thu gom chất thải rắn sau sinh hoạt…
Để chương trình PLRSH tại nguồn đạt hiệu quả, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc tái chế, tái sử dụng, thu hồi năng lượng và giảm chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt UBND TPHCM đã ban hành Kế hoạch triển khai phân loại CTRSH tại nguồn giai đoạn 2017 - 2020. Theo đó, TP.HCM phấn đấu đến năm 2020 chương trình phân loại rác tại nguồn sẽ thực hiện trên địa bàn 24 quận huyện; tỷ lệ tham gia PLRSH tại nguồn và phân loại đúng quy cách đạt tối thiểu 50%, tăng dần vào các năm tiếp theo và dự tính đạt tối thiểu 80% vào năm 2025.
 |
| Lãnh đạo UBND TP.HCM khảo sát việc triển khai phân loại CTRSH tại nguồn trên địa bàn quận 1 |
Mới đây, tại buổi khảo sát việc phân loại CTRSH tại nguồn tại tổ dân phố 1, khu phố 1, phường Bến Nghé, quận 1, ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND TP.HCM đã yêu cầu mỗi quận, huyện phải chọn một phường, xã để thực hiện phân loại rác tại nguồn trong giai đoạn 2017-2018. Sau giai đoạn này sẽ họp bàn rút kinh nghiệm để triển khai đại trà toàn địa bàn.
Ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở TN&MT TP.HCM cho biết: Sở TN&MT đang hỗ xây dựng nhiều giải pháp cho người dân thực hiện phân loại rác tại nguồn để các quận huyện lựa chọn, phù hợp với đặc điểm của địa phương. Từ ngày 1/5, UBND TP.HCM chính thức thực hiện phân cấp đấu thầu thu gom, quét dọn, vận chuyển rác thải về cho các quận huyện. Và từ 1/7, các quận huyện bắt buộc phải thực hiện đấu thầu thu gom, vận chuyển rác. Theo ông Nguyễn Toàn Thắng, tất cả các đơn vị được trúng thầu thu gom, vận chuyển rác đều phải thực hiện theo đúng lộ trình phân loại CTRSH theo Kế hoạch của UBND TP.HCM.
Đặc biệt, để chương trình phân loại CTRSH tại nguồn đạt kết quả cao thì phải có sự đồng thuận, tham gia đầy đủ của người dân thành phố. Vì vậy, TP.HCM sẽ kết hợp chặt chẽ giữ công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức người dân và ban hành các chế tài giám sát, xử phạt các hành vi không thực hiện đúng các quy định về lưu giữ chất thải.
Ông Nguyễn Thành Phong cho rằng, TP.HCM không thể nóng vội, để người dân đồng loạt hưởng ứng phong trào phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn cần có thời gian, công tác tuyên truyền vận động phải kiên trì, bền bỉ. Đồng thời, hình thức tuyên truyền phải phong phú, trực quan, sinh động…để người dân dễ hiểu và thực hiện. Ngoài ra, Thành phố sẽ xem xét các hộ dân thực hiện công tác thu gom, phân loại rác đạt hiệu quả để giảm phí hoặc miễn phí thu gom rác…
Mặt khác, ngoài công tác tuyên truyền, vận động thì công tác giám sát, kiểm tra phải được thực hiện chặt chẽ; xây dựng lộ trình xử phạt phù hợp theo Nghị định 155/2016 – CP của Chính phủ. Trước mắt, trong giai đoạn 20017 - 2018, khi triển khai tại mỗi phường, xã ở các quận, huyện thì chỉ nhắc nhở, chưa xử phạt và thành phố sẽ xử phạt sau khi việc này được triển khai đại trà trên toàn thành phố. Theo đó, có thể phạt tiền từ 15- 20 triệu đồng đối với hành vi không phân loại, không lưu giữ chất thải rắn sinh hoạt theo quy định...
Bà Nguyễn Thị Thanh Mỹ, Phó Giám đốc Sở TN&MT TP.HCM cho biết: Sở TN&MT đang xây dựng quy định PLRSH tại nguồn, trong đó nêu rõ trách nhiệm của các bên liên quan thực hiện chương trình (người dân, chủ nguồn thải, lực lượng thu gom, chính quyền địa phương); đồng thời, quy định về lộ trình và mức xử phạt liên quan đến hành vi vi phạm quy định về phân loại rác tại nguồn. Việc ban hành quy định xử phạt là một bước mới, vượt qua giai đoạn vận động, khuyến khích trong thời gian qua.
Nguyễn Thanh
