Thừa Thiên - Huế: Sớm “giải cứu” tuyến đường quốc phòng hơn 500 tỷ đồng “đắp chiếu” nhiều năm

Đường quốc phòng, kinh tế Nam Đông - A Lưới (còn được gọi là đường tỉnh lộ 74) có chiều dài khoảng 50 km nối xã Hương Sơn, Nam Đông đến xã A Roàng, A Lưới.

Trong chiến tranh, đường 74 là con đường quan trọng trong liên lạc, vận chuyển quân giới của bộ đội. Đường này sau đó do chịu ảnh hưởng của lũ lụt nên bị lấp, không đi lại được. Vào năm 2011, Bộ Quốc phòng đầu tư xây dựng lại con đường này, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Thừa Thiên – Huế làm chủ đầu tư.

Tuyến đường dự kiến sẽ được thiết kế theo tiêu chuẩn đường cấp 5 miền núi với kết cấu mặt đường bê tông xi măng và bê tông nhựa. Toàn bộ dự án xây dựng mới gồm 12 cầu, trong đó 2 cầu lớn và 10 cầu trung với tổng mức đầu tư 537,3 tỷ đồng từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ. Thời gian thi công từ năm 2011 đến 2015.

Sau khi hoàn thành, đây được xem là một trong những công trình giao thông huyết mạch, quan trọng nhất nối liền giữa hai huyện Nam Đông và A Lưới, có ý nghĩa chiến lược cho phát triển giao thông nông thôn, phòng chống lụt bão, tìm kiếm cứu nạn, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế, xã hội và phục vụ quốc phòng, an ninh tại địa bàn và trong khu vực. Thế nhưng, thi công được một thời gian thì dự án bỗng dừng lại, ảnh hưởng đến công tác quốc phòng và phát triển kinh tế, gây lãng phí rất lớn.

Vừa qua, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên– Huế Nguyễn Văn Phương đã đi khảo sát thực địa tuyến đường 74 này và cho rằng, đây là tuyến giao thông huyết mạch nối cửa khẩu A Đớt– Tà Vàng (S10), đường Hồ Chí Minh với QL 1A và Khu Kinh tế Chân Mây– Lăng Cô; là tuyến đường duy nhất nối hai huyện miền núi Nam Đông – A Lưới. Ngoài ra, đường 74 nằm trên trục hành lang kinh tế Đông Tây, là cửa ngõ hành trình ra biển Đông của vùng kinh tế Nam Lào và Đông Bắc Thái Lan, có tầm quan trọng đặc biệt tạo động lực phát triển kinh tế xã hội, xây dựng thế trận phòng thủ, cơ động lực lượng đảm bảo an ninh quốc phòng, nâng cao đời sống của người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số. Chính vì vậy, việc đầu tư hoàn thiện tuyến đường là cần thiết và có ý nghĩa quan trọng đối với hai huyện Nam Đông, A Lưới.

Chủ tịch UBND tỉnh đề nghị Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh phối hợp với các đơn vị liên quan khẩn trương triển khai thực hiện. Trước mắt, tổ chức thực hiện khảo sát một cách cụ thể, làm rõ từng hạng mục, rà soát hiện trạng toàn tuyến; từ đó xây dựng tuyến đường phù hợp với thực trạng hiện nay.

“Trong quá trình thực hiện cần xem xét, nghiên cứu kỹ, đảm bảo hướng tuyến thuận lợi, mang lại hiệu quả kinh tế cao nhất. Đồng thời tiến hành nghiên cứu kỹ các dữ liệu về các tác động mưa lũ vì tuyến đường đi qua nhiều suối, hạn chế tác động đến cảnh quan thiên nhiên hiện hữu của khu rừng”, ông Phương nhấn mạnh.

Trước đây, PV Báo Tài nguyên và Môi trường cũng đã nhiều lần khảo sát con đường “độc đạo” này và nhận thấy, hầu như cả đoạn đường hiếm có đoạn bằng phẳng, nhiều tảng đá to nhỏ nằm trên đường khiến việc đi lại cực kỳ khó khăn. Hai bên đường, hàng loạt vách núi sau khi đơn vị thi công bạt taluy đã bị sạt lở, sụt lún. Nhiều cây cầu với thiết kế 2-3 dầm trụ đã được xây dựng. Máy móc bị núi lở vùi lấp; vật liệu như xi măng, sắt thép nằm từng đống, rỉ rét... Nhiều đống cát sạn “khổng lồ” nằm án ngữ bên đường, cỏ dại mọc xung quanh. Trâu bò phóng uế bừa bãi. Khung cảnh đìu hìu hoang vắng. Thi thoảng chỉ có một số người dân đi bộ hoặc dắt xe máy để đi thăm rừng trồng hay nương rẫy.

Theo người dân, kể từ khi dự án ngừng thì việc khai thác gỗ lậu qua đoạn đường 74 trở nên khó lường hơn. Ở một số điểm hai bên đường, PV nhận thấy có các khúc gỗ mà “lâm tặc” khai thác đã bỏ lại do bị lực lượng kiểm lâm phát hiện.

Trước những sai phạm nghiêm trọng tại dự án này, Uỷ ban Kiểm tra Trung ương đã thi hành kỷ luật cảnh cáo đối với thiếu tướng Đặng Ngọc Nghĩa, nguyên Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội. Ông Nghĩa bị kỷ luật vì trong thời gian giữ chức vụ Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Thừa Thiên - Huế (từ tháng 4/2005 đến tháng 1/2012) đã có nhiều vi phạm, khuyết điểm trong tham mưu và thực hiện Dự án Đường quốc phòng, kinh tế Nam Đông - A Lưới, dẫn đến công trình kém chất lượng, nhiều đoạn đường bị hư hỏng nặng, không sử dụng được, gây thất thoát, lãng phí lớn ngân sách Nhà nước, ảnh hưởng đến uy tín của tổ chức Đảng, quân đội và cá nhân.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy và Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Thừa Thiên - Huế đã xử lý kỷ luật các tập thể, cá nhân liên quan sai phạm tại dự án. Trong đó, ông Trần Đình Phòng, nguyên Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh và ông Ngô Tăng Định, nguyên Phó Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh bị Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thừa Thiên - Huế kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo…

Cũng liên quan đến con đường, ông Nguyễn Mạnh Hùng, Chủ tịch UBND huyện A Lưới và ông Trần Quốc Phụng, Chủ tịch UBND huyện Nam Đông đều chung quan điểm rằng chính quyền mong muốn con đường sẽ được thi công trở lại để sớm hoàn thiện, qua đó giúp phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng cho hai địa phương.