Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: Đầu tư 1 tỷ USD, 2 năm mở 1 diễn đàn cho ĐBSCL

Sau khi cùng 2 Phó Thủ tướng: Vương Đình Huệ, Trịnh Đình Dũng dành trọn 1 ngày để nghe ý kiến các chuyên gia, nhà quản lý phát biểu... Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc kết luận và mở ra nhiều hướng đi mới cho ĐBSCL. Ảnh: Khương Trung

Như Báo Điện tử baotainguyenmoitruong.vn đã đưa tin, trong hai ngày 26-27/9/2017 tại TP. Cần Thơ, đã diễn ra Hội nghị về phát triển bền vững vùng ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu (BĐKH). Hội nghị xác định một tầm nhìn về một ĐBSCL phát triển bền vững, thịnh vượng, gắn kết chặt chẽ với các vùng kinh tế trọng điểm của cả nước và tiểu vùng sông Mekong. 

Sau hai ngày làm việc khẩn trương với gần 1.000 người tham dự, hàng trăm lãnh đạo Trung ương, địa phương, nhà khoa học, các đại biểu quốc tế, hội nghị đã ghi nhận nhiều ý kiến sâu sắc, nhất là những kinh nghiệm của thế giới về phòng chống thiên tai, ứng phó với BĐKH.

Lạc quan vào tương lai ĐBSCL

Phát biểu chỉ đạo hội nghị ngày 27/9, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chân thành cảm ơn và nhiệt liệt chào mừng các tổ chức, cá nhân và lãnh đạo các bộ ngành, đặc biệt là các chuyên gia trong nước và nước ngoài, các diễn giả quốc tế đã về dự hội nghị.

Đánh giá cao các hội nghị chuyên đề diễn ra trong ngày 26/9, các đại biểu đã thảo luận thẳng thắn, góp ý nhiều ý kiến rất cơ bản cho sự phát triển ĐBSCL trong điều kiện biến đổi khí hậu diễn ra gay gắt.

Cho biết từ chuyến đi khảo sát ở Hà Lan trước đây và ngày 26/9 trực tiếp đi khảo sát ĐBSCL, Thủ tướng nói rằng, ông đã thấy được tầm quan trọng của các giải pháp công trình, phi công trình, cũng như vai trò quan trọng của người dân và chính quyền cơ sở trong ứng phó với biến đổi khí hậu...

Dù phải đối mặt không ít thách thức, nhưng Thủ tướng lạc quan vào tương lai của vùng đất này, với quyết tâm biến thách thức thành thời cơ, tầm nhìn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ là kiến tạo phát triển bền vững ĐBSCL, nâng cao đời sống của nhân dân...

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ (giữa), Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng (trái) và Bộ trưởng Trần Hồng Hà tại Hội nghị sáng 26/9. Ảnh: Việt Hùng

Sẽ có Nghị quyết về ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu

Phát biểu kết luận hai ngày làm việc của Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định: “Chính phủ lắng nghe và tiếp thu các ý kiến tại Hội nghị và tiếp tục kêu gọi các sáng kiến cùng chung tay phát triển bền vững khu vực ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu”. Thủ tướng cũng cho biết sau hội nghị này, Chính phủ sẽ ban hành Nghị quyết về ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu. Tất cả các bài phát biểu tại hội nghị sẽ được đưa vào kỷ yếu để làm tài liệu nghiên cứu.

Thủ tướng cũng nêu ra 4 thách thức lớn đối với ĐBSCL. Đó là biến đổi khí hậu và nước biển dâng gây ảnh hưởng nặng nề nhất trong 100 năm qua tại đây; Việc khai thác tài nguyên nước trên thượng nguồn châu thổ, trong đó có việc chuyển nước sông Mekong sang lưu vực sông khác cũng là nguy cơ lớn đối với vùng này...

Các hoạt động kinh tế cường độ cao của con người gây ra nhiều tổn thương và hệ lụy, gây ra hiện tượng sụt lún lớn với tốc độ nhanh, mức độ ngày càng nghiêm trọng, môi trường bị suy thoái do ô nhiễm nước, không khí và tàn phá rừng ngập mặn nặng nề; Ngoài ra, chất lượng nguồn nhân lực cũng là một thách thức bởi Đồng bằng Sông Cửu Long là vùng trũng về giáo dục đào tạo, ứng dụng khoa học công nghệ, cơ giới hóa và hạ tầng cơ sở chưa tương xứng với tiềm năng… “Các thách thức nêu trên không phải là dự báo mà hiện hữu, cần được nhận thức và xử lý một cách biện chứng, không tách rời” - Thủ tướng nói.

Về những tầm nhìn mới của vùng được nêu ra tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng ĐBSCL không chỉ là vựa lúa lớn nhất của Việt Nam mà phải là nền kinh tế nông nghiệp thông minh, bền vững, có giá trị gia tăng cao ở khu vực và rộng hơn là châu Á trong tương lai.

“ĐBSCL cần chuyển đổi theo 3 hướng: Kiến tạo phát triển bền vững, thịnh vượng trên cơ sở chủ động thích ứng, chuyển hóa được những thách thức, biến thách thức thành cơ hội, bảo đảm được cuộc sống ổn định và khá giả của người dân cũng như bảo tồn được những giá trị truyền thống văn hóa của vùng; Thay đổi tư duy phát triển, chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp thuần túy, chủ yếu là sản xuất lúa, sang tư duy kinh tế nông nghiệp từ số lượng sang chất lượng, gắn với chuỗi giá trị từ sản xuất nông nghiệp hóa học sang nông nghiệp hữu cơ và công nghệ cao; Chú trọng công nghiệp chế biến và công nghiệp hỗ trợ gắn với phát triển kinh tế nông nghiệp…” - Thủ tướng nhấn mạnh.

Người đứng đầu Chính phủ cũng cho rằng cần tôn trọng quy luật tự nhiên, chọn mô hình thích ứng theo tự nhiên, thuận thiên là chính, tránh can thiệp thô bạo vào tự nhiên, phát triển bền vững theo phương châm sống chung với lũ, với mặn, với khô hạn, thiếu nước phù hợp với điều kiện thực tế. Phải xác định biến đổi khí hậu và nước biển dâng là xu thế tất yếu, phải sống chung và thích nghi, phải biến thách thức thành cơ hội. Một lần nữa chúng ta nêu lại quan điểm phải chủ động sống chung với lũ, với mặn, với thiếu nước như Israel đã làm. Ngoài ra cũng cần coi nước lợ, nước mặn cũng là một nguồn tài nguyên. “Quan điểm của Chính phủ, của Đảng Cộng sản Việt Nam là phát triển để phục vụ người dân là quan trọng nhất. Và với một tinh thần giảm khoảng cách giàu nghèo, không để ai bị bỏ lại phía sau” - Thủ tướng nhấn mạnh.

Toàn cảnh phiên họp toàn thể của Hội nghị. Ảnh:Việt Hùng

Ít nhất 1 tỷ USD, 2 năm mở 1 diễn đàn lớn cho ĐBSCL

Đối với lĩnh vực tài chính, Thủ tướng yêu cầu cần nghiên cứu thành lập quỹ phát triển ĐBSCL với nhiều nguồn lực, đặc biệt là cấp ngân sách. “Từ nay đến năm 2020, giải ngân có hiệu quả ít nhất là 1 tỷ USD để làm mấy việc: Làm hệ thống cống điều tiết, cống sông Cái Lớn, sông Cái Bé của tỉnh Kiên Giang để ngăn mặn, cống Trà Sư, Tha La của tỉnh An Giang để điều tiết lũ rồi một số đoạn sạt lở nghiêm trọng, trực tiếp gây ảnh hưởng đến nhà cửa của nhân dân” - Thủ tướng nói.

Thủ tướng yêu cầu tăng cường hợp tác quốc tế. Xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về ĐBSCL phục vụ thích ứng BĐKH và sinh kế bền vững. Nghiên cứu xây dựng Chương trình đồng bằng thích ứng dưới dạng một dự án tổng thể có mục tiêu dài hạn là giữ cho ĐBSCL an toàn về lâu dài và là một nơi hấp dẫn để sinh sống và làm việc, kể cả chính sách hạn điền ở khu vực này.

“Ít nhất 2 năm một lần Chính phủ sẽ mở diễn đàn ĐBSCL có quy mô lớn như hội nghị hôm nay để bàn và thảo luận, đề ra các giải pháp cụ thể để phát triển ĐBSCL, chứ không phải chúng ta đưa ra một số chủ trương, không kiểm tra, không giải quyết, không bố trí nguồn lực, không chỉ đạo thực hiện, không có cán bộ làm việc thì như người ta nói “nước đổ lá môn”, chảy tuồn tuột hết. Hằng năm phải kiểm điểm vấn đề chúng ta đã nói hiện nay xem đã làm đến đâu, sẽ làm đến đâu và phải làm gì để phát triển ĐBSCL ứng phó BDKH và phát triển bền vững”, Thủ tướng nói.

Ngay sau Hội nghị này, Thủ tướng giao Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Văn phòng Chính phủ khẩn trương tiếp thu, tổng hợp ý kiến của các địa phương, quý vị đại biểu, xây dựng ngay dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long thích ứng biến đổi khí hậu để đưa ra thảo luận tại Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 9.

“Những quyết sách, kết luận từ Hội nghị này, kể cả quy hoạch ĐBSCL như thế nào tới đây cũng công bố để người dân biết, góp ý và phản biện và chú ý lắng nghe mọi nơi mọi lúc, thông qua nhiều hình thức. Người dân có quyền giám sát đánh giá lại doanh nghiệp và cơ quan quản lý, nhất là những định hướng phát triển phù hợp” - Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói.

Trong khuôn khổ Hội nghị, các chuyên gia, các nhà khoa học đã có nhiều bài phát biểu quan trọng. Báo Điện tử baotainguyenmoitruong.vn sẽ tiếp tục cập nhật đến bạn đọc trong các bản tin tiếp theo.

Việt Hùng - Hải Ngọc