Thanh Hóa: Nhiều hộ thoát nghèo từ cây dong, riềng

Thoát nghèo từ cây riềng

Cây riềng được mệnh danh là cây thoát nghèo của nhiều hộ nông dân ở xã Cán Khê, huyện Như Thanh, nhiều lao động có việc làm, thu nhập ổn định.

Ông Nguyễn Đăng Sáu, Phó Chủ tịch UBND xã Cán Khê, cho biết, toàn xã có 110ha riềng. Năm 2024, địa phương này thu gần 40 tỷ đồng từ trồng riềng. Chính vì vậy, nơi đây được xem là "thủ phủ" của cây riềng tại huyện Như Thanh.

Hiện, cây riềng là sản phẩm nông nghiệp chủ lực của xã Cán Khê, 100 lao động địa phương có thu nhập ổn định từ 250.000-300.000 đồng/người/ngày.

Cây riềng được trồng ở xã Cán Khê từ 20 năm trước. Ban đầu, người dân trồng xen canh cùng các loại cây hoa màu khác và bán ở chợ truyền thống trong huyện. Qua nhiều năm, thị trường ưa chuộng nên diện tích riềng ngày càng được mở rộng.

Cây riềng là loài cây chịu hạn tốt, thích hợp trồng ở vùng đất cao, khô cằn. Theo thường lệ, ăn tết xong, người dân bắt đầu xuống giống. Sau một năm, loài cây này bắt đầu cho thu hoạch. Riềng có thể khai thác quanh năm và lưu gốc đến 10 năm.

Gia đình chị Lưu Thị Lý, ở thôn 5, xã Cán Khê trồng 10 sào. Năm vừa qua, chị Lý thu được 25 tấn riềng/2 vụ. Với giá bán 7.000-9.000 đồng/kg, sau khi trừ hết chi phí, chị lãi 150 triệu đồng.

Chị Lý cho biết, trước đây, gia đình chị cấy lúa nhưng không hiệu quả. Năm 2018, chị chuyển sang trồng riềng. Chi phí đầu tư một sào hết khoảng 3 triệu đồng. Cây riềng ít sâu bệnh, sinh trưởng nhanh, không tốn công chăm sóc, hiệu quả kinh tế cao gấp 5 lần so với trồng lúa, sắn, ngô.

Theo chị Lý, năm nay, thời tiết thuận lợi, riềng được mùa, được giá, người trồng rất phấn khởi. Dịp cuối năm, gia đình tôi thu 4 tấn riềng, bán được 36 triệu đồng. Tôi dành một phần tiền để sắm Tết, một phần gửi tiết kiệm.

Gia đình anh Lê Văn Linh (thôn 5) nhiều năm nay cũng có thu nhập cao từ riềng. Với 13 sào riềng, mỗi năm gia đình anh thu được 35 tấn, lãi hơn 200 triệu đồng.

Anh Linh cho hay, việc trồng, chăm sóc riềng đơn giản nhưng khi thu hoạch lại tốn nhiều công, yêu cầu người đào phải có sức khỏe. Vào đợt thu hoạch, gia đình anh phải thuê thêm 2 lao động. Lao động nam đảm nhiệm việc cuốc đất, đào riềng; lao động nữ tách đất khỏi củ, cắt rễ, rửa sạch riềng, đóng vào bao tải, bán cho thương lái.

Vào năm 2021, giá riềng giảm xuống mức thấp, chỉ 4.000 đồng/kg, nhiều gia đình không vội thu hoạch mà để già, nâng cao sản lượng. Từ năm 2023 đến nay, riềng luôn được giá, có lúc đạt mức kỷ lục 9.000 đồng/kg.

Anh Linh nhận định, sở dĩ củ riềng đắt hàng là bởi loài củ này được dùng làm gia vị, tạo mùi thơm cho các món ăn. Trong Đông y, củ riềng còn là dược liệu dùng để chữa nhiều loại bệnh.

Các hộ nông dân trồng riềng ở xã Cán khê mong muốn để đảm bảo phát triển bền vững cho cây riềng, chính quyền sớm thu hút được doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm cho bà con nông dân, đồng thời xây dựng chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm, tránh tình trạng bị thương lái ép giá.

Cận tết nhộn nhịp thu hái lá dong

Nhờ trồng cây dong lấy lá, hàng trăm hộ dân ở xã Yên Nhân, huyện Thường Xuân, tỉnh Thanh Hóa có thu nhập ổn định, rủng rỉnh tiền tiêu dịp tết.

Từ ngày 20 tháng Chạp, gia đình anh Vi Văn Kính, cư dân thôn Chiềng, xã Yên Nhân, huyện Thường Xuân đã bận rộn với việc cắt, bó lá dong để kịp giao cho các đầu mối.

Với 10 sào đất trồng cây dong, vụ tết này, gia đình anh Kính dự kiến thu về gần 30 triệu đồng.

Anh Kính cho biết: Ngày thường, lá dong có giá 150.000 đồng/1.000 lá. Dịp Tết, nhu cầu tăng cao, giá lá dong tăng gấp ba, hiện tôi bán sỉ với giá 500.000 đồng/1.000 lá. Những ngày này, vợ chồng tôi ra vườn, cắt khoảng 2.000 tàu lá là có ngay tiền triệu bỏ túi.

Theo anh Kính, cây dong sau khi trồng khoảng một năm có thể thu hoạch lá và mỗi năm có thể cắt được bốn lứa. Thời gian khai thác của cây kéo dài hàng chục năm,ít công chăm sóc và mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn so với các loại cây trồng khác như ngô, sắn. Với 10 sào, sau khi trừ chi phí, gia đình anh có lãi hơn 50 triệu đồng mỗi năm.

Bà Vi Thị Quýnh (64 tuổi), cũng đang bận rộn thu hoạch lá dong tại mảnh vườn sau nhà. Với 3 sào đất trồng cây dong, sau khi trừ chi phí, dịp Tết này gia đình bà thu về hơn 6 triệu đồng tiền lãi.

Bà Quýnh cho biết, cây dong dễ trồng, ít phải chăm sóc và phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu địa phương. Cây dong ưa mọc dưới tán rừng già có độ ẩm cao, đẻ nhánh khỏe. Mỗi năm, một cây có thể đẻ hàng chục nhánh, mỗi nhánh cho thu hoạch từ 6 đến 7 lá. Lá dong được thu hoạch quanh năm, nhưng rộ nhất vào dịp Tết Nguyên đán, khi nhu cầu gói bánh chưng, bánh tét tăng cao.

Ông Hà Thanh Hắng, Chủ tịch UBND xã Yên Nhân, cho biết trên địa bàn xã có 500 hộ trồng dong lấy lá với diện tích khoảng 10ha. Cây dong phù hợp với thổ nhưỡng của vùng núi Yên Nhân, ít công chăm sóc, nhiều hộ gia đình có thêm thu nhập.

Năm 2022, UBND huyện Thường Xuân đã phê duyệt dự án "Trồng cây lá dong dưới tán rừng", hỗ trợ cây giống, phân bón và hướng dẫn kỹ thuật cho các hộ dân.

"Tính bình quân, 1ha cây dong lấy lá cho thu nhập khoảng 100 triệu đồng. Thấy hiệu quả kinh tế cao, chúng tôi đang nỗ lực đưa cây dong lấy lá trở thành cây trồng chủ lực của địa phương", ông Hắng thông tin thêm.

Nhiều huyện miền núi của tỉnh Thanh Hóa, đã chủ động tìm các cây trồng phù hợp với thổ nhưỡng và khí hậu của địa phương để khuyến khích người dân thâm canh. Các hộ gia đình đã chủ động phát triển kinh tế, tìm kiếm đầu ra cho các sản phẩm nông nghiệp. Ví dụ điển hình như cây dong và cây riềng, được trồng ở huyện Như Thanh và Thường Xuân đã giúp nhiều hộ vươn lên thoát nghèo.