Như Báo Tài nguyên & Môi trường điện tử trước đó đã có nhiều bài phản ánh về tình trạng sạt lở hai bờ sông Mã đoạn xã Vĩnh Ninh ( huyện Vĩnh Lộc) và xã Quý Lộc, Yên Thọ (Yên Định). Ngay sau khi báo phát hành, UBND tỉnh Thanh Hóa cũng đã chỉ đạo các Sở, Ban ngành kiểm tra tình hình cụ thể. Ngày 22/3/2017, Sở NN &PTNT Thanh Hóa có Công văn số 760/SNN&PTNT-ĐĐ gửi Sở Tài chính V/v tham gia ý kiến xử lý khẩn cấp sạt lở bờ sông Mã đoạn xã Vĩnh Ninh. Công văn nêu rõ: “Sự cố sạt lở bãi sông Mã đoạn từ K8+950- K9+100 đê tả sông Mã, thôn Thọ Vực, xã Vĩnh Ninh, huyện Vĩnh Lộc thuộc quần thể di tích lịch sử thành Nhà Hồ diễn ra từ đầu tháng 12/2016 do dòng chảy lưu áp sát bờ gây sạt lở, đến nay cung sạt lở có chiều dài khoảng 160m, sâu 7m, lấn vào khu dân cư 16m, cách nhà dân chỗ gần nhất 20m. Đây là sự cố nguy hiểm, đe dọa trực tiếp đến tính mạng, tài sản của nhân dân sinh sống ngoài bãi sông, an toàn đê điều và bảo tồn quần thể di tích lịch sử thành nhà Hồ…”.
Tình trạng sạt lở đang xảy ra tràn lan |
Đến ngày 23/08/2016, UBND tỉnh Thanh Hóa có Công văn số 9374/UBND- CN về việc dừng khai thác và đóng cửa mỏ cát số 23 và 40 vì trong quá trình bơm hút cát đã để xảy ra tình trạng sụt lún đất đai, hoa màu, nhà cửa và tính mạng của người dân. Giao cho Sở Tài chính nghiên cứu phương án đền bù cho 2 mỏ cát trên
Cầm tập đơn và một loạt bài viết của Báo Tài nguyên & Môi trường điện tử trên tay bà Trịnh Thị Mạnh bức xúc cho biết: Người dân các xã sống dọc hai bờ sông Mã rất vui mừng vì quyết định đúng đắn của UBND tỉnh, với hy vọng không còn cảnh nơm nớp lo sạt lở đất đai, hoa màu, nhà cửa bất cứ lúc nào mỗi khi mùa mưa lũ đến. Nhưng không hiểu tại sao ngày 22/8/2017, UBND tỉnh Thanh Hóa có Công văn số 9865/UBND-CN giao cho Sở Tài nguyên & Môi trường đi kiểm tra lại mỏ cát số 26 để có chủ trương báo cáo UBND tỉnh xem xét, chuyển đổi cho HTX Thành Công. Trong khi trước đó, cũng tại vị trí này, UBND xã Quý Lộc đã 3 lần có Công văn không đồng ý vì đây là khu vực sạt lở.
Tình trạng sạt lở xảy ra tràn lan |
Ngày 7/9/2017, Sở Tài nguyên & Môi trường đã phối với các sở, ban ngành kiểm tra thực địa khu vực xin khai thác mỏ cát số 26 tại xã Quý Lộc, huyện Yên Định và xã Vĩnh Ninh, huyện Vĩnh Lộc của HTX Thành Công cho thấy: Hai bên bờ sông đã và đang có sạt lở với diễn biến phức tạp (bờ sông phía xã Quý Lộc sạt lở chiều dài khoảng 400m, bờ sông bên xã Vĩnh Ninh sạt lở chiều dài khoảng 500m), dọc 2 bên bờ sông nhiều vị trí sạt lở có thành dốc đứng.
Bà Trịnh Thị Mạnh đang trao đổi với PV |
Tại Biên bản kiểm tra cũng nêu rõ: Đối với UBND xã Quý Lộc, qua quá trình theo dõi nhận thấy khu vực mỏ nằm giữa lòng sông, bên bờ sông xã Quý Lộc đã và đang có diễn biến sạt lở nghiêm trọng, chiều dài sạt lở khoảng 400m, rộng khoảng 50m, gây ảnh hưởng đến đất sản xuất nông nghiệp của 40 hộ dân và đặc biệt là khu vực nghĩa địa thôn 10,11. UBND xã Quý Lộc không thống nhất với đề nghị thăm dò, khai thác tại mỏ cát số 26 (phần diện tích thuộc xã Quý Lộc) cho bất kỳ đơn vị nào xin thăm dò, khai thác.
Tiếp xúc với PV Báo Tài nguyên & Môi trường điện tử, nhiều người dân có đất canh tác thuộc thôn 10 và 11 xã Quý Lộc cho biết: Hiện tại khu vực mỏ cát số 26 đang xảy ra sạt lở cực kỳ nghiêm trọng, do trước đây có hoạt động khai thác cát trái phép. Bên này là xã Quý Lộc, bên kia sông là xã Vĩnh Ninh đang bị sạt lở thành vách đứng. Nhiều diện tích đất đai, hoa màu của người dân bị cuốn trôi theo dòng sông.
Đơn kiến nghị của nhiều hộ dân xã Quý Lộc |
Theo quan sát của phóng viên. Dọc bờ sông mã thuộc thôn 10, 11 xã Quý Lộc có nhiều vết nứt kéo dài, nhiều cây cối được nhân dân trồng giữ bờ cũng bị cuốn theo dòng nước. Diện tích đất canh tác của người dân sát bờ sông cũng bị sụt lún nhiều hố, có nhiều hố sâu 1m, hố sụt lún rộng 2-3m, cây cối và hoa màu của người dân thì bị hư hỏng.
Cũng trong ngày 7/9/2017, UBND xã Quý Lộc cũng đã có Báo cáo số 54/UBND gửi Sở Tài nguyên & Môi trường tiếp tục khẳng định: “UBND xã Quý Lộc không thống nhất với đề nghị thăm dò khai thác cát tại mỏ cát số 26 cho bất kỳ đơn vị nào xin thăm dò khai thác.
Biên bản kiểm tra của các Sở, ban ngành và xã Quý Lộc không đồng ý vì sạt lở |
Rõ ràng việc UBND xã Quý Lộc đã nhiều lần có Công văn trả lời không đồng ý việc cấp đổi từ mỏ cát số 23 sang mỏ cát 26 vì sạt lở và Sở NN&PTNT cũng đã có Công văn khẳng định đây là khu vực vành đai bảo tồn quần thể di tích lịch sử thế giới thành nhà Hồ. Nhưng không hiểu sao các ngành vẫn “cố tình” ép để cấp mỏ cho HTX Thành Công???
Rất mong UBND tỉnh Thanh Hóa cần xem xét lại việc cấp đổi mỏ cát số 26 cho HTX Thành Công, đừng vì lợi ích cá nhân mà xem nhẹ tính mạng, tài sản của người dân và di tích lịch sử thế giới thành nhà Hồ.
Báo Tài nguyên & Môi trường điện tử tiếp tục thông tin về vấn đề này
Bài & ảnh: Tùng Minh