Thái Nguyên: Xuất hiện “nứt, gãy” bãi thải số 3 mỏ than Phấn Mễ khiến người dân lo lắng

Nhiều vết nứt lứn trên bề mặt bãi thải số 3, mỏ than Phấn Mễ, Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên.

Nhiều ngày nay, người dân các xóm Khuôn 1, Khuôn 2, Khuôn 3 của xã Phục Linh, huyện Đại Từ vẫn đang nơm nớp lo âu đối mặt với nguy cơ sạt lở bãi thải số 3 của mỏ than Phấn Mễ. Theo báo cáo của UBND xã Phục Linh cho thấy, đất đá sạt trượt xô lệch so với vị trí ban đầu khoảng 20m, khu vực trên đỉnh bãi đổ thải xuất hiện nhiều vết nứt, trung bình từ 4-6cm. Hiện tượng sạt trượt có nguy cơ tiếp tục xảy ra. Cách vị trí nứt, gãy, sạt trượt khoảng 150m về phía chân bãi thải, hiện đang có nhà ở của một số hộ dân thuộc các xóm: Khuôn 1, Khuôn 2, xã Phục Linh, huyện Đại Từ…

Bà Trần Thị Hải ở xóm Khuôn 2, xã Phục Linh là một trong nhiều người mót than còn nhớ như in lúc “núi thải”(bãi thải số 3 mỏ than Phấn Mễ) cựa mình hơn mười ngày trước đây: Khoảng 16 giờ chiều ngày 24/3, tôi cùng nhiều bà con đang mót than trên sườn “núi thải” thì nghe thấy tiếng tri hô “Núi thải lại sạt lở rồi. Chạy! Chạy nhanh, bà con ơi!” Ngước mắt trông ngang thấy đất, đá bất ngờ lăn ầm ầm xuống khu đầm nước phía chân bãi thải. Nước trong đầm bắn tung tóe, tràn ra kênh mương, ruộng đồng. Bãi thải đứt gãy, đất đùn ra phía đầm nước thành nhiều tầng. Tôi nhặt than ở đây đã 10 năm và từng trông thấy nhiều điểm đứt gãy rồi.

Khu vực hàng trăm m3 đất đá sạt trượt chân bãi thải số 3, mỏ than Phấn Mễ khiến người dân hoang mang, lo lắng

Ông Đàm Văn Kỳ, thôn đội trưởng xóm Khuôn 2, xã Phục Linh được xã cắt cử trông ba ri e cấm người và phương tiện qua lại khu vực sạt lở nguy hiểm đã cho biết: Ngay khi xảy ra sạt lở bãi thải, xã đã cử người xuống kiểm tra và chấn an nhân dân. Huyện Đại Từ chỉ đạo xã lập ngay 2 chốt chặn đường dân sinh không cho người dân và xe cộ qua lại chân bãi thải. Hiện tượng nứt gãy bãi thải vẫn xảy ra vì mỏ càng đổ thải lên cao thì hiện tượng lún xệ chân bãi là đương nhiên. Vì cốt nền yếu, đầm lầy thụt không thể chịu được lượng đất đá quá lớn ở phía trên nén xuống. Điều đáng lo ngại là vết lún nứt hướng về phía đồng ruộng và cách khu dân cư sinh sống khoảng 150 đến 200m thì rất nguy hiểm. Mưa kéo dài, nước xé rộng các vết nứt lớn trên bãi thì nguy cơ sạt trượt rất cao.

Ông Nguyễn Đình Khương, Chủ tịch UBND xã Phục Linh cho biết: Ngay khi nhận tin báo của nhân dân về sạt lở bãi thải, xã đã báo cáo lên huyện Đại Từ, ngay trong đêm 24/3 mặc dù trời mưa lớn nhưng đã cử người trực 24/24 giờ bám nắm diễn biến của bãi thải để đề phòng rủi ro cho người dân ở chân bãi. Xã đã đề nghị phía mỏ than Phấn Mễ hỗ trợ tạm cư cho 8 hộ gia đình, 22 nhân khẩu với mức 400 nghìn đồng/người/tháng, thời gian hỗ trợ tạm 1 tháng. Hiện nay, chính quyền địa phương đã thông báo đến người dân về phương án hỗ trợ. Cơ bản các hộ dân đã bố trí được nơi ngủ an toàn vào ban đêm… Trong thời gian người dân di dời, chúng tôi sẽ chỉ đạo, công an xã, dân quân tăng cường tuần tra vừa để kịp thời phát hiện động thái ở khu vực sụt, lún vừa bảo vệ tài sản của người dân… 

Ông Đàm Văn Kỳ, thôn đội trưởng xóm Khuôn 2, xã Phục Linh chỉ khu dân cư cách vị trí nứt gãy, sạt trượt đất đá bãi thải số 3 khoảng 200m.

Mỏ than Phấn Mễ, Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên đã nhận trách nhiệm chính về sự cố này. Ông Đỗ Duy Khải, Phó Giám đốc mỏ than Phấn Mễ cho biết: Hoạt động khai thác mỏ, đổ thải có ảnh hưởng đến môi trường và hệ lụy đến người dân sinh sống, canh tác xung quanh mỏ, bãi thải. Chúng tôi đã hỗ trợ các mức từ 40 đến 70 nghìn đồng/ người/ tháng cho hàng chục hộ dân xóm Khuôn 3, khuôn 2 để mua nước sạch phục vụ sinh hoạt hàng ngày.

Hiện nay, bãi thải có vài vị trí bị biến dạng bất thường nhưng qua khoan thăm dò thấy chưa có nhiều nguy cơ sạt trượt lớn. Nguyên do là khu đầm lầy, bùn sâu nên khi đổ thải lên cao thì sẽ lún phía chân đế bãi thải. Độ cao của bãi thải vẫn trong phạm vi thiết kế cho phép. Hiện tại, độ sâu của moong khai thác đang ở âm 225m. Nếu khai thác đến độ sâu khoảng 250m sẽ lấy được 1 triệu tấn than tốt. Tuy nhiên, phạm vi mở rộng diện tích và đầu tư khai thác tầng sâu rất tốn kém nên chúng tôi đề nghị đóng cửa mỏ vào năm 2020. Đặc biệt, sự cố nứt gãy bãi thải mới xảy ra, chúng tôi đã cho dừng đổ thải lên bãi thải số 3. Đồng thời dừng luôn mọi hoạt động khai thác lộ thiên của toàn mỏ.

Một vài nhà dân ở xóm Khuôn 2, xã Phục Linh cách chân bãi thải số 3 mỏ than Phấn Mễ khoảng 70 m.

Được biết, cách đây 8 năm vào đêm 15/4/2012, tại xóm Khuôn I, xã Phục Linh, huyện Đại Từ (Thái Nguyên), khoảng 1,1 triệu m³đất đá từ bãi thải của mỏ than Phấn Mễ bất ngờ sạt lở vùi lấp nhà cửa của 10 hộ dân, 6 ngôi nhà khác trong khu vực bị ảnh hưởng khiến 7 người chết, bị thương và mất tích. Nỗi ám ảnh kinh hoàng sạt trượt bãi thải năm xưa vẫn đeo bám người dân xã Phục Linh đến nay.

Chốt cảnh báo khu vực sạt lở nguy hiểm, cấm người dân qua lại trên đường dân sinh dưới chân bãi thải số 3, mỏ than Phấn Mễ.

Qua rà soát của cơ quan chức năng, hiện có 7 hộ dân, với 21 nhân khẩu của xóm Khuôn 1 nằm trong vùng có nguy cơ ảnh hưởng. Gồm các hộ ông, bà: Tạc Văn Bình, Tạc Văn Sinh, Trần Thị Hoàn, Lương Văn Ngọc, Lương Ngọc Đức, Trịnh Trọng Thái, Tống Thị Thịnh. Trong đó, có 3 hộ dân (gồm: Hộ bà Tống Thị Thịnh, ông Tạc Văn Sinh, ông Tạc Văn Bình) đã được chính quyền địa phương tuyên truyền, vận động di dời đến nhà người người thân ngay từ đêm 24-3. Đến nay, cơ quan chức năng đánh giá có thêm 4 hộ dân nằm trong vùng nguy cơ bị ảnh hưởng. Với những nguy cơ báo hiệu hiện nay và đặc biệt điều kiện thời tiết sắp tới dự báo có mưa lớn, rất mong các cơ quan chức năng của tỉnh Thái Nguyên triển khai kịp thời các giải pháp ổn định lâu dài để đảm bảo tuyệt đối an toàn tài sản và tính mạng của nhân dân sinh sống quanh khu vực chân bãi thải số 3, mỏ than Phấn Mễ.