Tập trung hoàn thiện pháp luật quản lý hiệu quả tài nguyên nước

Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước Châu Trần Vĩnh cho biết, qua tổng hợp các báo cáo của Bộ ngành, địa phương và trên cơ sở rà soát, đánh giá việc thực thi Nghị định 201, cần đơn giản hóa một số thủ tục hành chính trong Nghị định, trong đó, nội dung các biểu mẫu, báo cáo trong Thông tư số 27/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường: Quy định việc đăng ký khai thác nước dưới đất, mẫu hồ sơ cấp, gia hạn, điều chỉnh, cấp lại giấy phép tài nguyên nước để bảo đảm phù hợp với hiện trạng khai thác, sử dụng nước của các đối tượng, nhất là các công trình thủy lợi.

Cùng với đó, một số nội dung của Nghị định số 201 hiện nay không còn phù hợp do sự điều chỉnh của Luật Quy hoạch, Luật Bảo vệ môi trường, Luật Thủy lợi, Nghị định số 08/2022/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường và một văn bản quy phạm pháp luật khác gây khó khăn cho việc tìm hiểu, nghiên cứu và áp dụng khi thi hành.

Vướng mắc trong việc triển khai cấp phép khai thác, sử dụng tài nguyên nước, nhất là các công trình được phê duyệt theo Nghị định số 82. Chưa có quy định cụ thể về trình tự, thủ tục chấp thuận sử dụng mặt nước hồ chứa để nuôi trồng thủy sản, kinh doanh du lịch, giải trí gây khó khăn trong việc quản lý, bảo vệ nguồn nước các hồ chứa ở địa phương.

Cùng với đó, cần nghiên cứu, bổ sung các yêu cầu bảo đảm về quan trắc, giám sát chất lượng nguồn nước khai thác đối với các công trình, nhà máy nước khai thác, sử dụng nước cấp cho sinh hoạt; việc ban hành các hướng dẫn thực hiện lập quy hoạch về tài nguyên nước theo Luật quy hoạch và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 Luật có liên quan đến quy hoạch chưa kịp thời dẫn đến khó khăn, lúng túng trong việc triển khai tại địa phương.

Trên cơ sở những tồn tại, Cục Quản lý tài nguyên nước đề xuất sửa đổi, bổ sung Nghị định số 201 là sửa một số nội dung không còn phù hợp do sự điều chỉnh của Luật Quy hoạch, Luật Bảo vệ môi trường, Luật Thủy lợi, Nghị định số 08/2022/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường (bỏ giấy phép xả nước thải và một số nội dung liên quan).

Quy định chi tiết cụ thể, đối tượng thuộc tượng hợp không phải đăng ký, không phải cấp phép và phải đăng ký, phải cấp phép. Trong đó, bổ sung nội dung quy định “Các trường hợp khai thác, sử dụng nước cho phòng cháy, chữa cháy, ứng phó, khắc phục sự cố ô nhiễm, dịch bệnh và các trường hợp khẩn cấp khác theo quy định của pháp pháp luật về tình trạng khẩn quy định tại Điểm đ Khoản 1 Điều 44 của Luật Tài nguyên nước” sẽ không phải xin cấp phép.

Sửa đổi, bổ sung quy định cụ thể các dự án khai thác, sử dụng tài nguyên nước phải lấy ý kiến cộng đồng dân cư, tổ chức, cá nhân liên quan; các đối tượng liên quan trong việc lấy ý kiến; sửa đổi quy định về Giấy phép tài nguyên nước (Giấy phép thăm dò nước dưới đất; giấy phép khai thác, sử dụng nước mặt; giấy phép khai thác, sử dụng nước dưới đất; giấy phép khai thác, sử dụng nước biển). Sửa đổi,bổ sung căn cứ cấp phép; sửa đổi, bổ sung nội dung quy định về đăng ký khai thác, sử dụng nước mặt, nước dưới đất.

Bổ sung quy định nâng cao mức bảo đảm nước cấp cho sinh hoạt “Trường hợp tổ chức, cá nhân có khai thác sử dụng nước mặt cho mục đích sinh hoạt phải lắp đặt hệ thống quan trắc tự động chất lượng nguồn nước khai thác, trong đó, đảm bảo tối thiểu phải có các chỉ tiêu pH, độ đục, nhiệt độ và NO3 hoặc COD, ngoài ra, khuyến khích quan trắc thêm các thông số khác phản ánh đặc trưng chất lượng nước của nguồn nước khai thác, đảm bảo kiểm soát chất lượng nguồn nước cấp cho mục đích khai thác”

Bổ sung quy định rõ ràng liên quan đến việc cấp phép và xử lý vi phạm đối với trường hợp thăm dò, khai thác, sử dụng nước mà chưa có giấy phép tài nguyên nước; Bổ sung trình tự, thủ tục chấp thuận sử dụng mặt nước hồ chứa để nuôi trồng thủy sản, kinh doanh du lịch, giải trí.

Sửa đổi, bổ sung quy định về trình tự, thủ tục cấp, gia hạn, điều chỉnh, cấp lại giấy phép tài nguyên nước theo hướng đơn giản hóa, bảo đảm đồng bộ với các quy định của Chính phủ về thực hiện Chương trình chuyển đổi số quốc gia mà hiện nay đang triển khai thực hiện.

Bổ sung quy định trình tự, thủ tục, hồ sơ trả lại giấy phép khai thác tài nguyên nước; thời gian nộp hồ sơ xin gia hạn giấy phép; hướng dẫn thời gian của giấy phép điều chỉnh; tiêu chí của công trình khai thác nước dưới đất được lập theo báo cáo hiện trạng khai thác nước dưới đất; xác định các thông số trong giấy phép thăm dò nước dưới đất điều chỉnh và hướng xử lý việc đề nghị tăng chiều sâu công trình khai thác nước dưới đất đã được cấp phép.

Bổ sung trình tự thủ tục điều chỉnh, bổ sung công trình điều tiết, khai thác, sử dụng, phát triển tài nguyên nước vào quy hoạch về tài nguyên nước. Phân cấp, phân quyền cho địa phương đặc biệt là Sở Tài nguyên và Môi trường và uỷ ban nhân dân các huyện thực hiện theo chủ trương của Chính phủ.

Sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến việc quản lý, cấp phép xả nước thải vào nguồn nước theo quy định của Luật Bảo vệ Môi trường năm 2020 và Nghị định số 08/2022/NĐ-CP ngày 10/1/2022 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường; bổ sung quy định cụ thể trách nhiệm của tổ chức lưu vực sông; quy định cụ thể thời điểm phải nộp tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước cho phù hợp với thực tế,….để xử lý tồn tại vướng mắc trong thời gian qua đối với các công trình đã phê duyệt theo Nghị định số 82.

Hiện, Cục đã xây dựng hồ sơ dự thảo Nghị định, bao gồm: dự thảo Tờ trình Chính phủ, dự thảo Nghị định, Báo cáo đánh giá tác động thủ tục hành chính theo quy định của pháp luật về ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Thứ trưởng Lê Công Thành đánh giá, dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 201/2013/NĐ-CP ngày 27/11/2013 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Tài nguyên nước được Cục Quản lý tài nguyên nước xây dựng tương đối đầy đủ và công phu.

Trên cơ sở xây dựng dự thảo Nghị định, Thứ trưởng đề nghị, Cục Quản lý tài nguyên nước chú trọng sửa đổi nội dung sửa đổi đơn giản hóa các thủ tục hành chính, giảm tối đa thời gian về cấp phép tài nguyên nước. Quản lý Nhà nước phải xuất phát từ thực tiễn, phải minh bạch tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp khi thực hiện thủ tục hành chính lĩnh vực tài nguyên nước.

Thứ trưởng Lê Công Thành đề nghị, Cục Quản lý tài nguyên nước tiếp thu ý kiến của các đơn vị liên quan để nhanh chóng hoàn thiện dự thảo Nghị định sớm trình Bộ để trình Chính phủ phê duyệt để Nghị định đi vào cuộc sống góp phần quản lý hiệu quả tài nguyên nước phục vụ mục tiêu phát triển bền vững.