Tái định cư thủy điện Lai Châu: Công trình xuống cấp, nham nhở

(TN&MT) - Như Báo TN&MT điện tử đã phản ánh: Việc xây trường rồi bỏ hoang gây lãng phí tiền bạc của Nhà nước khiến người dân xót xa. Không chỉ có vậy, cũng ngay tại xã Mường Mô, huyện Nâm Nhùn, tỉnh Lai Châu còn có nhiều bất cập mà người dân không biết kêu ai.

Ông Lò Văn Chình chỉ hiện trạng dự án kè

Công trình kè mặt bằng tái định cư thì chỗ nứt, chỗ lở, nham nhở như “chuột gặm", nhiều đoạn kè, giằng kè bằng bê tông đã nứt, lở. Đường sá “lổm nhổm” như có dấu hiệu bị ăn bớt vật liệu xây dựng. Điển hình nhất là những khu vực do Công ty TNHH đầu tư và xây dựng Mạnh Quân, có địa chỉ tại số nhà 88, khối Trường Xuân, Thị trấn Tuần Giáo, huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên thi công. Từ đó, dư luận đặt câu hỏi: Ai ký giấy nghiệm thu cho những công trình chất lượng kém?.

Một điểm kè khác cũng nứt, sụt

Cơ sở hạ tầng nham nhở như “chuột gặm”

Trao đổi với phóng viên, ông Lò A Chình, nhà ngay dưới chân kè ở khu tái định cư Nậm Hài bức xúc cho biết: nhà ông, tuân thủ theo chỉ đạo của Chính phủ, của các cơ quan chức năng, và vì công trình trọng điểm thủy điện Lai Châu nên gia đình rất tuân thủ và chấp hành nghiêm việc di dân, tái định cư lên khu tái định cư Nậm Hài này để sinh sống. Nhưng lên đây rồi, dựng nhà rồi mới thấy những bất cập và khốn khổ. Nói, rồi ông Lò A Chình chỉ ngay bờ kè phía sau. Khu này hiện đang là “sân vận động” của khu tái định cư. Bởi cả khoảng đất rộng, chiều chiều được trẻ em đá bóng. Bờ kè này là được xây dựng từng cấp, từng băng một, kéo từ trên cao xuống dần. cứ mỗi “băng dải” này rộng chừng vài nghìn m2 là 1 dãy, lại phân đất, chia tái định cư cho các hộ dân. Bờ kè của “băng” phía sau nhà ông Chình là chống lực, chịu tải cho cả một vạt đất lớn.

Trưởng bản, ông Điêu Văn An tại hiện trường

Quan sát theo sự chỉ dẫn của ông Lò A Chình cũng như hướng dẫn của ông trưởng thôn Điêu Văn An đi cùng, Phóng viên ghi nhận thấy hầu hết các giằng bê tông kè đều đã gẫy, nứt, đất đắp ở đây đã đổ. Cứ mưa là đất lở ra. Nhà ông Chình phải dùng xe bò hót đi đổ. Được ông An dùng xe máy chở đi quanh khu tái định cư Nậm Hài, phóng viên thấy hầu như chỗ nào cũng nứt, cũng nham nhở như “chuột gặm” vậy. Hệ thống dẫn nước thải còn nứt toác...

Cả một mặt bằng lớn làm tái định cư nhưng chưa có người ở, đường vào cũng không có

Rời khu tái định cư Nậm Hài, phóng viên đến khu tái định cư Nậm Khao, xã Mường Mô, cách điểm tái định cư Nậm Hài chừng 4km. Dẫn phóng viên đi quanh khu tái định cư Nậm Khao, ông Quàng Văn Phinh, trưởng bản Nậm Khao ngao ngán “tố”: “Chúng tôi quá bức xúc về những việc làm của Ban di dân tái định cư tỉnh Lai Châu. Đường dẫn xuống bản mới làm được 1-2 năm nay, nhưng giờ thì trơ đá dăm. Nhựa đi đâu hết? Đoạn đường này là do doanh nghiệp Đức Cường ở Thị xã Mường Lay, tỉnh Điện Biên thi công”. Ông Quàng Văn Phinh cũng khẳng định, theo luật thì  khi đơn vị thi công xong, bàn giao cho địa phương đưa vào hoạt động phải có đủ chữ ký giao nhận. Nhưng đến nay dân làng bản Nậm Khao chưa nhận bàn giao con đường này, nên không rõ đã nghiệm thu chưa. Nhưng chất lượng thì nhìn mắt thường cũng thấy nó “tồi tệ” đến mức nào, ông Phinh nói…

Hai nhà văn hóa tại 1 điểm tái định cư, gây lãng phí

Kiến nghị cũng bằng không!

Ông Quàng Văn Phinh, trưởng bản Nậm Khao bất bình nói: “Hầu như lần nào tiếp xúc cử tri, các đại biểu hội đồng nhân dân về dự, bà con đều hỏi trực tiếp, đều kiến nghị… Lúc đó, mấy người tiếp xúc cử tri thì nói hay lắm. Nhưng sau vẫn không thấy giải quyết. Hệ quả là dân vẫn cứ tự lo, tực túc…Ngoài hàng loạt các khu vực thi công bị lem nhem ra. Ở đây còn nhiều các nỗi niềm khác như: Hiện giờ cả bản chưa có nghĩa trang nhân dân, đường xuống bến chưa làm xong, tại sao doanh nghiệp Khánh Thủy làm cái bến rồi mà không có đường nối vào… Thật thà, ông Phinh kể lại, có lần ông Lê Trọng Quảng, phó chủ tịch UBND tỉnh xuống bản này. Bà con nhân dân đã giữ xe để kiến nghị. Cả buổi dùng giằng với dân mà sau đó về vẫn không thấy thực hiện những kiến nghị…”.

Máy móc của doanh nghiệp Mạnh Quân

Cũng giống như ông Quàng Văn Phinh, ông Mào Văn Chơ, Bí thư chi bộ bản Nậm Hài thẳng thắn cho biết: Rất nhiều bà con thắc mắc về giá cả đền bù GPMB. Từ việc hỗ trợ đền bù đất, cây trồng. giá thấp hơn nhiều so với tái định cư thủy điện Sơn La. Bởi vậy dân cũng có ý kiến. 13 hộ dân phía dưới, suốt mấy năm nay có điện đâu. Bà con trong bản thương nhau, lại cho nhau kéo dây xuống. Chứ chính tại điểm tái định cư Nậm Hài này, vẫn có 13 hộ dân chưa có điện.

Hệ thống thoát nước thải cũng bị ảnh hưởng, sạt lở

Ông Mào Văn Chơ cho biết “nguồn gốc” của khu tái định cư Nậm Hài này là gộp từ 3 bản vào. “Như người chịu suy nghĩ và động não thì khi gộp vào 1 khu thì nên sắp xếp 3 thành 1 cho nó to, nó đẹp, nó chung. Bởi cả 3 bản này, người dân đều phải bốc thăm, lấy đất. Đâu còn liền nhau nữa mà gọi theo bản cũ. Nhưng nghịch lý và bi hài ở đâu là: về quản lý nhân khẩu, hộ gia đình thì vẫn theo bản cũ. Còn về nhà cửa, đất nhận thì lại bốc thăm. Bản thân tôi là bí thư chi bộ, khi mời các đồng chí đi họp cũng cứ phải mời vòng khắp đầu nọ, nhà kia. Rồi nhà văn hóa thì ngay tại 1 điểm tái định cư, xây chình ình 2 cái nhà văn hóa đối diện nhau rõ to. Rồi bỏ không vậy. Vừa lãng phí, vừa bất cập. Sao họ không xây 1 cái to, đẹp cho 1 khu tái định cư thôi, lãng phí 2 cái làm gì? Tiền đó nên hỗ trợ những hạng mục khác, công trình khác… làm ăn như vậy, bảo sao Nhà nước không thiệt hại, không thất thoát, mà dân có sử dụng được đâu…” – ông Mào Văn Chơ nói.

Đường vào khu tái định cư Nậm Khao toàn đá dăm, không có nhựa

Trao đổi với ông Thắng, chủ tịch UBND xã Mường Mô, được biết cách đây chừng 1 năm, có một vết nứt rất lớn ở khu tái định cư này. Nhưng sau đó doanh nghiệp Mạnh Quân đã “vá” lại. “ Thực tế những vấn đề phóng viên phản ánh, UBND xã không có thẩm quyền gì cả. Chỉ biết nhận thôi” - ông Thắng thẳng thắn nói.

Qua điều tra, phóng viên được biết: toàn bộ khu tái định cư Nậm Hài, xã Mường Mô có giá trị xây lắp lên đến gần 100 tỷ đồng, với nhiều hạng mục lớn. Và gói thầu này được Công ty TNHH đầu tư và xây dựng Mạnh Quân trúng thầu. Hiện tại, công ty này đang đăng ký kinh doanh tại địa chỉ: Số nhà 88, Khối Trường Xuân, Thị trấn Tuần Giáo, Huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên, do ông Nguyễn Quyết Chiến làm Giám đốc. Tại hiện trường của khu tái định cư, chỉ còn lại một số máy móc của doanh nghiệp, còn phần đa chở về khu vực Than Uyên để tiếp tục tiến hành làm một số dự án nữa ở đây.

Bài & ảnh: Hà Nhật Lam