Sơn La: Xây dựng những miền quê đáng sống
(TN&MT) - Với 188/204 xã khu vực nông thôn, thời gian qua, tỉnh Sơn La đã quan tâm chỉ đạo các cấp, ngành, các địa phương nâng cao hiệu quả bảo vệ môi trường nông thôn, đặc biệt là tại các xã đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (NTM).
Khởi sắc Nghĩa Hưng
Tháng 4 vừa qua, bản Nghĩa Hưng, xã Mường Cơi, huyện Phù Yên được công nhận bản NTM kiểu mẫu. Xây dựng NTM đã giúp bộ mặt nông thôn Nghĩa Hưng có bước chuyển mình mạnh mẽ, những tuyến đường ngõ xóm được bê tông hóa, những ngôi nhà khang trang nối nhau san sát, cảnh quan môi trường được quan tâm đảm bảo.
Tiêu chí bảo vệ môi trường đã được các địa phương trên địa bàn tỉnh Sơn La đưa vào quy ước, hương ước của bản; gắn với thi đua thực hiện gia đình văn hóa. Nhiều phong trào, mô hình về bảo vệ môi trường được xây dựng, duy trì hiệu quả như: Vệ sinh môi trường đường làng, ngõ xóm, phong trào “Nhà tôi xanh, sạch, đẹp”, “xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” do Hội phụ nữ làm nòng cốt; “Nông dân thu gom, phân loại, xử lý rác thải, chất thải nông thôn thành phân bón tại nguồn”, “Nông dân tự quản bảo vệ môi trường” do Hội nông dân làm nòng cốt…
Ông Nguyễn Văn Hải - Chủ tịch UBND xã Mường Cơi cho biết: Xác định xây dựng bản NTM, NTM kiểu mẫu trước hết phải làm tốt công tác tuyên truyền, UBND xã cùng ban quản lý bản đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, tạo chuyển biến trong nhận thức của cán bộ, đảng viên, nhân dân tích cực, chủ động góp công, góp của, chung tay xây dựng NTM. Phát huy phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, xóa bỏ tư tưởng ỷ lại, trông chờ vào Nhà nước, khơi dậy tinh thần tự giác, ý thức trách nhiệm đến mỗi người dân.
Đến nay, 100% đường trục bản đã được trải nhựa, đổ bê tông; 100% số hộ thực hiện tốt vệ sinh khu dân cư, đảm bảo ngăn nắp, gọn gàng, với 18 điểm thu gom rác thải sinh hoạt. Hàng tuần, tháng, bà con đều tổ chức tổng vệ sinh đường làng, ngõ xóm, chỉnh trang cảnh quan khu vực.
Theo lãnh đạo UBND huyện Phù Yên, những năm qua, Phù Yên đã quan tâm đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức, ý thức người dân về bảo vệ môi trường. Tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày nước thế giới, Ngày môi trường thế giới, phòng chống rác thải nhựa, duy trì Ngày thứ 7 về cơ sở xây dựng NTM…
Vận động nhân dân thu gom, phân loại, xử lý rác thải hộ gia đình; trồng hoa, cây cảnh, tạo cảnh quan môi trường sáng, xanh, sạch, đẹp; tăng cường kiểm tra công tác môi trường của các hộ sản xuất, kinh doanh… Toàn huyện hiện có 10 xã đạt chuẩn tiêu chí môi trường, 1 bản Nghĩa Hưng được công nhận NTM kiểu mẫu; năm 2023, phấn đấu bản Chiềng Thượng, xã Quang Huy đạt chuẩn NTM kiểu mẫu về cảnh quan, môi trường.
Rà soát, hướng dẫn thực hiện tiêu chí môi trường
Theo đánh giá từ Sở TN&MT tỉnh, những năm qua, UBND các huyện, thành phố đã chỉ đạo Phòng TN&MT xây dựng kế hoạch, biểu mẫu hướng dẫn từng chỉ tiêu trong tiêu chí môi trường; phối hợp với các phòng ban, đơn vị, UBND các xã tăng cường tuyên truyền, từng bước thay đổi căn bản nhận thức, thói quen, tập quán cộng đồng về sự cần thiết phải thực hiện tiêu chí môi trường.
Năm 2022 là năm đầu tiên Sơn La thực hiện Bộ tiêu chí về xã NTM, NTM nâng cao giai đoạn 2021 - 2025. Với một số chỉ tiêu, tiêu chí môi trường tăng mức đạt chuẩn so với giai đoạn trước nên nhiều địa phương còn gặp khó khăn trong quá trình triển khai. Chất lượng rà soát, đánh giá kết quả các chỉ tiêu, tiêu chí môi trường tại các xã còn yếu, chưa chính xác, đầy đủ theo hướng dẫn của Sở TN&MT.
Một số địa phương, sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền và sự hưởng ứng, tham gia thực hiện của nhân dân chưa cao, cảnh quan môi trường nông thôn chưa được quan tâm, còn tình trạng nuôi nhốt gia súc dưới gầm sàn… Các cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ phần lớn quy mô nhỏ, nằm phân tán, chưa chú trọng đầu tư hệ thống xử lý môi trường.
Huyện Quỳnh Nhai đang phấn đấu đạt huyện NTM vào năm 2025, theo nội dung tiêu chí về huyện NTM phải có hệ thống thu gom, xử lý chất thải rắn đảm bảo yêu cầu về môi trường; tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt chôn lấp trực tiếp ≤50% tổng lượng phát sinh. Song, Quỳnh Nhai chưa có khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt tập trung, đang thu gom về bãi rác tạm tại bản Ái, xã Mường Giàng, xử lý bằng hình thức chôn lấp trực tiếp. Do đó, việc đầu tư khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt bằng công nghệ tiên tiến với quy mô tập trung đòi hỏi kinh phí đầu tư lớn, thời gian triển khai dài. Cộng thêm, việc đầu tư công trình xử lý tại từng xã chưa phù hợp theo quy định tại khoản 3, Điều 78 Luật Bảo vệ môi trường.
Bà Lê Thị Thu Hằng - Phó Giám đốc Sở TN&MT Sơn La cho biết: Để gỡ vướng cho các địa phương, năm 2022, Sở TN&MT đã ban hành 15 văn bản đôn đốc các xã triển khai thực hiện, hoàn thành tiêu chí số 17 về môi trường với các xã đăng ký đạt chuẩn NTM; tiêu chí 17 về môi trường và tiêu chí 18 về chất lượng môi trường sống với các xã đăng ký đạt chuẩn NTM nâng cao. Tổ chức tuyên truyền, tập huấn về bảo vệ môi trường trong xây dựng NTM cho 250 đại biểu các sở, ngành, các huyện, thành phố, các xã. Thành lập đoàn kiểm tra, đôn đốc các xã đăng ký đạt chuẩn thực hiện các chỉ tiêu, tiêu chí môi trường.
Đồng thời, tiếp tục đôn đốc, hướng dẫn huyện Quỳnh Nhai đẩy mạnh triển khai công tác bảo vệ môi trường; khảo sát, đánh giá đề xuất chủ trương đầu tư 2 dự án xây dựng lĩnh vực môi trường thuộc bộ tiêu chí môi trường của Quỳnh Nhai. Phối hợp với Sở Xây dựng, Ban quản lý dự án các công trình dân dụng công nghiệp và phát triển đô thị làm việc với huyện Quỳnh Nhai để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong đầu tư công trình xử lý nước thải, chất thải rắn…