Sơn La: Quy định chính sách hỗ trợ về đất đai với đồng bào DTTS

Nghị quyết được ban hành gồm 3 chương, 10 điều.

Đối tượng áp dụng Nghị quyết gồm: Cá nhân là người DTTS thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo thuộc vùng đồng bào DTTS và miền núi; cộng đồng dân cư đồng bào DTTS đang sinh sống trên địa bàn tỉnh; cơ quan nhà nước thực hiện quyền hạn và trách nhiệm đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai, thực hiện nhiệm vụ thống nhất quản lý nhà nước về đất đai và các đối tượng khác có liên quan đến việc quản lý, sử dụng đất đai.

Với 4 nội dung chính, gồm: Hỗ trợ đất sinh hoạt cộng đồng cho đồng bào DTTS; hỗ trợ đất ở; hỗ trợ đất nông nghiệp; hỗ trợ cho thuê đất phi nông nghiệp để sản xuất kinh doanh.

Trong đó, với đất ở, cá nhân cùng chung sống trong một đình có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình đang sử dụng đất ở có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu tách thửa đất theo quy định của UBND tỉnh thì được xác định là cá nhân thiếu đất ở.

Với đất nông nghiệp, hỗ trợ cho từng cá nhân đủ 15 tuổi trở lên không có đất nông nghiệp hoặc thiếu đất nông nghiệp; diện tích giao đất nông nghiệp lần đầu không lớn hơn 50% hạn mức giao đất nông nghiệp do UBND tỉnh quy định.

Kinh phí thực hiện sẽ được bố trí từ Quỹ phát triển đất do UBND tỉnh thành lập để ứng vốn phục vụ thực hiện chính sách hỗ trợ đất đai đối với đồng bào DTTS theo quy định tại khoản 1 Điều 114 Luật Đất đai 2024; kinh phí từ nguồn ngân sách tỉnh, huyện và các nguồn vốn hợp pháp khác… Quỹ đất để thực hiện chính sách từ quỹ đất do cơ quan, tổ chức nhà nước quản lý hoặc từ quỹ đất thu hồi…

Sau khi Nghị quyết được thông qua, UBND tỉnh sẽ triển khai Nghị quyết đến các cơ quan, đơn vị, địa phương. Các Sở, ban, ngành liên quan theo chức năng, nhiệm vụ được giao hướng dẫn triển khai thực hiện, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc quản lý, sử dụng nguồn hỗ trợ theo đúng quy định. Tổ chức phổ biến, tuyên truyền Nghị quyết để các cấp, các ngành, tổ chức, doanh nghiệp, hộ gia đình, cá nhân biết, thực hiện.

Theo lãnh đạo Sở TN&MT tỉnh, Sơn La có hơn 1,1 triệu người là đồng bào DTTS, chiếm gần 85% dân số toàn tỉnh. Theo kết quả phê duyệt hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2023, toàn tỉnh còn 42.147 hộ nghèo, hơn 27.000 hộ cận nghèo, trong đó, số hộ nghèo DTTS là 41.647 hộ, chiếm 98,4%; số hộ cận nghèo DTTS là 26.634 hộ, chiếm 98,46%.

Nguyên nhân nghèo, cận nghèo chủ yếu là do không có đất sản xuất, không có vốn sản xuất, kinh doanh, không có lao động; không có công cụ, phương tiện sản xuất; không có kỹ năng, kiến thức sản xuất; do ốm đau, bệnh tật và các nguyên nhân khác. Trong đó, số hộ nghèo, cận nghèo do không có đất sản xuất là hơn 10.600 hộ, chiếm 15% tổng số hộ nghèo, hộ cận nghèo.

Trong những năm qua, tỉnh đã thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia về hỗ trợ đất ở, đất sản xuất cho đồng bào DTTS như Chương trình 755, 2085, 1719; tuy nhiên, chủ yếu hỗ trợ bằng tiền; hỗ trợ giao đất còn hạn chế do không có quỹ đất và thiếu cơ chế tạo quỹ đất để giao cho đồng bào.

Cụ thể, qua tổng hợp từ các địa phương, có 3/12 huyện không có hộ thiếu đất ở, đất sản xuất nông nghiệp và chưa thực hiện chính sách hỗ trợ về đất đai đối với các hộ đồng bào DTTS, gồm: Thành phố, Quỳnh Nhai, Sốp Cộp.

Có 6/12 huyện có 1.257 hộ thiếu đất ở, 663 hộ thiếu đất sản xuất nông nghiệp nhưng chưa thực hiện hỗ trợ; 3/12 huyện có 504 hộ thiếu đất ở, 2.967 hộ thiếu đất sản xuất nông nghiệp đã và đang giải quyết nhưng không thực hiện hỗ trợ bằng đất.

Thực hiện Luật Đất đai 2024, Sở TN&MT đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Công văn số 2386/UBND-KT ngày 4/6/2024, giao UBND các huyện, thành phố tổng hợp thực trạng đất ở, nhà ở, đất nông nghiệp và các thông tin kèm theo của các cá nhân là người đồng bào DTTS thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo đang sinh sống trên địa bàn tỉnh.

Chủ trì, phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh tổng hợp kết quả thực hiện các chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất cho các hộ đồng bào DTTS trên địa bàn từ năm 2014 đến ngày 30/4/2024. Trên cơ sở đó, xây dựng dự thảo Nghị quyết của HĐND tỉnh và xin ý kiến tham gia trực tiếp tại Hội nghị được tổ chức trực tuyến tại 3 cấp do UBND tỉnh tổ chức ngày 8/8/2024.

Để có cơ sở hoàn thiện chính sách, ngày 15/10/2024, đoàn công tác của Sở TN&MT đã phối hợp với UBND huyện Thuận Châu tổ chức khảo sát thực trạng sử dụng đất ở, đất nông nghiệp với 368 hộ nghèo, hộ cận nghèo thuộc 16/20 bản của xã Nậm Lầu, xã vùng 3 của huyện Thuận Châu.

Tiếp đó, Sở TN&MT đã tổ chức 1 hội thảo lấy ý kiến vào dự thảo Nghị quyết; xin ý kiến phản biện xã hội của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh trước khi trình thẩm định, ban hành Nghị quyết. Qua đó, đảm bảo các chính sách sau khi được ban hành có tính khả thi cao khi áp dụng vào thực tiễn, phù hợp tình hình phát triển KT-XH, điều kiện thực tế địa phương và các quy định của pháp luật.