Sơn Động – Bắc Giang: Ai cứu sông Cẩm Đàn?

 

 

 

 

Cty Á Cường (trước đây là Công ty TNHH Tam Cường) có trụ sở tại xã Cẩm Đàn, huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang; hoạt động theo GCNĐT số 20121000049 chứng nhận lần đầu ngày 21/11/2007, chứng nhận thay đổi lần hai ngày 19/12/2012 do UBND tỉnh Bắc Giang cấp; GCN đăng ký hoạt động Doanh nghiệp đăng ký lần đầu ngày 15/02/1996, đăng ký thay đổi lần thứ 20 ngày 17/9/2012 do Sở KHĐT TP Hà Nội cấp.

 

Kể từ khi đi vào hoạt động cho đến nay, Cty Á Cường liên tục bị người dân phản ánh về việc gây ô nhiễm môi trường thông qua hành vi xả nước thải trực tiếp ra sông Cẩm Đàn nhưng không bị các cơ quan chức năng xử lý triệt để dẫn đến việc xử phạt thì cứ phạt còn xả thải thì vẫn xả bình thường(?!).

 

Cụ thể, vào ngày 25/5/2014, Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang đã ban hành thông báo số 35/TB-TNMT về kết quả kiểm tra việc thực hiện Luật Bảo vệ môi trường đối với Cty Á Cường. Theo đó, Công ty này vi phạm hàng loạt các quy định của pháp luật tại 05 địa điểm hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản trên địa bàn huyện Sơn Động (khai thác quặng đồng tại khu mỏ Đồng Bưa và khu mỏ Khuôn Mười; khai thác than tại mỏ Đồng Tàn; hai khu vực chế biến quặng là xưởng tuyển Á Cường và Nhà máy tuyển và luyện đồng Á Cường).

 

Đó là chưa lập lại Báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt theo quy định; chưa lập đề án cải tạo phục hồi môi trường; chưa có giấy phép xả thải vào nguồn nước; xả thải vượt quy chuẩn môi trường cho phép từ 05 đến 10 lần…

 

Tiếp theo, ngày 12/5/2015, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính về bảo vệ môi trường đối với Cty Á Cường với số tiền là 210 triệu đồng về hành vi xả thải (có nhiều hóa chất vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải) tại nhà máy tuyển và luyện đồng công suất 1000  tấn/ năm. Vi phạm quy định tại điểm d, khoản 3 Điều 13, Nghị định số 179/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.

 

Đồng thời buộc Cty Á Cường chấm dứt và khắc phục ngay vi phạm, đầu tư xây dựng hệ thống thu gom, xử lý nước thải theo nội dung đề án bảo vệ môi trường chi tiết đã được Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 1853/QĐ-UBND ngày 17/11/2014 xong trước ngày 30/7/2015. Báo cáo bằng Văn bản kết quả khắc phục gửi về Sở TN&MT, UBND huyện Sơn Động, UBND xã Cẩm Đàn trước ngày 05/8/2015.

 

 

Tuy hai năm liên tục bị các cơ quan chức năng kiểm tra, xử phạt và yêu cầu phải tuân thủ các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường nhưng có lẽ những chế tài đó chưa đủ mạnh nên tại buổi kiểm tra gần nhất diễn ra vào ngày 26/6/2016. Đoàn kiểm tra liên ngành do Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang dẫn đầu phối hợp với phòng PC49 công an tỉnh; UBND huyện Sơn Động; UBND xã Cẩm Đàn đã tiến hành kiểm tra thực tế việc thực hiện pháp luật về bảo vệ môi trường của Công ty và phát hiện ra nước thải ra có chứa bùn và có màu đục sẫm không được xử lý theo quy định và xả thải trực tiếp ra sông Cẩm Đàn.

 

 

Còn theo báo cáo của UBND xã Cẩm Đàn thì vào hồi 16h15 ngày 25/6/2016 qua quá trình khảo sát phối hợp với phòng TN&MT huyện Sơn Động phát hiện hai cơ sở của Cty Á Cường là Nhà máy tuyển và luyện đồng công suất 1000 tấn/ năm và xưởng tuyển Á Cường xử nước thải trực tiếp ra sông Cẩm Đàn chưa được thu gom, xử lý theo quy định gây phản ánh trong nhân dân trên địa bàn.

 

Đoàn đã yêu cầu Cty Á Cường phải dừng ngay hoạt động xả nước thải có chứa bùn thải chưa được thu gom, xử lý theo quy định ra ngoài môi trường. Chỉ được phép xả nước thải ra ngoài môi trường sau khi có biện pháp thu gom, xử lý đạt quy chuẩn môi trường cho phép; đồng thời yêu cầu lập phương án, kế hoạch khắc phục tình trạng xử lý nước thải chưa được thu gom, xử lý trực tiếp ra ngoài môi trường và biện pháp nạo vét bùn thải lắng đọng trên sông Cẩm Đàn do nước thải của Công ty gây ra về sở TNMT, UBND huyện Sơn Động, UBND xã Cẩm Đàn xong trước ngày 28/6/2016.

 

Tuy nhiên, cũng như những lần trước, việc phạt thì cứ phạt, còn xả thì vẫn xả bình thường. Có mặt tại thôn Gốc Gạo, xã Cẩm Đàn vào ngày 05/7/2016, nhóm PV không khỏi kinh hãi khi phát hiện đoạn đường ống chứa nước xả thải của Cty Á Cường dài khoảng 50m, nằm sát mép nước (thời điểm này mực nước đang thấp) và đang chảy trực tiếp ra sông Cẩm Đàn. Tại miệng ống, phóng viên ghi nhận nước thải có màu trắng đục, khu vực đất xung quanh miệng cống có màu trắng xám, lắng cặn và có mùi nồng khó chịu.

 

 

Để có thêm thông tin chính xác về việc xả nước thải có qua xử lý hay không, nhóm PV đã vào trụ sở Cty Á Cường (đặt trong nhà máy tuyển và luyện đồng tại thôn Gốc Gạo) để đặt lịch làm việc thì được hai người lạ mặt trong khuôn viên Công ty yêu cầu không được quay phim chụp ảnh, còn nhân viên văn phòng hẹn sẽ thông báo lại sau vì không có lãnh đạo Công ty ở đây.

 

Không nhận được sự hợp tác từ Cty Á Cường, nhóm PV tiếp tục làm việc với ông Đinh Quang Hiệp – Trưởng Công an huyện Sơn Động. Ông Hiệp cho biết: Công ty này đã nhiều lần bị các cơ quan chức năng lập Biên bản và xử phạt hành chính vì hành vi xả nước thải trực tiếp không qua xử lý ra sông Cẩm Đàn. Rất nhiều đoàn đã về đây kiểm tra và xử lý. Có thể kể tới các đoàn của Bộ TN&MT, UBND tỉnh, Công an tỉnh, UBND huyện… đã nhiều lần rồi nhưng Công ty này vẫn không nghiêm chỉnh chấp hành các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.

 

Câu hỏi đặt ra là để xảy ra tình trạng “nhờn” luật của Cty Á Cường như hiện nay phải chăng bắt nguồn từ việc các cơ quan chức năng của tỉnh Bắc Giang không có chế tài xử lý dứt điểm các vi phạm của Công ty này hay vì một lí do gì khác?. 

 

Đề nghị Thanh tra Môi trường Bộ TN&MT, Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường khẩn trương vào cuộc thanh, kiểm tra tổng thể các Dự án của Cty Á Cường tại huyện Sơn Động, đặc biệt là Nhà máy tuyển và luyện đồng; xưởng tuyển Á Cường để Công ty này phải chấm dứt các vi phạm pháp luật trong lĩnh vực bảo vệ môi trường như hiện nay.