Sau vụ nước nhiễm dầu, nghiên cứu lấy nước sông Đà vào thẳng nhà máy

Tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro

Hiện nay, Công ty Cổ phần Đầu tư nước sạch Sông Đà (Viwasupco) sử dụng hồ Đầm Bài làm nơi trữ nước, sản xuất nước sạch. Tuy nhiên, theo đại diện Sở TN&MT Hòa Bình, nguồn nước hồ Đầm Bài đang xuống cấp.

Lý giải nguyên nhân khiến nguồn nước hồ Đầm Bài xuống cấp, chia sẻ tại Tọa đàm “Giải pháp nào đảm bảo an ninh nguồn nước sạch tại Hà Nội” ngày 31/10, ông Nguyễn Trần Anh - Phó Giám đốc Sở TN&MT Hòa Bình cho biết, Hồ Đầm Bài được xây dựng với mục tiêu thủy lợi từ năm 1994 cung cấp nước tưới tiêu cho 3 xã thuộc huyện Kỳ Sơn.

Hồ Đầm Bài có lưu vực 16.6km. Sau khi nhà máy xây dựng vào 2005, hồ Đầm Bài đã kết hợp cung cấp nước thô cho nhà máy sản xuất nước.

Ông Nguyễn Trần Anh – Phó Giám đốc Sở TN&MT Hòa Bình chia sẻ tại Tọa đàm

Việc kết hợp như vậy khó cho công tác quản lý. Với lượng nước cần dùng lớn thì bộ phận quản lý thường bơm nước Sông Đà vào đầy hồ; song mực nước đầy như thế rất khó kiểm soát được chất lượng nước ở thân đập. Chất lượng nước kém đi nhiều khi không thể đảm bảo được.

Mặt khác, do Hòa Bình là tỉnh miền núi, địa hình có độ dốc lớn, khi trời mưa nước đều dồn xuống đó, nước sinh hoạt nước thải đều bị chảy xuống theo độ dốc khiến cho chất lượng đầu vào kém, đòi hỏi tăng chi phí xử lý.

Trong khi đó, theo ông Phạm Văn Sơn, Tổng Thư ký Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam, vấn đề đảm bảo an ninh nguồn nước có 3 khâu phải được kiểm soát chặt chẽ gồm: đảm bảo an ninh nguồn nước thô để đưa vào sản xuất; đảm bảo an ninh nguồn nước toàn bộ quá trình sản xuất; đảm bảo an ninh cho quá trình nước từ nhà máy đến người dân.

Trong đó, với việc đảm bảo an ninh nguồn nước thô để đưa vào sản xuất phải có một quy hoạch vùng sử dụng nước thô an toàn để cấp cho nhà máy.

Nguồn nước hồ Đầm Bài đang xuống cấp

“Nguồn nước đang được chúng ta sử dụng rất nhiều mục đích, một dòng sông vừa dùng để khai thác nước sinh hoạt, vừa cho phép các hoạt động tiềm ẩn nguy cơ sự cố như: vận chuyển hàng hóa, kể cả hàng hóa nguy hiểm, cơ sở kinh doanh xăng dầu dưới sông... Tất cả những cái đó tiềm ẩn nhiều rủi ro”, ông Sơn đánh giá.

Ưu tiên “dẫn thẳng nước sông Đà vào nhà máy”

Trong bối cảnh đó, ông Nguyễn Trần Anh - Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Hòa Bình cho biết, trước mắt, có hai phương án được tỉnh đề ra đó là sử dụng nguồn nước dưới lòng đất, hoặc dẫn thẳng nước sông Đà vào nhà máy.

“Tuy nhiên phương án sử dụng nguồn nước dưới lòng đất không thể đảm bảo được vệ sinh. Bởi vậy, phương án dẫn thẳng nước sông Đà vào nhà máy được ưu tiên hơn. Khi dẫn thẳng nước sông Đà vào nhà máy chất lượng nước thô sẽ đảm bảo hơn lấy từ hồ Đầm Bài. Theo tôi, dẫn thẳng nước sông Đà vào là phương án hợp lý”, ông Nguyễn Trần Anh phân tích.

Nói về các giải pháp đảm bảo an ninh nguồn nước sông Đà, tiến sĩ Trần Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Hạ tầng Kỹ thuật Bộ Xây dựng cho rằng, đối với hồ Đầm Bài, việc tìm kiếm nguồn thay thế hay phương án dự phòng đã có trong kế hoạch cấp nước an toàn. Song phải chú ý đến vấn đề khi xã hội hóa giá nước lại tăng lên.  

Một vấn đề nữa là việc giao cho các doanh nghiệp cấp nước vùng phục vụ cấp nước cần phải thông qua chính quyền địa phương, phải ràng buộc hơn về tính pháp lý. Khi đó, xử lý công việc, trách nhiệm của các đơn vị liên quan sẽ tốt hơn.