Quốc hội thông qua Luật Phòng, chống rửa tiền (sửa đổi)

Trước đó, Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Phòng, chống rửa tiền (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, về sự phù hợp của dự thảo Luật với Hiến pháp, các luật có liên quan và tính tương thích với các cam kết, điều ước quốc tế, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo các cơ quan rà soát kỹ lưỡng, đối chiếu các nội dung của dự thảo Luật với các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan, trong đó có Luật An ninh mạng, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Nhà ở, Luật Công chứng, dự án Luật Giao dịch điện tử... Bên cạnh đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã rà soát bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, sự phù hợp với các điều ước quốc tế, cam kết quốc tế mà CHXHCN Việt Nam là thành viên để bảo đảm tính khả thi, sự phù hợp với điều kiện thực tiễn của Việt Nam.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho biết, về vấn đề rửa tiền qua tiền ảo, tài sản ảo, tiền mã hóa, tiền kỹ thuật số nhằm hạn chế rủi ro về rửa tiền, tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật quy định theo hướng giao Chính phủ quy định các hoạt động mới phát sinh có rủi ro về rửa tiền chưa được quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 4 của đối tượng báo cáo sau khi được sự đồng ý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ sớm xây dựng và hoàn thiện hành lang pháp lý đối với tiền ảo, tài sản ảo nhằm ngăn ngừa và giảm thiểu các rủi ro rửa tiền nói riêng và rủi ro tài chính nói chung.

Về tính khả thi, minh bạch của dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho biết, dự thảo Luật vẫn cơ bản kế thừa một số quy định như Luật hiện hành và quá trình triển khai chưa thấy Chính phủ báo cáo gặp vướng mắc.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nêu rõ, dự thảo Luật đang giao Thủ tướng Chính phủ quyết định mức giao dịch có giá trị lớn phải báo cáo mà không quy định cụ thể trong Luật là phù hợp với bối cảnh đất nước đang trong quá trình phát triển nhanh, có nhiều thay đổi và mang tính kế thừa quy định hiện hành.

Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Thủ tướng Chính phủ căn cứ điều kiện kinh tế - xã hội từng thời kỳ, các chuẩn mực quốc tế, thông lệ quốc tế để ban hành mức giao dịch có giá trị lớn phải báo cáo phù hợp vừa bảo đảm yêu cầu công tác phòng, chống rửa tiền, vừa không tạo thêm gánh nặng cho các đối tượng báo cáo.

Ngoài ra, về quy định tại điểm b khoản 1 Điều 26, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho rằng, để xác định được “cơ sở hợp lý” để nghi ngờ, đối tượng phải xem xét, thu thập và phân tích thông tin khách hàng trong từng tình huống cụ thể, do vậy, việc quy định ngay trong dự thảo Luật về cách thức xác định “cơ sở hợp lý” để nghi ngờ sẽ hạn chế tính linh hoạt, hiệu quả trong việc đối tượng báo cáo phân tích, đánh giá thông tin. Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị giữ nguyên quy định trong dự thảo Luật.

Cũng theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, một số ý kiến đề nghị rà soát quy định về trách nhiệm của các cơ quan nhà nước, chỉ tập trung vào việc các bộ, ngành phối hợp với Ngân hàng Nhà nước thực hiện chức năng, nhiệm vụ đã được quy định tại Luật Tổ chức Chính phủ. Ý kiến khác đề nghị bổ sung trách nhiệm của Bộ Tài nguyên Môi trường, Thanh tra Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Ủy ban Thường vu Quốc hội cho rằng, các quy định về chức năng, nhiệm vụ của các bộ tại Luật Tổ chức Chính phủ chưa có quy định cụ thể cho lĩnh vực phòng chống rửa tiền. Trong khi đó, công tác phòng chống rửa tiền là vấn đề cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước có thẩm quyền nên cần quy định trong dự thảo Luật để bảo đảm rõ ràng, thống nhất dễ triển khai thực hiện.

Quy định tại Chương III của dự thảo Luật được kế thừa từ Luật Phòng chống rửa tiền năm 2012, đồng thời đã luật hóa một số chức năng chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước của các bộ, cơ quan trong lĩnh vực phòng chống rửa tiền. Bộ Tài nguyên Môi trường hay Thanh tra Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về phòng chống rửa tiền theo quy định tại Điều 59 dự thảo Luật về trách nhiệm của các Bộ, ngành khác. Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam thực hiện vai trò giám sát, phản biện xã hội của mình đối với công tác phòng chống rửa tiền theo các quy định tại Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các văn bản hướng dẫn thi hành. Do đó, xin được giữ như dự thảo Luật.