Quốc hội thảo luận tại Hội trường về dự thảo Luật Đặc xá (sửa đổi).

Theo báo cáo của Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, dự thảo Luật Đặc xá (sửa đổi) được trình tại phiên họp lần này có bố cục gồm 6 Chương, 40 Điều, quy định về về nguyên tắc, thời điểm, trình tự, thủ tục, thẩm quyền, trách nhiệm thực hiện đặc xá; điều kiện, quyền và nghĩa vụ của người được đề nghị đặc xá; quyền và nghĩa vụ của người được đặc xá;

Luật đặc xá áp dụng cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân và cơ quan, tổ chức, công dân nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; người nước ngoài cư trú ở Việt Nam, tổ chức nước ngoài, tổ chức quốc tế hoạt động trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam có liên quan đến hoạt động đặc xá.

Tại phiên thảo luận, đa số các đại biểu Quốc hội cơ bản nhất trí với nhiều nội dung dự thảo luật Đặc xá (sửa đổi) và báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Phát biểu thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hà (Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Thuận) cho rằng: Mặc dù dự thảo luật đã quy định chính sách của nhà nước trong đặc xá đối với những người bị kết án tù, tạo điều kiện cho họ tái hòa nhập cộng đồng khi mà họ được đặc xá.

Cụ thể, Điều 6 của dự thảo Luật Đặc xá (sửa đổi) quy định: Nhà nước động viên, khuyến khích người bị kết án phạt tù ăn năn hối cải, tích cực học tập, lao động cải tạo để được hưởng đặc xá; tạo điều kiện thuận lợi cho người được đặc xá tái hòa nhập cộng đồng, ổn định cuộc sống, phòng ngừa tái phạm tội, vi phạm pháp luật và phấn đấu trở thành người có ích cho xã hội…

Đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hà cho rằng quy định như vậy còn rất chung chung. Bên cạnh đó, thực tế công tác tái hòa nhập cộng đồng của người được tha tù trước thời hạn, được đặc xá cơ bản còn khó khăn cho chính người được tha tù và chính gia đình họ. Theo bà Nguyễn Thị Hồng Hà, công tác đảm bảo, tái hòa nhập cộng đồng của người được tha tù không của riêng ai mà cần có sự chung tay của toàn xã hội.

“Vì vậy, đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội quan tâm, bổ sung, quy định rõ các điều kiện cơ chế đảm bảo cho người được đặc xá tái hòa nhập cộng đồng, ổn định cuộc sống và phấn đấu trở thành người có ích cho xã hội. Nhà nước cần có chính sách huy động được nguồn lực xã hội cùng với nhà nước trong việc tái hòa nhập cộng đồng cho người được đặc xá; vận động khuyến khích các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động giúp đỡ dưới nhiều hình thức, mô hình phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của từng đối tượng, từng địa phương” - Đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hà nói.

Còn đại biểu Trần Văn Quý (Đoàn ĐBQH tỉnh Hưng Yên đặt vấn đề cần thiết có thể phải thêm giải thích thuật ngữ là "cơ quan có thẩm quyền lập hồ sơ đặc xá" để giảm việc lặp đi lặp lại các chủ thể trong dự thảo luật. Cá nhân tôi thấy không cần thiết phải có thêm phần giải thích từ ngữ này vì các chủ thể quy định trong luật này thì mỗi chủ thể trong mỗi một giai đoạn có nhiệm vụ khác nhau nên thể hiện như trong luật là phù hợp.

Ông Trần Văn Quý cho rằng đặc xá là khoan hồng đặc biệt của nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân các sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn và trường hợp đặc biệt. Vì vậy, đại biểu Trần Văn Quý kiến nghị: “Trong Bộ luật Hình sự đã có chế tài tha tù trước thời hạn có điều kiện nên để tránh trùng lặp với chế định này, tôi đồng tình không quy định trong luật cụ thể thời điểm đặc xá, không quy định tần xuất và số lượng đặc xá. Để quyền này do Chủ tịch nước quyết định tùy theo tình hình đất nước cũng như công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm nói chung…”.

Phát biểu làm rõ các ý kiến đại biểu nêu, Chủ nhiệm Ủy ban Tư Pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cảm ơn các ý kiến đóng góp tâm huyết của các đại biểu Quốc hội, và cho rằng có nhiều ý kiến rất xác đáng, hữu ích cần phải tiếp thu và nghiên cứu. Bà Lê Thị Nga khẳng định, ngay sau phiên họp hôm nay, Ủy ban Tư pháp sẽ phối hợp với Ban soạn thảo, các cơ quan hữu quan tiếp thu nghiêm túc, đầy đủ tất cả các ý kiến của đại biểu Quốc hội để hoàn thiện tốt nhất dự thảo Luật.

Phát biểu kết luận nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho biết: Trong phiên thảo luận sáng hôm nay, đã có 20 vị đại biểu Quốc hội đăng ký và đã phát biểu ý kiến. Một vị đại biểu Quốc hội tranh luận, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga đã thay mặt cho các cơ quan giải trình báo cáo, làm rõ thêm một số nội dung mà các vị đại biểu Quốc hội quan tâm. Nhìn chung các vị đại biểu Quốc hội phát biểu ý kiến đều nhất trí với báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và dự thảo luật.

Về các nội dung cụ thể, xin báo cáo với các đại biểu Quốc hội là có nhiều ý kiến phát biểu về nhiều nội dung cụ thể và kỹ thuật xây dựng văn bản của dự thảo luật, như các hành vi bị nghiêm cấm, đặc xá đối với người nước ngoài, trình tự, thời gian thực hiện đặc xá, đặc xá trong trường hợp đặc biệt, các biện pháp bảo đảm để người đặc xá thuận lợi tìm công việc tái hòa nhập cộng đồng, làm rõ trách nhiệm, thẩm quyền của Viện Kiểm sát nhân dân như quyền kháng nghị, bổ sung quyền, trách nhiệm giám sát của Quốc hội, Hội đồng nhân dân, thời điểm có hiệu lực của luật, các vấn đề liên quan đến kỹ thuật trong kết cấu một số điều luật, cách dùng thuật ngữ cho thống nhất trong dự thảo và quy định thời hạn về một số thời điểm trong quá trình xét đặc xá cũng như trách nhiệm của Hội đồng tư vấn đặc xá...

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho biết: Tất cả các ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội đã được Ban thư ký kỳ họp ghi âm, ghi chép đầy đủ và sẽ được Tổng Thư ký Quốc hội chỉ đạo tập hợp tổng hợp để gửi đến các vị đại biểu Quốc hội theo quy định. Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo Ủy ban Tư pháp, cơ quan chủ trì soạn thảo, các cơ quan hữu quan nghiên cứu, tiếp thu, giải trình đầy đủ các ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, hoàn chỉnh dự án luật trước khi trình Quốc hội thông qua vào ngày 20/11/2018.