Theo tờ trình của Chính phủ, quyết toán thu NSNN năm 2017 là 1.293.627 tỷ đồng, tăng 6,7% (81.447 tỷ đồng) so với dự toán chủ yếu do tăng thu từ tiền sử dụng đất, thuế xuất nhập khẩu và thu từ dầu thô.
Năm 2017, thu từ thuế xuất nhập khẩu là 197.272 tỷ đồng, vượt 17.272 tỷ đồng so với dự toán. Trong năm 2017, chúng ta thực hiện giảm thuế suất theo cam kết với các thị trường Hàn Quốc, ASEAN làm giảm thu mạnh, nhưng nhờ giá trị kim ngạch xuất, nhập khẩu tăng gần 22% so với năm 2016, và tăng cường quản lý thuế (thanh tra, kiểm tra với 8.200 cuộc, thu 2.790 tỷ đồng), nên góp phần tăng thu NSNN. Trong năm đã hoàn thuế GTGT cho các đơn vị kịp thời, đầy đủ theo đúng chế độ quy định là 99.143 tỷ đồng.
Về chi, thực hiện nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ đã tích cực, chủ động triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều biện pháp trong tổ chức điều hành dự toán chi NSNN. Kết quả là, quyết toán chi đạt 1.355.034 tỷ đồng, bằng 97,5% (giảm 35.446 tỷ đồng) so với dự toán, chủ yếu do một số khoản chi triển khai chậm (như các chương trình mục tiêu quốc gia và các chương trình mục tiêu) nên bị hủy dự toán hoặc chuyển nguồn sang năm sau chi tiếp theo quy định của Luật NSNN.
Các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đã thực hiện điều hành chi ngân sách bám sát mục tiêu, dự toán ngân sách được giao. Quyết toán chi ngân sách trung ương (NSTW) là 564.531 tỷ đồng, bằng 95,1% so với dự toán. Quyết toán chi ngân sách địa phương (NSĐP) là 790.503 tỷ đồng, bằng 99,2% so với dự toán.
Trong đó, chi đầu tư phát triển là 372.792 tỷ đồng, tăng 4,4% (15.642 tỷ đồng) so với dự toán, do tăng chi từ nguồn tăng thu của địa phương, nguồn dự phòng ngân sách và nguồn năm trước chuyển sang. Số chi đầu tư phát triển chiếm 27,5% tổng chi NSNN, bằng 7,4% GDP.
Trong năm 2017, các nhiệm vụ chi thường xuyên quan trọng như chi sự nghiệp khoa học công nghệ, chi giáo dục đào tạo, chi sự nghiệp y tế, chính sách an sinh xã hội, tiếp tục được chú trọng bố trí ngân sách để thực hiện các nhiệm vụ quan trọng, đồng thời tích cực đổi mới, tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tổ chức bộ máy và cơ chế quản lý tài chính đơn vị sự nghiệp công lập theo lộ trình tính chi phí đầy đủ theo tinh thần nghị quyết của Quốc hội.
Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng cho biết, tình trạng chi tiêu sai chế độ vẫn còn ở một số đơn vị, Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị thu hồi khoản chi sai chế độ hàng trăm tỷ đồng, Kho bạc Nhà nước phát hiện nhiều khoản chi không đúng định mức quy định; việc triển khai nhiệm vụ chi ngân sách ở một số bộ, cơ quan trung ương, địa phương còn chậm so với quy định, đặc biệt là mua sắm hàng hóa, dịch vụ theo quy định của pháp luật về đấu thầu, nên chuyển nguồn sang năm sau thực hiện tiếp theo chế độ quy định.
Với số thu chi như trên, quyết toán bội chi NSNN năm 2017 là 136.963 tỷ đồng, bằng 2,74% GDP thực hiện, giảm 41.337 tỷ đồng so với dự toán. Trong đó, NSĐP quyết toán không bội chi, giảm so với dự toán 6.000 tỷ đồng; NSTW quyết toán 136.963 tỷ đồng, bằng 2,74% GDP, giảm về số tuyệt đối là 35.337 tỷ đồng, giảm 0,76% GDP so với dự toán Quốc hội quyết định.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, việc kiểm soát chi chặt chẽ theo quy định của Luật NSNN đã giúp giảm bội chi, nhất là đối với NSTW. Vốn ngoài nước giảm 20.195 tỷ đồng của các dự án đầu tư không triển khai kịp, không được chuyển nguồn theo quy định nên hủy dự toán; vốn trong nước giảm 15.142 tỷ đồng cho nhiệm vụ chi thường xuyên không triển khai kịp, không được chuyển nguồn nên cũng hủy dự toán theo quy định. NSĐP giảm bội chi 6.000 tỷ đồng do khó khăn về trả nợ và lãi suất nên không phát hành theo dự kiến, được bù đắp từ tăng thu và sắp xếp từ nguồn dự phòng ngân sách.
Với kết quả thực hiện dự toán thu, chi, bội chi như trên, so với GDP thực tế, dư nợ Chính phủ bằng 51,67%, nợ công bằng 61,37%, trong giới hạn theo quy định của Chính phủ và của Quốc hội. Về kết quả Kiểm toán báo cáo quyết toán NSNN năm 2017, KTNN cơ bản nhất trí với Báo cáo quyết toán NSNN của Chính phủ. Những kiến nghị của KTNN đã được các bộ, cơ quan trung ương và địa phương tiếp thu, xử lý theo quy định.
Sau khi Bộ trưởng Bộ Tài chính trình bày tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải đã trình bày báo cáo thẩm tra về quyết toán NSNN năm 2017.
Theo cơ quan thẩm tra, năm 2017 là năm đầu tiên thực hiện Luật NSNN 2015, năm đầu của thời kỳ ổn định NSNN 2017-2020, với mức điều chỉnh tiêu chí, định mức phân bổ chi thường xuyên và chi đầu tư tăng cao đã gây áp lực nhất định cho việc lập dự toán và điều hành ngân sách. Trong bối cảnh đó, Chính phủ đã quyết tâm cao, kịp thời ban hành và chỉ đạo thực hiện nhiều giải pháp để bảo đảm tăng trưởng kinh tế, thực hiện các nhiệm vụ thu, chi NSNN. Kết quả là, tổng thu ngân sách vượt dự toán, chi NSNN cơ bản tuân thủ các qui định góp phần cho phát triển kinh tế, bảo đảm an ninh quốc phòng, an sinh xã hội; bội chi thấp hơn dự toán cả số tương đối và số tuyệt đối, nợ công trong giới hạn Quốc hội quyết định.
Tuy nhiên, trong điều hành ngân sách năm 2017, UBTCNS lưu ý mặc dù cơ cấu thu ngân sách tiếp tục chuyển dịch theo hướng tích cực, tỷ trọng thu nội địa trong tổng thu NSNN tăng dần qua từng năm song còn khoảng cách so với mục tiêu đề ra trong kế hoạch tài chính 05 năm 2016-2020; tốc độ chuyển dịch có xu hướng chậm lại. Chính sách thu chậm được sửa đổi...
Bên cạnh đó, việc sắp xếp bộ máy, tinh giản biên chế khu vực nhà nước, thực hiện tự chủ tài chính của các đơn vị sự nghiệp công lập đã đạt được kết quả nhất định, song triển khai còn chậm, ảnh hưởng đến việc cơ cấu lại NSNN. Tỷ trọng chi lương, phụ cấp và các khoản đóng góp theo lương cao, chiếm 39% tổng chi thường xuyên nếu tính thêm lương hưu và trợ cấp BHXH thì chiếm 44% (391.538,2 tỷ đồng)…
