Quảng Nam: Ô nhiễm nguồn nước ngầm đe dọa cuộc sống tương lai

(TN&MT) - Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Quảng Nam không chỉ nguồn nước mặt đang chịu ô nhiễm bởi các hoạt động kinh tế xã hội của con người mà ngay cả nguồn nước ngầm cũng đang nằm trước nguy cơ cảnh báo ô nhiễm rất cao. Nếu không có biện pháp ngăn ngừa, khắc phục sớm, một khi nguồn nước ngầm bị ô nhiễm thì rất khó để khắc phục và sẽ ảnh hưởng lâu dài trong tương lai. Nguồn nước ngầm đang bị “đe dọa”. 

Không chỉ nguồn nước mặt, hiện nay trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, nguồn nước ngầm cũng đang đứng trước nguy cơ ô nhiễm trên diện rộng

Nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh Quảng Nam trong những năm gần đây đang phải đối mặt với tình trạng thiếu nước sạch. Nhiều vùng đồng bằng, thấp trũng nguồn nước dồi dào cũng phải mua nước sạch để dùng vì nguồn nước ngầm bị nhiễm phèn nhiễm bẩn không thể sử dụng. Theo kết quả quan trắc, nguồn nước ngầm còn có nguy cơ bị ô nhiễm ở nhiều vùng ở Quảng Nam do nước thải và chất thải thải ra trên tầng mặt nhất là các khu vực bãi rác, khu đông dân cư, khu công nghiệp.

Theo Chi cục Bảo vệ môi trường tỉnh Quảng Nam, nước thải công nghiệp là mối đe dọa lớn nhất đối với môi trường và sự an toàn nguồn nước. Theo số liệu quan trắc, nguồn nước ngầm tại các khu vực quanh các khu công nghiệp đã bị ô nhiễm bởi vi khuẩn coliform, COD, amoni. Có thời điểm, khu vực gần các khu công nghiệp Tam Hiệp, Điện  Nam - Điện Ngọc, Cụm công nghiệp Tây An, coliform cao hơn đến 80 lần so với quy chuẩn; tại Khu công nghiệp Tam Hiệp có lúc hàm lượng amoni vượt chuẩn gấp 41 lần.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, theo ước tính lượng nước thải phát sinh từ các khu – cụm công nghiệp và các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ khoảng gần 24.000m3/ngày đêm. Hơn 50 cụm công nghiệp trên toàn tỉnh chỉ có chỉ có Cụm công nghiệp Trường Xuân (TP.Tam Kỳ) được xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung; đối với các cơ sở đang hoạt động trong và ngoài cụm công nghiệp, mới có 77/144 cơ sở đã đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải, còn lại chưa xây dựng hoặc có hệ thống xử lý nhưng chưa có nguồn tiếp nhận. Điều này dẫn đến ô nhiễm nguồn nước ngầm ngày càng gia tăng.

Một mối đe dọa nữa khiến cho nguồn nước ngầm bị ô nhiễm chính là chất thải từ các bãi rác. Các chất thải tại bãi rác khi gặp mưa sẽ theo nước mưa ngấm xuống lòng đất gây ô nhiễm nguồn nước ngầm. Tại các bãi rác lớn như Đại Hiệp (Đại Lộc), Cẩm Hà (TP.Hội An), Tam Đàn (Phú Ninh), bãi rác Tam Xuân (Núi Thành), lượng nước rỉ ra từ rác thải hằng ngày cực kỳ lớn. Khi đo đạc nguồn nước ngầm ở các khu vực này đã chứng minh nguồn nước ngầm bị ô nhiễm vi sinh và có dấu hiệu ô nhiễm chất hữu cơ.

Với tình trạng hạn hán kéo dài và ngày càng khốc liệt, nguồn nước ngày càng trở nên khan hiếm trong khi nguồn nước ngầm đang ngày càng bị ô nhiễm trên diện rộng người dân Quảng Nam sẽ phải đối mặt với tình trạng thiếu nước sạch nghiêm trọng hơn. Thực tế cho thấy, những năm gần đây, người dân ở một số xã thuộc huyện Núi Thành, dù sống dọc sông Trường Giang nhưng lại phải dùng nguồn nước nhiễm phèn. Sở Tài nguyên - môi trường đánh giá, các huyện Núi Thành, Thăng Bình, Đại Lộc, Phú Ninh và TP.Tam Kỳ, đặc biệt những khu vực có thành phần thổ nhưỡng là đất cát, đất pha cát hoặc khu vực có độ sâu mực nước tĩnh thấp là nơi có nguồn nước ngầm dễ bị nhiễm bẩn bởi tác nhân sinh học và chất hữu cơ.
 

Đứng trước nỗi lo ô nhiễm nguồn nước ngầm, nhân Tuần lễ quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường năm 2017, tỉnh Quảng Nam đã có nhiều hoạt động để bảo vệ nguồn nước và triển khai nhiều công trình cung cấp nước sạch cho người dân.

Bảo vệ nguồn nước là bảo vệ tương lai

Với chủ đề “Nước sạch và vệ sinh môi trường vì sự phát triển toàn diện của trẻ em” Bộ NN-PTNT kêu gọi các địa phương tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân giữ sạch nguồn nước bằng cách không vứt rác bừa bãi, không phóng uế bậy, không xả thải trực tiếp vào nguồn nước sạch, không dùng phân tươi làm phân bón; sử dụng thuốc trừ sâu đúng hướng dẫn. Bên cạnh đó, hạn chế tối đa việc sử dụng các hóa chất gây ô nhiễm môi trường, đặc biệt là môi trường nước. Mặt khác kêu gọi mọi người tiết kiệm sử dụng nước sạch; phân loại rác thải và xử lý phù hợp...

Hưởng ứng Tuần lễ quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường năm 2017, tại Quảng Nam, nhiều hoạt động đã được triển khai thông qua các hoạt động của đoàn thanh niên, trường học, tổ chức chính trị - xã hội bằng nhiều hình thức như tọa đàm, biểu diễn văn nghệ, thi viết, vẽ tranh... để giáo dục, nâng cao nhận thức của cộng đồng về nước sạch và vệ sinh môi trường. Các địa phương cũng đã ra quân tu sửa công trình cấp nước, thoát nước, dọn vệ sinh tại gia đình, chuồng trại chăn nuôi. Riêng đối với khu vực miền núi, các địa phương đẩy nhanh tiến độ thi công công trình cấp nước sạch, vệ sinh môi trường để sớm đưa vào sử dụng, góp phần nâng cao sức khỏe người dân.

Để đáp ứng nhu cầu nước sạch cho người dân đô thị lẫn nông thôn, mới đây, Công ty CP Cấp thoát nước Quảng Nam đã đầu tư mở rộng, nâng cấp và đưa vào sử dụng Nhà máy nước Tam Kỳ nâng công suất thiết kế hiện hữu của nhà máy nước này lên 35.000m3/ngày đêm và khả năng công suất vận hành tối đa có thể đạt 42.000m3/ngày đêm. Nhằm mở rộng nguồn cung cấp nước sạch cho các khu - cụm công nghiệp, tỉnh cũng đã đồng ý chủ trương cho một số nhà đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất nước sạch lấy từ hồ Phú Ninh...

Ngoài ra, để đảm bảo an ninh nguồn nước ngầm, Sở Tài nguyên - môi trường tỉnh Quảng Nam đã có văn bản yêu cầu các doanh nghiệp, đơn vị tổ chức hoạt động trên địa bàn tỉnh khẩn trương hoàn tất thủ tục hồ sơ pháp lý về bảo vệ môi trường. Theo điều tra của Sở TN&MT, hiện Quảng Nam còn khoảng 70 đơn vị khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả nước thải vào nguồn nước nhưng chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép theo quy định.

Bài và ảnh: Yến Nhi