Cần cẩn trọng khi đánh giá tác động môi trường
Ông Nguyễn Công Bình - Trưởng phòng TN&MT huyện Nam Giang cho biết, chủ trương đưa nhà máy thép Việt - Pháp ra khỏi khu dân cư ở phường Điện Nam Đông, thị xã Điện Bàn đã có từ tháng 9/2016, khi áp lực về vấn đề môi trường nhà máy này gây ra đối với người dân sống quanh khu vực nhà máy. Theo Thông báo số 420 ngày 23/9/2016 của UBND tỉnh Quảng Nam, chấp nhận cho phép Công ty TNHH Thép Việt - Pháp lập dự án xây dựng nhà máy luyện cán thép trên diện tích rộng hơn 17ha với vốn đầu từ gần 1.000 tỷ đồng tại thôn Hoa, thị trấn Thạnh Mỹ, huyện Nam Giang.
Đây là khu vực được quy hoạch làm CCN Nam Giang. Thông báo này cũng nêu rõ: Yêu cầu chủ đầu tư thực hiện các thủ tục đầu tư xây dựng dự án nhà máy luyện cán thép Việt - Pháp theo đúng quy định của Luật Bảo vệ môi trường, Luật Đất đai, Luật Xây dựng... Tổ chức công bố địa điểm theo quy định để các tổ chức, cá nhân liên quan biết, kiểm tra, theo dõi việc thực hiện. Chủ đầu tư lập hồ sơ quy hoạch chi tiết dự án báo cáo UBND huyện Nam Giang thông qua trước khi gửi Sở Xây dựng chủ trì thẩm định, trình UBND tỉnh phê duyệt.
Tuy nhiên, vào thời điểm đó, CCN Nam Giang mặc dù đã có kế hoạch, quy hoạch trên diện tích 37 ha tại khu vực thôn Hoa, thuộc địa phận Km 4, QL14B, nhưng việc giải phóng mặt bằng không thực hiện được, do ảnh hưởng vấn đề di dời nhà ở, bố trí tái định cư cho người dân, san lấp mặt bằng. Huyện Nam Giang không tìm được nguồn kinh phí.
Năm 2017, UBND tỉnh Quảng Nam có chủ trương xem xét lại vị trí đặt nhà máy thép Việt - Pháp, dự kiến sẽ chuyển đến khu vực gần Nhà máy Xi măng Quang Thành, cách QL14B khoảng 1km, trên diện tích 9 ha, cũng thuộc địa bàn thôn Hoa. Cũng vào thời điểm đó, UBND tỉnh chỉ mới đồng ý về mặt chủ trương di dời nhà máy thép lên thôn Hoa, nhưng đã có nhiều ý kiến lo ngại nhà máy thép sẽ có những tác động xấu đến môi trường khu vực. Lo ngại nhất là vấn đề, nước xả thải từ nhà máy sẽ làm ô nhiễm hạ lưu sông Vu Gia - Thu Bồn, ảnh hưởng tới các địa phương đồng bằng tỉnh Quảng Nam và TP. Đà Nẵng. Khói bụi từ hoạt động sản xuất của nhà máy sẽ ảnh hưởng đến đời sống người dân khu vực gần nhà máy.
Từ giữa năm 2017, UBND huyện Nam Giang đã tổ chức đoàn công tác xuống thực địa thăm quan quy trình sản xuất của nhà máy thép Việt - Pháp. Qua thực tế và báo cáo từ nhà máy này, có thể nhận thấy, nhà máy này gây ra tiếng ồn, tạo ra khói bụi từ hoạt động sản xuất, như vậy là ảnh hưởng tới khu dân cư gần khu vực. Từ kết quả xem xét đánh giá qua quá trình thăm quan nhà máy, huyện Nam Giang cũng đã xem xét, nghiên cứu vị trí sẽ di dời nhà máy thép đến. Khu vực này nằm cách khu dân cư thôn Hoa khoảng 1km theo đường chim bay về hướng Tây, nằm cách khu dân cư thôn Đồng Zâm khoảng 1km, cũng theo đường chim bay, về hướng Tây Nam. Tổng cộng 2 thôn có khoảng hơn 300 hộ dân.
Khu vực không có khe suối lớn, chỉ có một số khe suối nhỏ, cạn về mùa khô, mùa mưa có nước chảy về Khe Hoa, đổ ra sông Vu Gia. Xung quanh khu vực dự định đặt nhà máy thép là rừng trồng keo nguyên liệu của người dân. Tất cả các kết quả xem xét từ việc thăm quan thực địa nhà máy hiện tại và địa điểm sẽ di dời nhà máy đến mới chỉ là việc quan sát, chứ chưa có bất kỳ một văn bản nào. Nghĩa là sự đánh giá tác động môi trường mang tính pháp lý chưa được thực hiện.
Yêu cầu tuân thủ nghiêm quy định môi trường
Chủ trương di dời nhà máy thép Việt - Pháp đến tại thôn Hoa, Nam Giang, được dư luận và người dân Quảng Nam và cả TP. Đà Nẵng rất quan tâm. Theo lãnh đạo Sở TM&MT Quảng Nam, đã giao Chi cục Bảo vệ môi trường tham mưu và theo dõi. Khi nhà máy thép chuyển đến vị trí mới sẽ phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của pháp luật về công tác bảo vệ môi trường.
Trong một cuộc họp bàn về vấn đề này mới đây, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Nam Huỳnh Khánh Toàn khẳng định: “Thời gian qua, người dân Đà Nẵng và Quảng Nam đều lo ngại về dự án đặt ở khu vực đầu nguồn sông Vu Gia. Quan điểm của tỉnh là nếu dự án này triển khai tại thôn Hoa, chính quyền cam kết sẽ kiểm soát nguồn nước thải ra.
Nếu người dân, chính quyền huyện Nam Giang có ý kiến không đồng ý với dự án này, chúng tôi sẽ có giải pháp mới. Vị trí xây dựng nhà máy mới đang lấy ý kiến rộng rãi. Nếu người dân không đồng thuận sẽ đóng cửa nhà máy. Tỉnh nhất quán quan điểm sẽ không đánh đổi tất cả khi thu hút đầu tư”.
Ông Nguyễn Công Bình- Trưởng phòng TN&MT Nam Giang cho biết thêm, ngay từ đầu năm 2018 đến nay, UBND huyện cùng ngành chức năng đã nhiều lần tổ chức họp nhân dân tại các thôn Hoa, thôn Đồng Râm. Qua lấy ý kiến, người dân đều đồng tình ủng hộ với các chủ trương của nhà nước về vấn đề di dời nhà máy thép đến địa điểm như đã nêu trên tại thôn Hoa. Tuy nhiên, yêu cầu nhà máy phải cam kết đảm bảo không tác động xấu đến môi trường tại khu vực như, không gây khói bụi ảnh hưởng đến khu dân cư, không xả thải gây ô nhiễm nguồn nước.
