Tối 26/7, từ địa phận cuối cùng của huyện Vân Canh, tỉnh Bình Định, phóng viên Báo Tài nguyên và Môi trường theo chiếc xe chở đất chạy vào khu vực đất trồng hoa màu gần Nhà máy dăm Bình Nam tại thôn Soi Nga, xã Xuân Lãnh, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên.
Tại đây, trong ánh đèn pha của xe ben, phóng viên thấy đoàn xe lần lượt kéo nhau vào khu đất đã được mở đường sẵn để chạy vào bên trong chở đất. Cứ xe này ra thì xa khác vào bao trùm trong không gian tối mịt chỉ có tiếng còi xe hú, tiếng động cơ máy múc và những ánh đèn pha sáng rực góc trời.
Chiếc máy đào quen thuộc mà phóng viên đã từng bắt gặp tại khu vực thôn Canh Lãnh, xã Canh Hòa, huyện Vân Canh, tỉnh Bình Định cách đây vài tháng, nay lại thấy xuất hiện tại khu đất trồng hoa màu tại thôn Soi Nga, xã Xuân Lãnh, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên. Nó bắt đầu vục gàu múc đất thật cần mẫn liên tục không ngừng nghỉ và nó chỉ ngừng hoạt động khi phóng viên báo cáo sự việc cho Chủ tịch UBND xã Xuân Lãnh Nguyễn Hữu Duy.
Khi chứng kiến cảnh tượng múc đất trong đêm, phóng viên liên hệ với Chủ tịch UBND xã Xuân Lãnh để phản ánh thì ít phút sau lực lượng công an và cán bộ xã có mặt tại hiện trường. Tuy nhiên, không hiểu vì lý do gì mà cán bộ làm nhiệm vụ không lập biên bản ngay tại thời điểm bắt quả tang khi xe máy múc đang hoạt động và xe ben đang ra vào chở đất, bởi khi bị phát hiện, đoàn xe chở đất của Bình Định tung chạy ra khỏi hiện trường và máy múc cũng ngừng hoạt động, các đối tượng đều trốn thoát nhưng không có một biên bản nào được lập hay chiếc xe ben chở đất nào bị bắt ngay tại thời điểm đó.
Mãi đến sáng ngày 27/7, phóng viên quay lại hiện trường vào ban ngày để ghi nhận rõ hơn mới thấy cán bộ địa chính và công an xã Xuân Lãnh đang có mặt tại hiện trường và tiến hành lập biên bản vào lúc 8 giờ 30 phút ngày 27/7/2022.
Trong biên bản ghi rõ, tại hiện trường có một xe múc nhãn hiệu Kobelco Yatani, một lều để nghỉ ngơi. Tại thời điểm kiểm tra không có chủ phương tiện xe múc và không có chủ sử dụng đất, tổ công tác nhận thấy có dấu hiệu san ủi mặt bằng, làm biến dạng địa hình của thửa đất.
Qua kiểm tra, ông Mang Vác, Trưởng thôn Soi Nga cho biết, chủ sử dụng đất là ông Mang Lát và ông Mang Sở, thường trú tại thôn Soi Nga, xã Xuân Lãnh. Tổ công tác tiến hành đo đạc, xác định vị trí thửa đất và diện tích vi phạm để trình báo lãnh đạo UBND xã Xuân Lãnh chỉ đạo các bước giải quyết tiếp theo và tiến hành mời các chủ sử dụng đất để xử lý theo quy định pháp luật.
Làm việc với phóng viên vào sáng ngày 27/7, ông Nguyễn Hữu Duy, Chủ tịch UBND xã Xuân Lãnh cho biết: Trước mắt, UBND xã lập biên bản và thu giữ phương tiện khai thác đất trái phép là chiếc máy đào. Vì tài sản chiếc máy đào trên 50 triệu vượt thẩm quyền giải quyết của UBND xã nên chúng tôi lập biên bản, giữ tang vật và giao người trông coi tang vật và báo cáo lên UBND huyện Đồng Xuân có hướng xử lý tiếp theo.
Ông Nguyễn Hữu Duy tiếp lời: Riêng việc cán bộ và lực lượng công an làm nhiệm vụ vào tối 26/7, sau khi Chủ tịch UBND xã Xuân Lãnh yêu cầu ra hiện trường kiểm tra nhưng không lập biên bản vào thời điểm bắt quả tang để các đối tượng trốn thoát và xe ben chở đất ra khỏi hiện trường là chưa đúng quy trình làm việc, chúng tôi sẽ cho kiểm tra lại việc này.
Phóng viên được biết, chiếc máy đào đã từng bắt gặp tại khu vực thôn Canh Lãnh, xã Canh Hòa, huyện Vân Canh, tỉnh Bình Định với chiếc máy đào múc đất trộm vào tối 26/7 tại thôn Soi Nga, xã Xuân Lãnh, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên là của cùng một đối tượng “đất tặc”. Nghĩa là sau một thời gian không thể trộm đất tại huyện Vân Canh, tỉnh Bình Định do báo chí phản ánh thì đối tượng này kéo đoàn xe vào xã Xuân Lãnh, huyện Đồng Xuân - nơi giáp ranh hai tỉnh Bình Định và Phú Yên để lấy đất, trong đó có lượng đất sét khá lớn.