Biến khó khăn thành lợi thế
Năm 2000, huyện Vũ Quang được thành lập trên cơ sở sáp nhập các xã khó khăn, vùng sâu, vùng xa của 3 huyện Hương Sơn, Hương Khê và Đức Thọ. Vũ Quang là huyện khó khăn nhất tỉnh; cơ cấu kinh tế chủ yếu là nông nghiệp, tự cung, tự cấp; kết cấu hạ tầng yếu kém, giao thông đi lại khó khăn; trình độ dân trí thấp, đội ngũ cán bộ yếu và thiếu...
Bước vào triển khai Chương trình Mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới (NTM), bình quân mỗi xã ở Vũ Quang chỉ được 2,1 trong bộ 19 tiêu chí NTM. Bên cạnh đó, điều kiện về đất đai chủ yếu là đồi núi, trình độ sản xuất và khả năng áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất thấp. Khó chồng khó, kinh phí hạn hẹp, tập quán lạc hậu tồn tại từ lâu đời nên rất khó để thay đổi ngay.
Những khu vườn mẫu trồng cây ăn quả cho thu nhập “bạc tỷ” đẹp đến mê hồn
Trong bộn bề suy nghĩ ấy lại chính là lúc người dân nơi đây đồng lòng biến khó khăn thành lợi thế. Với phương châm “lấy sức dân để làm lợi cho dân” được triển khai từ cấp ủy, chính quyền, thông qua các tổ chức chính trị - xã hội để tuyên truyền đến với người dân. Khi đã hiểu rõ quyền lợi được hưởng, người dân đã cùng nhau thực hiện trách nhiệm trong việc đóng góp.
Dấu ấn là đến đầu năm 2021, tiêu chí khó nhất là vấn đề môi trường đã được hoàn thiện. Ông Nguyễn Trọng Nghĩa - Trưởng Phòng TN&MT huyện Vũ Quang cho biết: “Vũ Quang đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ bảo vệ môi trường song hành với các tiêu chí khác. Trăn trở, rồi cũng tìm cho mình hướng đi thích hợp từ việc hình thành những mô hình mẫu, sau đó nhân rộng trên toàn huyện nên không ít thử thách nhanh chóng đã được cụ thể hóa”.
Báo cáo kết quả thực hiện tiêu chí môi trường của UBND huyện Vũ Quang cho thấy, sau 10 năm thực hiện Chương trình xây dựng NTM, công tác bảo vệ môi trường đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Đến nay, 100% xã hoàn thành tiêu chí môi trường với hệ thống thu gom, xử lý chất thải rắn đạt chuẩn; cơ sở sản xuất, chế biến, dịch vụ trên địa bàn thực hiện đúng các quy định về bảo vệ môi trường được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; xây dựng cảnh quan, môi trường xanh - sạch - đẹp, an toàn; có trên 90% hộ có nhà tiêu, nhà tắm, bể chứa nước sinh hoạt hợp vệ sinh và đảm bảo 3 sạch.
Thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM, Vũ Quang đã xây dựng được 600km đường cứng giao thông nông thôn; thu nhập bình quân đầu người tăng nhanh, năm 2020 ước đạt 42,75 triệu đồng/người (tăng hơn 40 triệu so với năm 2000); tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 54,1% xuống còn 6,23%. Đặc biệt Vũ Quang đã có 2 xã đạt tiêu chí NTM nâng cao.
Với những nỗ lực trong công tác bảo vệ môi trường, môi trường sống ở NTM huyện Vũ Quang đã có những chuyển biến, đóng góp vào thành quả trở thành huyện biên giới đầu tiên trong cả nước được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định công nhận huyện đạt chuẩn NTM vào năm 2020.
Mỗi ngày thêm tươi mới
Về huyện Vũ Quang những ngày này, niềm phấn khởi ngập tràn trên những con đường, ngõ xóm. Nằm sát trên đường Hồ Chí Minh, đoạn qua Vũ Quang đã có Nhà máy gỗ MDF mang tầm cỡ, giải quyết việc làm cho hàng trăm lao động địa phương.
Từ trên thân đập hồ thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang, phóng tầm mắt về phía Đông, dòng sông Ngàn Trươi thơ mộng ôm lấy trung tâm huyện lỵ xen lẫn với khu dân cư sầm uất chẳng khác nào một khu “phố trẻ”. Xa hơn, trên những sườn đồi thoai thoải là những khu vườn mẫu trồng cây ăn quả cho thu nhập “bạc tỷ” đẹp đến mê hồn. Vũ Quang hiện có hơn 1.000 vườn mẫu, trong đó, có nhiều vườn cho thu nhập hàng trăm triệu đồng, làm thay đổi đời sống cho chính những người nông dân vùng biên.
Ông Lê Văn Lợi - Bí thư kiêm Chủ tịch UBND xã Đức Hương cho biết: “Bắt tay vào triển khai thực hiện chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM với điểm xuất phát thấp, xã Đức Hương chúng tôi gặp rất nhiều khó khăn, trở ngại, gần như chưa đạt tiêu chí nào. Qua nhiều lần thảo luận, xã đã thống nhất lựa chọn tập trung phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân là bước đệm trong xây dựng NTM”.
Những đổi mới trong sản xuất nông nghiệp là yếu tố cơ bản để làm nên “sức sống mới” ở Vũ Quang. Nhiều chính sách hỗ trợ sản xuất, chăn nuôi, trồng cây ăn quả, phát triển doanh nghiệp đã được thực hiện trước một bước. Khi đời sống nhân dân được cải thiện, những tiêu chí khác trong xây dựng NTM dường như đã trong tầm tay.
Những vùng sản xuất tập trung được quy hoạch rõ ràng, có những vùng được đầu tư cơ sở hạ tầng để sản xuất hàng hóa, tăng hiệu quả sản xuất, nâng cao năng suất lao động. Bên cạnh trồng trọt, ngành chăn nuôi cũng đã hình thành nhiều mô hình kinh tế nông hộ cho thu nhập hàng trăm triệu đồng/năm, như mô hình nuôi lợn ở xã Đức Hương, Hương Minh và mô hình nuôi ong lấy mật ở xã Ân phú…
Mỗi ngày đi qua, Vũ Quang lại thêm tươi mới, những kết quả đạt được đã khẳng định những chủ trương đúng đắn, sự quyết tâm cao trong quá trình triển khai xây dựng nông thôn mới.
