Philippines ứng phó với khủng hoảng khí hậu: Sử dụng kiến thức bản địa tạo giải pháp bền vững

Biến đổi khí hậu gây thiệt hại nặng nề

Thủ lĩnh bộ lạc địa phương Jemuel Perino cho biết: “Tại Philippines, hầu hết đất rừng và đầu nguồn đều thuộc lãnh thổ tổ tiên của các cộng đồng văn hóa bản địa khác nhau. Thế giới thực sự cần phải ghi nhận đầy đủ những đóng góp quan trọng của họ trong việc bảo tồn môi trường mang lại lợi ích cho toàn bộ người dân”.

Ông Perino đã nhận thấy rõ tác động của biến đổi khí hậu. Xói mòn, phá rừng và mất đa dạng sinh học đã nổi lên như những mối đe dọa chính với những tác động tàn khốc đối với văn hóa, tuổi trẻ và sinh kế của người dân.

Biến đổi khí hậu đang gây thiệt hại nặng nề cho cuộc sống, tài sản và sinh kế của người dân Philippines. Nếu không được giải quyết, nó có thể cản trở tham vọng trở thành quốc gia có thu nhập trung bình cao của đất nước vào năm 2040.

Nhiều nông dân cho biết thời kỳ hạn hán và lượng mưa đã kéo dài và nghiêm trọng hơn mức được coi là bình thường trước đây. Lũ lụt đã cuốn trôi hơn 10 ngôi nhà của người dân dọc sông Pulangi vào năm 2012 và 2013. “Kể từ đó, sông Pulangi năm nào cũng ngập lụt. Vào năm 2022, bờ sông bị xói mòn nhiều đến mức mở rộng thêm khoảng 50 mét so với chiều rộng thông thường”, ông Perino cho biết.

Nhiều chỉ số xếp hạng Philippines vào một trong số những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi các hiện tượng khí hậu cực đoan. Trong thập kỷ qua, các cơn bão có sức tàn phá mạnh hầu như xảy ra hàng năm, với thiệt hại liên quan mỗi năm ước tính khoảng 1,2% tổng sản phẩm quốc nội (GDP).

Vào tháng 7/2023, cơn bão Doksuri đã gây lũ lụt và lở đất trên diện rộng ở Philippines, khiến ít nhất 39 người thiệt mạng và buộc 12.000 người phải rời bỏ nhà cửa.

Người dân được hưởng lợi từ dự án bảo vệ môi trường

Ông Perino đã thảo luận về sự thành công của các sáng kiến địa phương, được hỗ trợ bởi Quỹ Thích ứng Đổi mới Biến đổi Khí hậu của Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) (AFCIA) trong việc giáo dục cộng đồng về các kỹ thuật phòng ngừa và giảm thiểu hiệu quả để ứng phó với các tác động ngày càng tăng của biến đổi khí hậu.

Ông cho biết: “Các cộng đồng văn hóa bản địa có kiến thức, hệ thống và tập quán hàng thế kỷ của riêng họ và đã duy trì chúng. Tại Philippines, chính phủ đang thúc đẩy việc sử dụng những kiến thức, hệ thống và tập quán này trong việc bảo vệ môi trường”.

Để chống lại tác động ngày càng tăng của biến đổi khí hậu trong khu vực, ông Perino điều phối một dự án được tổ chức tại địa phương thuộc tổ chức dựa vào cộng đồng, Bukidnon Umayamnon Tribe Kapu-unan To mga Datu (BUKDA).

Được hỗ trợ bởi Liên Hợp Quốc thông qua khoản trợ cấp AFICIA, dự án cũng tìm cách giải quyết nạn phá rừng và ô nhiễm đồng thời tạo thu nhập bền vững cho người dân bản địa bằng cách thúc đẩy việc trồng tre và ca cao của nông dân địa phương ở Mindanao. Tham gia dự án, người dân được đào tạo về trồng trọt, thu hoạch và kinh doanh.

Nhấn mạnh giá trị của tre trong việc bảo vệ rừng bằng cách giúp chống xói mòn và phục hồi đất bị thoái hóa, ông Perino cho biết dự án đặt mục tiêu ​​trồng 20 ha thảm thực vật dọc theo sông Pulangi. Ông cho biết thêm, tre cũng được cộng đồng ưa chuộng trong việc xây dựng những ngôi nhà có khả năng chống chịu tốt hơn với bão lũ.

Sau khi tạo ra các đồn điền tre và ca cao mới vào tháng 7/2022, nông dân đã bắt đầu được hưởng lợi. Dự án hiện đang cung cấp thu nhập cho nông dân thông qua các cơ hội việc làm tạm thời và đang hỗ trợ các gia đình mua thực phẩm cũng như các mặt hàng cơ bản khác.

Ông Perino cho biết: “Kể từ khi chúng tôi nhận được sự hỗ trợ của AFCIA, chúng tôi có thể nhận được một số lợi ích trong cộng đồng của mình, như có thêm thu nhập từ việc làm nhờ bảo vệ đất, niềm tự hào về văn hóa và niềm vui khi chúng tôi có thể góp phần giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Chúng tôi hy vọng vùng đất từng cằn cỗi của người dân bản địa một ngày nào đó sẽ là “nơi ẩn náu” của chúng ta khỏi những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu và là nguồn ổn định tài chính cho cả các thế hệ tiếp theo”.