Tình trạng “bưởi đặt vòng” là chủ đề nóng của các cuộc họp HĐND, UBND các cấp khi đó, khiến cho lãnh đạo huyện Đoan Hùng đứng ngồi không yên, cầu cứu lên tỉnh, còn tỉnh phải cầu cứu các Vụ, Viện, các doanh nghiệp cùng các nhà khoa học vào cuộc.
Trong 5 năm liền, từ 2011 - 2015, UBND huyện đã phối hợp với Sở NN&PTNT tỉnh Phú Thọ, Viện Nghiên cứu Rau quả Trung ương, Công ty CP Supe Phốt phát và Hóa chất Lâm Thao thực hiện các mô hình áp dụng nhiều biện pháp kỹ thuật mới nhằm khắc phục “bưởi đặt vòng”. Mô hình được triển khai tại 2 xã có diện tích bưởi đặc sản lớn, tập trung nhất của huyện là Chí Đám 2 ha và Bằng Luân 4 ha với tổng số 17 hộ tham gia.
Những vườn bưởi bội thu nhờ bón phân Lâm Thao |
Tiếng là đất bưởi nhưng phần lớn các nhà vườn trước đây phó mặc hết cho… ông trời mà không chịu chăm sóc, “được thì ăn, mất thì chịu”. Bởi thế, tham gia vào mô hình, lần đầu tiên các chủ vườn được thực hành những kỹ thuật lạ lẫm như: Tỉa cành, tạo tán vào 3 thời điểm chính là vụ Xuân, Hè, Thu nhằm thường xuyên cắt bỏ những cành vượt trong tán, cành bị sâu bệnh, dồn sức cho các cành chính. Bón phân theo công thức cân đối 50 kg phân hữu cơ + 5 kg Lâm Thao NPK-S 12.5.10-14+1 kg vôi bột/cây chia làm 3 lần. Lần 1 sau thu hoạch bón 100% phân chuồng +2kg NPK-S+100% vôi, lần 2 tháng 4 bón 1,5 kg NPK-S, lần 3 tháng 7 bón nốt 1,5kg NPK. Tưới nước bề mặt kết hợp với che tủ gốc bằng rơm rạ để giữ ẩm.
Đặc biệt nhất phải nói đến là thụ phấn bổ sung bằng tay, sử dụng phấn hoa bưởi chua hay bưởi Diễn để thụ phấn cho bưởi đặc sản từ khi cây bắt đầu nở hoa đến khi cây tắt hoa. Thời gian thụ phấn từ 8 - 10 giờ sáng và 14 - 16 giờ, lúc nhiệt độ mát mẻ, thích hợp nhất cho việc đậu quả.
Cây bưởi trong mô hình dần được hồi sinh, phát triển tươi tốt, đang từ 5 - 7 quả của những vụ trước đã đạt từ 55 - 70 quả/cây với bưởi Chí Đám; từ 51 - 95 quả/cây với bưởi Bằng Luân; cá biệt cây bưởi Chí Đám nhà ông Phùng Đức Nguyên đạt trên 150 quả, cây bưởi Bằng Luân nhà ông Lã Đức Cường, ông Nguyễn Văn Toàn đạt 200 - 300 quả. Tổng thu cho 1 ha bưởi Chí Đám là 818 triệu, lãi thuần đạt 744 triệu, bưởi Bằng Luân là 361 triệu, lãi thuần đạt 287 triệu.
“Tiếng lành đồn xa”, nhiều chủ vườn khác trong và ngoài vùng đã tự tìm đến học tập. Bởi thế, lúc đầu mô hình chỉ có tác động trên một diện tích rất hẹp nhưng dần dà được loang xa và trở thành những kỹ thuật phổ biến nhất của Đoan Hùng hiện nay.