(TN&MT) - Theo Cục Quản lý Tài nguyên nước, vi phạm phổ biến nhất hiện nay của các doanh nghiệp khai thác, sử dụng tài nguyên nước là không tuân thủ quy định của Luật Tài nguyên nước về xin cấp phép khai thác, xả nước thải vào nguồn nước. Đây chính là một trong lý do dẫn đến nguồn nước ngày càng bị suy thoái, cạn kiệt.
Không cần giấy phép vẫn vô tư khai thác
Theo nhận định chung của cơ quan quản lý tài nguyên nước, lý do khiến doanh nghiệp vi phạm Luật Tài nguyên nước hiện có thể do không hiểu luật hoặc cố tình “lách” luật. Để xảy ra tình trạng này, không thể loại trừ việc quản lý chưa đủ mạnh. Bởi lẽ, ở các tỉnh đa số cán bộ làm công tác quản lý tài nguyên nước đều kiêm nhiệm với chuyên môn học chuyên ngành khí tượng thủy văn hoặc thủy lợi.
Nhiều doanh nghiệp khai thác nước nhưng không có giấy phép
Qua kiểm tra các doanh nghiệp khai thác, sử dụng tài nguyên nước trên địa bàn các tỉnh đều có lỗi giống nhau là không có giấy phép khai thác, xả nước thải theo quy định hoặc nếu có thì việc khai thác cũng vi phạm hoặc vượt quy định cho phép. Việc chấp hành pháp luật về tài nguyên nước cho thấy còn chưa cao. Ngay cả công ty chuyên cung cấp nước sạch phục vụ sinh hoạt, sản xuất, dịch vụ, thương mại cũng chưa có ý thức tuân thủ pháp luật. Đơn cử, thanh tra của Cục Quản lý Tài nguyên nước mới đây tại Công ty Cổ phần cấp nước Bà Rịa – Vũng Tàu, thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, đã phát hiện nhiều sai phạm trong khai thác, sử dụng.
Cụ thể: Công ty ký với Trung tâm Quản lý, khai thác công trình thủy lợi tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu với giá 900 đồng/m3 để khai thác nước hồ Đá Đen. Tuy nhiên, Trung tâm Quản lý, khai thác công trình thủy lợi tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu không có giấy phép khai thác sử dụng nước mặt hồ Đá Đen và hồ Kim Long theo quy định của pháp luật về tài nguyên nước hiện hành, vi phạm quy định tại Khoản 3 Điều 44 Luật Tài nguyên nước 2013. Đó là chưa kể, các đơn vị trực thuộc của công ty là Nhà máy nước Bình Châu và Nhà máy nước Phước Bửu cũng không có giấy phép khai thác, sử dụng nước mặt và giấy phép xả nước thải vào nguồn nước, khai thác nước vượt quá lưu lượng quy định là 12%.
Kết quả thanh tra tài nguyên nước của cơ quan chức năng tỉnh Ninh Thuận mới đây cũng chỉ ra rằng, hầu hết các doanh nghiệp không thực hiện đúng các quy định về bảo vệ tài nguyên nước như: Không thực hiện chế độ báo cáo về kết quả khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả nước thải vào nguồn nước cho cơ quan Nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật (Điểm d, Khoản 1, Điều 9 Nghị định 34/2005/NĐ-CP); Không giám sát quá trình thăm dò, khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả nước thải vào nguồn nước theo hướng dẫn của cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền (Điểm b, Khoản 4, Điều 9 Nghị định 34/2005/NĐ-CP).
Kết quả kiểm tra định kỳ trên địa bàn tỉnh Đắk Nông cho thấy, đa số các doanh nghiệp khai thác nước mặt, nước dưới đất đều chưa có giấy phép hoặc vượt tiêu chuẩn…
Sẽ “mạnh tay” xử lý
Việc các doanh nghiệp không thực hiện các quy định của Luật Tài nguyên nước đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng như làm cạn kiệt nguồn nước, suy giảm chất lượng, ô nhiễm nguồn nước… gây ảnh hưởng đến cuộc sống, sinh hoạt của người dân xung quanh. Ðể hạn chế tình trạng này, bên cạnh việc đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra thì ngành chức năng sẽ “mạnh tay” hơn trong việc ra các quyết định về việc xử phạt vi phạm hành chính, đình chỉ hoạt động.
Song, để làm được điều đó, hiện đang tồn tại bất cập lớn đó là chế tài đối với các hành vi vi phạm tài nguyên nước chưa đủ sức răn đe khiến các doanh nghiệp “nhờn” luật. Không ít các doanh nghiệp đã chấp nhận việc nộp phạt để tồn tại bởi nguồn lợi từ khai thác không phép thu được gấp nhiều lần tiền phạt.
Tới đây khi Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước có hiệu lực, hy vọng sẽ xử lý dứt điểm vi phạm pháp luật về tài nguyên nước khi nâng mức xử phạt gấp nhiều lần và chấm dứt tình trạng “phạt cho tồn tại”.
Minh Trang
