Nghệ An: Vấn đề thủy điện làm “nóng” phiên chất vấn HĐND tỉnh

Trên địa bàn tỉnh Nghệ An có 47 dự án được phê duyệt quy hoạch, với tổng công suất 1.407,1 MW. Trong đó có 8 dự án lớn thuộc thẩm quyền phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ có công suất 1.011MW; 24 dự án thuộc thẩm quyền phê duyệt của Bộ Công Thương với tổng công suất 291,8MW; 15 dự án thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh Nghệ An với tổng công suất 102,8MW.

Tuy nhiên, mới đây 15 dự án thủy điện với tổng công suất 46,15 MW do tính toán hiệu quả thấp đã được UBND tỉnh Nghệ An đề nghị Bộ Công thương loại khỏi quy hoạch. Toàn tỉnh hiện còn 32 dự án với tổng công suất 1.359,9 MW.

Tại phiên trả lời chất vấn vấn cử tri tại kỳ họp thứ 6 - HĐND tỉnh Nghệ An XVII chiều ngày 19/7 vừa qua, ông Hoàng Văn Tám - Giám đốc Sở Công Thương Nghệ An cho hay, trong số 32 dự án thủy điện thuộc quy hoạch được phê duyệt có 15 dự án đã vận hành phát điện với tổng công suất 855,5 MW; 9 dự án đang triển khai thi công với tổng công suất 101,4MW; Có 5 dự án đã có chủ trương đầu tư nhưng chưa triển khai với tổng công suất 327 MW, trong đó dự án thủy điện Mỹ Lý, Nậm Mô 1 đang chờ hiệp định giữa Chính phủ Việt Nam và Lào. 3 dự án với tổng công suất là 67 MW đã có trong quy hoạch được phê duyệt nhưng chưa có chủ trương đầu tư.

Tại phiên chất vấn, có rất nhiều câu hỏi chất vấn liên quan dến thủy điện, hầu hết ý kiến của các đại biểu đều xoáy vào những vấn đề bất cập tồn tại lâu nay liên quan đến vấn đề xây dựng nhà máy thủy điện tại Nghệ An. Trong đó, đặc biệt nhấn mạnh đến vấn đề không phát triển thêm thủy điện, loại bỏ khỏi quy hoạch những thủy điện công suất quá nhỏ nhưng ảnh hưởng lớn đến môi trường sinh thái tự nhiên; vấn đề “hậu tái định cư” thủy điện cũng khiến phiên chất vấn “nóng” lên với câu hỏi của đại biểu Trần Duy Ngoãn - Chủ tịch Hội Nhà báo Nghệ An.

Đại biểu Trần Duy Ngoãn, cho rằng hiện nay có rất nhiều tồn tại, vướng mắc liên quan đến tái định cư cho người dân vùng thủy điện. “Tôi đã nghiên cứu kỹ giải trình bằng văn bản của giám đốc Sở Công thương nhưng vẫn chưa rõ giải pháp để giải quyết gọn những tồn tại. Đề nghị giám đốc Sở cho biết các giải pháp cụ thể. Trên địa bàn tỉnh hiện nay có 3 dự án thủy điện phải di dời người dân với số lượng lớn, đó là Bản Vẽ (3.002 hộ), Hủa Na (1.362 hộ) và Khe Bố (585 hộ). Trong 3 thủy điện này, có đến 25 tồn tại vướng mắc, trong văn bản giải trình của Giám đốc Sở thì nêu tiến độ giải quyết phần lớn các tồn tại này là quý 3 và quý 4/2018. Vậy ông có cam đoan được với cử tri, với HĐND sẽ giải quyết gọn các vấn đề này trong quý 3, quý 4/2018 hay không?” - Ông Ngoãn đặt câu hỏi.

Về vấn đề này, ông Hoàng Văn Tám - Giám đốc Sở Công thương Nghệ An không trả lời được mà chỉ nêu một số vướng mắc để giải quyết tồn tại như thẩm quyền giải quyết, chủ trương chính sách thay đổi do kéo dài nhiều năm, cũng như giải pháp được dự kiến sẽ triển khai trong thời gian tới. Các câu hỏi khác liên quan đến thủy điện, vị giám đốc sở này cũng trả lời chưa thật sự thỏa đáng.

Theo ghi nhận của PV, hầu hết người dân và lãnh đạo của các huyện miền núi Nghệ An có nhiều nhà máy thủy điện đã và đang được xây dựng đều tỏ ra không đồng tình với các dự án này. Hiện, huyện Quế Phong có tới 11 dự án (07 dự án đang xây dựng), Kỳ Sơn có 8 dự án, Tương Dương có 6 dự án, Con Cuông và Quỳ Châu mỗi huyện có 02 dự án.

Gần đây, trao đổi với PV, ông Lữ Đình Thi - Bí thư huyện ủy Quế Phong từng tỏ ra bức xúc vì trên địa bàn huyện Quế Phong có quá nhiều dự án thủy điện đã và đang xây dựng, ảnh hưởng lớn đến môi trường sinh thái và gây ra nhiều hệ lụy về vấn đề tái định cư. Đặc biệt, mấy năm gần đây huyện Quế Phong từng phản đối và không ủng hộ xây dựng Nhà máy thủy điện Nậm Giải (công suất 4MW) nhưng không hiểu vì sao các cấp từ tỉnh đến trung ương lại chấp thuận đầu tư để hiện nay nhà máy này đang gấp rút hoàn thành xây dựng.