Các công trình thủy điện trên đều là các công trình đa mục tiêu với các nhiệm vụ chính là cung cấp điện cho hệ thống quốc gia, điều tiết lũ, cung cấp nước cho hạ du, đảm bảo giao thông phía hạ du vào mùa kiệt và phát triển kinh tế xã hội vùng Tây Bắc.
Vị trí các công trình thủy điện trên bậc thang thủy điện sông Đà.
Trong đó, Công ty Thủy điện Sơn La được Tập đoàn Điện lực Việt Nam giao quản lý 2 nhà máy thủy điện Sơn La và Lai Châu, là hai bậc thang trên của thủy điện Hòa Bình.
Trong đó, công trình thủy điện Sơn La có công suất 2400 MW với diện tích lưu vực của hồ Sơn La là 43.760 km2, sản lượng trung bình nhiều năm 10,2 tỷ kWh. Công trình thủy điện Lai Châu có công suất là 1200 MW với diện tích lưu vực của hồ Lai Châu là 26.000 km2, sản lượng điện bình quân cung cấp cho hệ thống điện khoảng 4,67 tỷ kWh. Đây là 2 trong 6 nhà máy điện lớn, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng về kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt là công trình quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia.
Với tổng dung tích hồ chứa 5 nhà máy thủy điện trên lưu vực sông Đà lên đến 22,24 tỷ m3 nước, là nguồn nước quan trọng cho phát điện và phát triển kinh tế xã hội. Xác định rõ tầm quan trọng đó, thời gian qua, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã chỉ đạo các đơn vị nghiên cứu, đề xuất trong lĩnh vực khí tượng thủy văn.
Cụ thể, để chủ động trong công tác dự báo khí tượng thủy văn phục vụ vận hành hồ chứa, đảm bảo tận dụng tối đa nguồn nước, an toàn cho hạ du và cảnh báo lũ cho địa phương, Công ty Thủy điện Sơn La đã chủ động lắp đặt hơn 50 trạm đo mưa trên toàn bộ lưu vực hồ chứa thủy điện Sơn La, Lai Châu, Huội Quảng và Bản Chát.
Hình ảnh trạm đo mưa trên lưu vực hồ Sơn La.
Đặc biệt, để theo dõi chặt chẽ, kịp thời lưu lượng nước từ đầu nguồn sông Đà (phía Trung Quốc), Công ty đã lắp đặt thiết bị đo lưu lượng, mực nước tại biên giới. Hệ thống thiết bị này được tích hợp vào phần mềm theo dõi trực tuyến để không những Công ty Thủy điện Sơn La mà các địa phương trên lưu vực và các Bộ ngành liên quan theo dõi, chỉ đạo.
Ngoài ra, lực lượng kỹ thuật của Công ty Thủy điện Sơn La còn chủ động theo dõi các diễn biến thời tiết từ các nguồn thông tin quốc tế khác bổ trợ để kịp thời đề xuất ra quyết định vận hành điều tiết hồ chứa hiệu quả nhất.
Trong thời gian tới, với chủ trương xã hội hóa lĩnh vực dự báo khí tượng thủy văn, Công ty sẽ bổ sung các trạm đo lưu lượng, mực nước và có thể cả radar thời tiết để kết hợp với mạng lưới khí tượng thủy văn của Tổng cục Khí tượng thủy văn. Từ đó, góp phần dự báo chính xác, kịp thời phục vụ vận hành hệ thống thủy điện trên sông Đà, không những nâng cao hiệu quả phát điện, điều tiết lũ về mùa mưa, tích nước kịp thời về mùa khô để cung cấp nước cho hạ du đồng bằng Bắc bộ mà còn là thông tin rất quan trọng cho chính quyền địa phương cảnh báo lũ quét, sạt lở đất trên vùng Tây Bắc.
Với việc chủ động nêu trên, Công ty Thủy điện Sơn La đã và đang đóng góp một phần quan trọng trong công tác đảm bảo an ninh nguồn nước, công tác phòng chống thiên tai của địa phương.
