Đất thải đổ bừa bãi, đào xới khắp
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Tâm - người dân làm nghề trồng cà phê tại xã Diên Bình, huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum, cho biết: Hiện tại, công tác đền bù giải phóng mặt bằng đối với một số hộ dân trồng cà phê vẫn còn vướng mắc. Bên cạnh đó khi thi công nhà thầu còn đổ đất thải khắp một số triền bờ sông Đăk Psi dẫn đến tình trạng đất lở xuống dòng sông, thu hẹp dòng chảy, tiềm ẩn nguy cơ gây ngập lụt. Người dân chỉ biết kiến nghị lên UBND xã, nhưng rồi lại đâu vào đấy, hiện tại bãi đất đổ thải vẫn chình ình ven sông.
Trong vai một người “tiếp thị” máy móc công trình, phóng viên đã đi vào khu vực đại công trường của Thủy điện Đăk Psi 6. Phóng viên hỏi một công nhân đang lái xe, chở đá từ khu vực cống dẫn dòng lên thì người này cho biết: Toàn bộ đá dưới khu vực cống dẫn dòng chở lên cho vào dàn sàng, nghiền ra để đổ bê tông cho “tiết kiệm”. Đi tiếp xuống bãi đổ thải cách đó khoảng 600m, phóng viên thấy khối lượng lớn đất đá thải được đổ ra bừa bãi khiến dòng sông Đăk Psi như bị thu hẹp lại.
Được biết, ngày 04/12/2018, UBND tỉnh Kon Tum đã ban hành Quyết định số 1359/QĐ-UBND về việc chấp thuận chủ trương đầu tư dự án Thủy điện Đăk Psi 6 của Công ty Cổ phần Tư vấn xây dựng Tân Phước (Sau này đổi tên thành Công ty Cổ phần thủy điện Đăk Psi 6). Dự án được triển khai trên sông Đăk Psi thuộc địa phận xã Đăk Long, huyện Đăk Hà và xã Diên Bình, huyện Đăk Tô. Với tổng mức đăng ký đầu tư hơn 340 tỷ đồng, thủy điện Đăk Psi 6 được thiết kế với công suất 9,5 MW; điện lượng trung bình năm 37,060 triệu kWh. Theo kế hoạch, dự án nhà máy sẽ đi vào hoạt động kinh doanh từ tháng 10/2020 góp phần cung cấp điện cho hệ thống điện quốc gia, bổ sung thêm nguồn điện cho lưới điện khu vực, đem lại nguồn thu ngân sách cho huyện, tỉnh.
Cần sớm xứ lý những sai phạm
Ngày 18/2/2022, Thanh tra Chính phủ đã có Kết luận số 222/KL-TTCP Kết luận thanh tra việc thực hiện pháp luật quản lý, sử dụng đất đai và quản lý, đầu tư xây dựng các dự án, công trình có dấu hiện vi phạm pháp luật… Tại kết luật này, Đoàn Thanh tra đã chỉ rõ: Dự án thủy điện Đăk Psi 6 do Cty Cổ phần thủy điện Đăk Psi 6 làm chủ đầu tư tại huyện Đăk Hà và Đăk Tô, tỉnh Kon Tum với tổng mức đầu tư ban đầu trên 340 tỷ đồng (sau điều chỉnh tăng lên 396 tỷ đồng); diện tích sử dụng khoảng 64,09ha.
Qua thanh tra, Thanh tra Chính phủ nhận thấy: Dự án được cấp quyết định chủ trương đầu tư khi báo cáo đánh giá tác động môi trường chưa được phê duyệt là sai; Vi phạm điểm d, khoản 1, Điều 28, Nghị định số 201/2013/NĐ-CP, ký ngày 27/11/2013 của Chính phủ. Sở Kế hoạch đầu tư Kon Tum đã tính thiếu tiền ký quỹ theo Điều 27, Nghị định 118/2015/NĐ-CP ngày 12/11/2015 của Chính phủ với số tiền là 306,45 triệu đồng; dự án khởi công khi chưa được giao đất, chưa hoàn thành chi trả tiền bồi thường giải phóng mặt bằng là vi phạm khoản 1, Điều 12, Luật Đất đai 2013; vi phạm khoản 2, Điều 12, Luật Xây dựng 2014. Kết luận thanh tra cũng chỉ rõ, kiểm tra thực địa thấy: Khi thi công dự án, Chủ đầu tư đào đất, san ủi làm đập đã đổ đất thải trái phép, làm thu hẹp lòng sông Đăk Psi, vi phạm tại điểm c, khoản 5, Điều 24, Nghị định 33/2017/NĐ-CP ngày 3/4/2017. Tổng diện tích đất công ty sử dụng là 51,7ha, trong khi mới được thuê 13,61ha, nhưng các cơ quan chức năng buông lỏng quản lý, không xử lý hành vi chiếm dụng đất. Dự án bị chậm tiến độ…
Để làm rõ những vấn đề trên, phóng viên đã liên hệ với Sở Công Thương tỉnh Kon Tum, ông Lê Như Nhất - Giám đốc Sở cho biết: “Dự án này triển khai lâu rồi, giờ thanh tra kết luận vậy thì hướng đó lại xử lý tiếp thôi. Có gì các phóng viên cứ liên hệ đến Phòng Quản lý năng lượng, mình đang họp”.
Liên hệ đến UBND tỉnh Kon Tum, phóng viên được ông Nguyễn Đăng Trình - Phó Chánh văn phòng UBND tỉnh cho biết: Sau khi nhận được kết luận của Thanh tra Chính phủ, UBND tỉnh đã giao việc xử lý kết luận sau thanh tra cho Thanh tra tỉnh Kon Tum nghiên cứu để tham mưu cho UBND tỉnh có hướng xử lý các vụ việc mà kết luận đã nêu. Cũng theo ông Trình, hiện chưa có kết quả cụ thể.