Không sử dụng nguồn thu từ đất để trích lập Quỹ Phát triển đất của địa phương

Cụ thể, Bộ Tài chính cho biết, thời gian qua nhận được công văn của một số địa phương về rà soát hoạt động của Quỹ Phát triển đất, đề nghị Bộ Tài chính hướng dẫn cụ thể hơn nội dung Công văn số 4507/BTC-QLCS ngày 19/5/2022 về hoạt động của Quỹ Phát triển đất của địa phương để các địa phương thực hiện.

Theo đó, Bộ Tài chính tiếp tục có Công văn số 8114/BTC-QLCS hướng dẫn cụ thể, chi tiết hơn về vấn đề này.

Công văn khẳng định, không sử dụng nguồn thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, đấu giá quyền sử dụng đất để trích lập quỹ. Với quy định này, Bộ Tài chính cho biết, theo quy định tại Điều 10 quy chế ban hành kèm theo Quyết định số 40/2010/QĐ-TTg ngày 12/5/2010 của Thủ tướng Chính phủ, hàng năm, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được trích từ 30% đến 50% từ nguồn thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền thu từ đấu giá quyền sử dụng đất trên địa bàn tỉnh, thành phố (sau khi trừ các khoản chi để bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và các chi phí có liên quan khác) để thành lập Quỹ phát triển đất. Tuy nhiên, pháp luật hiện hành đã có sự thay đổi.

Cụ thể, Luật Ngân sách Nhà nước (NSNN) năm 2015 quy định: NSNN không hỗ trợ kinh phí hoạt động cho các quỹ tài chính Nhà nước ngoài ngân sách. Trường hợp được NSNN hỗ trợ vốn điều lệ theo quy định của pháp luật thì phải phù hợp với khả năng của NSNN và chỉ thực hiện khi đáp ứng đủ các điều kiện (được thành lập và hoạt động theo đúng quy định của pháp luật; có khả năng tài chính độc lập; có nguồn thu, nhiệm vụ chi không trùng với nguồn thu, nhiệm vụ chi của ngân sách Nhà nước).

Bên cạnh đó, tại Nghị định số 40/2020/NĐ-CP ngày 6/4/2020 của Chính phủ hướng dẫn Luật Đầu tư công có quy định về trình tự, thủ tục thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm cấp vốn điều lệ của các quỹ tài chính Nhà nước ngoài ngân sách (trong đó, có Quỹ Phát triển đất).

Căn cứ quy định nêu trên thì không sử dụng trực tiếp nguồn thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, đấu giá quyền sử dụng đất trước khi nộp vào NSNN để trích lập Quỹ Phát triển đất. Việc sử dụng NSNN (bao gồm cả tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đã nộp vào NSNN) để hỗ trợ vốn điều lệ, cấp vốn điều lệ cho Quỹ Phát triển đất thực hiện theo quy định của pháp luật về NSNN, pháp luật về đầu tư công.

Do đó, Bộ Tài chính đề nghị UBND các tỉnh, thành phố rà soát thực tế việc hỗ trợ vốn điều lệ, cấp vốn điều lệ cho Quỹ phát triển đất.

Bộ Tài chính cũng khẳng định, không sử dụng nguồn vốn hoạt động của quỹ để chi hỗ trợ trong lĩnh vực bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Tại quy định này, Bộ Tài chính cho biết, Luật Đất đai năm 2013 và Nghị định số 43/2014/NĐ-CP hướng dẫn Luật Đất đai có quy định các nội dung ứng vốn của Quỹ phát triển đất. Cụ thể, không sử dụng Quỹ phát triển đất để trực tiếp chi hỗ trợ trong lĩnh vực bồi thường, giải phóng mặt bằng mà chỉ được thực hiện ứng vốn theo quy định.

Do đó, các tỉnh, thành phố phải rà soát thực tế việc sử dụng nguồn vốn của Quỹ phát triển đất.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng hướng dẫn cụ thể về nội dung “Không sử dụng nguồn thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, đấu giá quyền sử dụng đất để hoàn trả vốn ứng từ Quỹ Phát triển đất”.

Theo Bộ Tài chính, với các quy định hiện hành, toàn bộ số thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, đấu giá quyền sử dụng đất phải được nộp đầy đủ vào NSNN; do đó không được sử dụng trực tiếp nguồn thu này để hoàn trả vốn ứng cho Quỹ Phát triển đất trước khi nộp vào NSNN. Việc hoàn trả vốn ứng (chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng, tạo quỹ đất sạch) cho Quỹ phát triển đất do NSNN thực hiện theo quy định của pháp luật về NSNN (trên cơ sở dự toán được cấp có thẩm quyền giao).

Do đó, UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo rà soát việc hoàn trả vốn ứng cho Quỹ phát triển đất.

Ngoài ra, tại Công văn số 8114/BTC- QLCS, Bộ Tài chính cũng hướng dẫn rất rõ việc nguồn vốn của Quỹ Phát triển đất do NSNN cấp, hỗ trợ hoặc thuộc nguồn thu NSNN phải mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước. Các khoản thu không thuộc nguồn thu ngân sách Nhà nước được mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước hoặc tổ chức tín dụng.

Kho bạc Nhà nước thực hiện kiểm soát các khoản chi hoạt động bộ máy của Quỹ Phát triển đất theo cơ chế tự chủ tài chính được cấp có thẩm quyền phê duyệt đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật về ngân sách (nếu có), không bao gồm các nội dung chi ứng vốn và hoàn trả vốn ứng của Quỹ phát triển đất.

Bộ Tài chính khẳng định, với các quy định “Không sử dụng nguồn thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, đấu giá quyền sử dụng đất để trích lập quỹ” và “Không sử dụng nguồn vốn hoạt động của quỹ để chi hỗ trợ trong lĩnh vực bồi thường, hỗ trợ và tái định cư”, nếu việc thực hiện của Quỹ phát triển đất đã triển khai theo đúng các quy định của pháp luật hiện hành, UBND tỉnh, thành phố quyết định tiếp tục thực hiện. Nếu chưa phù hợp thì báo cáo cấp có thẩm quyền của tỉnh, thành phố để điều chỉnh lại cho phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành.