Khai mạc Hội nghị đàm phán INC-5: Nhiều kỳ vọng nhưng còn nhiều khó khăn

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Chủ tịch Ủy ban đàm phán Luis Vayas Valdivieso đã khẳng định “Nếu không có sự can thiệp đáng kể, lượng nhựa thải ra môi trường hàng năm vào năm 2040 dự kiến ​​sẽ tăng gần gấp đôi so với năm 2022”, đồng thời thể hiện sự tin tưởng Hội nghị INC-5 sẽ thông qua Thảo thuận toàn cầu.

Trong thông điệp gửi đến Hội nghị, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol kêu gọi các quốc gia đoàn kết để hoàn tất quá trình đàm phán Thỏa thuận. Tổng thống nước chủ nhà Hội nghị nhấn mạnh: “Đạt được Thỏa thuận là thông điệp mạnh mẽ về hy vọng và lòng quả cảm rằng chúng ta đoàn kết và vượt qua mọi thách thức”.

Bà Inger Andersen, giám đốc điều hành Chương trình Môi trường Liên hợp quốc một lần nữa nhấn mạnh, gia tăng sản xuất nhựa làm gia tăng thảm họa khí hậu và nhân loại đang đứng trước thời khắc lịch sử để chấm dứt cuộc khủng hoảng ô nhiễm nhựa trên thế giới và bảo vệ môi trường, sức khỏe và tương lai, vì vậy cần thống nhất để đạt được Thỏa thuận và hướng đến một tương lai không ô nhiễm nhựa.

Ông Kim Wansup, Bộ trưởng Môi trường Hàn Quốc nhấn mạnh tầm quan trọng của Hội nghị với thông điệp: “ Sức khỏe của hành tinh và các thế hệ tương lai phụ thuộc vào những gì các quốc gia đạt được. Chúng ta phải chấm dứt ô nhiễm nhựa trước khi ô nhiễm nhựa giết chết chúng ta.”

Ông cũng kêu gọi các quốc gia có thể linh hoạt và với tinh thần thỏa hiệp để tìm những điểm chung trong đàm phán nhằm đạt được Thỏa thuận tại Busan.

Tuy nhiên, diễn biến sau Phiên khai mạc cho thấy Ủy ban đàm phán và các quốc gia còn rất nhiều việc phải làm nhằm thu hẹp khác biệt về quan điểm, nhất là quan điểm liên quan đến cắt giảm sản xuất polymer nguyên sinh, kiểm soát hóa chất đáng quan ngại trong sản phẩm nhựa, cơ chế tài chính, trách nhiệm của các quốc gia sau khi Thỏa thuận có hiệu lực. Phiên khai mạc vì vậy đã kéo dài hơn so với dự kiến và các cuộc thảo luận trực tiếp vào lời văn của Thỏa thuận chỉ bắt đầu từ 19h30 và kết thúc vào lúc nửa đêm.

Hội nghị INC-5 sẽ tiếp tục thương lượng về nội dung Thỏa thuận đến hết ngày 01/12/2024 với sự tham dự của hơn 3.800 đại biểu của 175 quốc gia và hơn 600 tổ chức.

Đến nay, các quốc gia thành viên đã tiến hành 04 Hội nghị đàm phán INC tại Uruguay (năm 2022), Pháp và Kenya (năm 2023) và Canada (tháng 4 năm 2024). Trong đó, Hội nghị INC-4 diễn ra ngày 21 đến ngày 30 tháng 4 năm 2024 tại Ottawa, Canada, là lần đầu tiên các quốc gia thảo luận nội dung Thỏa thuận toàn cầu trên cơ sở Dự thảo số 0 được Ban thư ký công bố tháng 9 năm 2023.

Đoàn đàm phán Việt Nam tham dự Hội nghị INC-5 bao gồm đại diện các Bộ: Tài nguyên và Môi trường, Ngoại giao, Công Thương, Tư pháp, Tài chính, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Đoàn đã tích cực và chủ động tham gia thảo luận tại Phiên khai mạc và các cuộc họp thương lượng được tổ chức sau đó, bao gồm các cuộc họp các Nhóm liên hệ, thảo luận về một số Điều khoản liên quan đến Nghĩa vụ thực thi và Kế hoạch quốc gia (Nhóm liên hệ số 4), Phát thải và thải bỏ nhựa và Quản lý chất thải nhựa (Nhóm liên hệ số 2).