Hướng dẫn sử dụng hiệu quả tiền DVMTR tại Kon Tum

(TN&MT) – Từ nguồn chi trả DVMTR, đã có hàng ngàn người dân, cộng đồng dân cư thôn, các Công ty Lâm nghiệp, các chủ rừng là tổ chức trên địa bàn tỉnh Kon Tum được hưởng lợi. Vì vậy, việc hướng dẫn để người dân biết quản lý và sử dụng tiền DVMTR vào mục đích: quản lý và bảo vệ rừng, các hoạt động chung của thôn, phát triển sinh kế cộng đồng sao có có hiệu quả cao nhất là điều hết sức cần thiết.

Tập huấn Quản lý và sử dụng tiền DVMTR trong phát triển sinh kế có lồng ghép giới tại huyện Đăk Glei

Sau 5 năm triển khai thực hiện chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) trên địa bàn tỉnh Kon Tum, từ nguồn tiền DVMTR đã có hàng ngàn người dân, cộng đồng dân cư thôn, các Công ty Lâm nghiệp, các chủ rừng là tổ chức được hưởng lợi. Việc hưởng lợi từ chính sách chi trả DVMTR đã tác động tích cực đến ý thức, vai trò trách nhiệm của người hưởng lợi trong việc quản lý và bảo vệ rừng. Để phát huy sức mạnh của cộng đồng trong việc thực hiện chính sách chi trả DVMTR và hướng đến mục tiêu sử dụng nguồn tiền DVMTR hằng năm được hiệu quả, đặt ra nhiệm vụ phải có giải pháp để hướng dẫn cụ thể cho các cộng đồng dân cư thôn quản lý và sử dụng nguồn tiền đó.

Thực trạng hiện nay, đa số các cộng đồng đều có xu hướng sử dụng nguồn tiền này theo cách: trích lại một phần làm quỹ cộng đồng, phần còn lại chia đều cho các hộ gia đình (như ở cộng đồng dân cư thôn: Đông Nây, Đông Lốc, Măng Khênh ở xã Đăk Man, huyện Đăk Glei). Họ chưa biết rõ về cách chi tiêu cụ thể về số tiền DVMTR được nhận hàng năm, chưa sử dụng số tiền nhận được để phát triển sinh kế cho các hộ gia đình ở trong cộng đồng dân cư thôn.

Tập huấn Quản lý và sử dụng tiền DVMTR trong phát triển sinh kế có lồng ghép giới tại huyện Đăk Glei

Hướng đến mục tiêu để quản lý và sử dụng tiền chi trả DVMTR có hiệu quả vào 3 mục đích chính đó là: Sử dụng nguồn tiền đó cho công tác quản lý và bảo vệ rừng; các hoạt động chung của thôn; phát triển kinh tế, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng Việt Nam phối hợp với Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng Kon Tum hướng dẫn người dân sử dụng nguồn tiền này có hiệu quả và đảm bảo tính dân chủ, công khai. Theo đó, mỗi cộng đồng dân cư thôn cần triển khai họp thôn để giới thiệu về tiền DVMTR và bầu ra Ban quản lý tiền DVMTR của thôn đó.

Ban quản lý tiền DVMTR của thôn được thành lập trên cơ sở dân chủ, công khai và được cộng đồng tin tưởng giao nhiệm vụ. Ban quản lý tiền DVMTR với cơ cấu tổ chức bao gồm: Trưởng ban, phó ban, kế toán, thủ quỹ, thư ký. Mỗi thành viên trong Ban quản lý tiền DVMTR được phân công nhiệm vụ cụ thể, có sự tham gia của nam và nữ, đảm bảo bình đẳng giới trong hoạt động. Tiêu chí của những người được bầu vào Ban quản lý tiền DVMTR phải có trình độ, năng lực và uy tín trong cộng đồng, để cùng thống nhất với cả cộng đồng về kế hoạch sử dụng nguồn tiền DVMTR sao cho có hiệu quả nhất.

Khi tất cả các cộng đồng nhận khoán quản lý và bảo vệ rừng sử dụng nguồn tiền DVMTR có hiệu quả thì bản thân họ sẽ thay đổi nhận thức về tầm quan trọng của tài nguyên rừng đối với cuộc sống của họ. Từ đó dẫn đến việc thay đổi hành vi quản lý và bảo vệ rừng. Với việc giúp các cộng đồng dân cư thôn nhận khoán quản lý bảo vệ rừng sử dụng nguồn tiền DVMTR hằng năm có hiệu quả bằng cách thành lập Ban quản lý tiền DVMTR; lập kế hoạch sử dụng tiền DVMTR; tiếp nhận tiền, sử dụng tiền DVMTR và báo cáo kết quả sử dụng tiền DVMTR cho cộng đồng đảm bảo công khai, minh bạch, thời gian tới đây, công tác quản lý bảo vệ rừng sẽ ngày càng được nâng cao hơn nữa, phát huy được tính tự giác, ý thức trách nhiệm của người nhận khoán trong công tác bảo vệ rừng. Để từ đó, rừng được bảo vệ tốt nhất, phát triển đa dạng sinh học và hệ sinh thái tự nhiên, phát huy được tác dụng “vàng” mà rừng mang lại cho cuộc sống của con người.

Bài & ảnh: Quế Mai