Hỗ trợ di dời nhà bè trên Vịnh Hạ Long: UBND TP. Hạ Long né bồi thường?

(TN&MT) - Nhiều nhà bè của người dân trên Vịnh Hạ Long đã có chứng nhận nguồn gốc, được Hội đồng thẩm định của UBND TP. Hạ Long xét duyệt và đã lập phương án bồi thường, hỗ trợ di dời. Nhưng sau nhiều năm, chủ nhà bè chưa được nhận tiền bồi thường. Ngược lại, cũng chính UBND TP. Hạ Long đã “hô biến” những nhà bè trên thành những tài sản được hình thành bất hợp pháp, rồi dựa vào quyền lực thực thi các biện pháp hành chính cưỡng chế di dời.

Nhà bè Hải Sâm được kéo đến neo đậu tại vị trí mới gần với trụ sở UBND TP. Hạ Long.

Theo phản ánh của ông Dương Cao Thường, chủ nhà bè Hải Sâm tại phường Bãi Cháy, TP. Hạ Long và các tài liệu liên quan do PV thu thập được, ngày 21/3/2008, UBND tỉnh Quảng Ninh ban hành Quyết định số: 819/QĐ-UBND “Về việc phê duyệt đề án sắp xếp, quản lý, di chuyển nhà bè trên Vịnh Hạ Long”. Đề án trên được giao cho UBND TP. Hạ Long tổ chức thực hiện.

Căn cứ nhiệm vụ được giao,  UBND Tp. Hạ Long đã xây dựng Tờ trình số 123/TTr – UBND về phương án di dời nhà bè. Sau khi phương án trên được UBND tỉnh phê duyệt, ngày 27/6/2013, UBND TP. Hạ Long đã ban hành Quyết định số 1517/QĐ-UBND “Về việc ban hành quy định về bồi thường, hỗ trợ di chuyển và tái định cư cho các nhà bè trên Vịnh Hạ Long”.

Điều 2 của Quyết định số 1517/QĐ-UBND xác định đối tượng được hưởng bồi thường, hỗ trợ phải là: Nhà bè được hình thành trước 21/3/2008 và chủ sở hữu phải là người có hộ khẩu thường trú tại TP. Hạ Long.

 Đối chiếu với các điều kiện trên, nhà bè Hải Sâm được đóng năm 2003 và chủ sở hữu là ông Dương Cao Thường có hộ khẩu thường trú tại Phường Bãi Cháy, nên thuộc diện phải di dời và được hưởng bồi thường, hỗ trợ. Vì vậy, ngày 7/12/2012, Hội đồng xét duyệt nguồn gốc đất đai của UBND phường Bãi Cháy đã tổ chức xét duyệt, xác nhận bè Hải Sâm đủ điều kiện được bồi thường, hỗ trợ.

Căn cứ vào Bản chứng nhận nhà bè số 03/UBND phường Bãi Cháy, ngày 24/10/2013 Hội đồng bồi thường UBND TP. Hạ Long đã họp thẩm định và xét duyệt cho nhà bè Hải Sâm. Trung tâm phát triển quỹ đất thành phố Hạ Long đã tổ chức kiểm đếm, lập phương án và áp giá bồi thường. Ông Thường đã đồng ý với phương án đã lập và chờ đợi việc chi trả tiền bồi thường từ UBND TP. Hạ Long.

Sau nhiều năm, ông Thường  chưa được nhận tiền, ngược lại còn đứng trước nguy cơ bị mất trắng vì một số lý do vô lý, khó lý giải và chúng tôi không thể hiểu tại sao UBND TP. Hạ Long cố tình áp dụng để né việc bồi thường?

Tước quyền được đề bù chính đáng!

Ông Thường cho biết: Sau thời gian dài, vẫn không nhận được tiền bồi thường với lý do TP. Hạ Long hết kinh phí. Đến đầu tháng 4/2016, ông đã làm đơn và đề nghị UBND TP. Hạ Long trả lời bằng văn bản. Tại Công văn  số 2031/UBND ngày 4/5/2016 do ông Hồ Ngọc Hoài – Chánh Văn phòng, ký trả lời với nội dung: Nhà bè Hải Sâm không được bồi thường vì: “… Căn cứ Thông báo số 343/TB – UBND ngày 11/10/2012 của UBND TP. Hạ Long về việc di dời đối với nhà bè trên Vịnh Hạ Long, trong đó, nêu rõ: Đối với các nhà bè kinh doanh đã được cơ quan có thẩm quyền cấp phép, được tiếp tục hoạt động theo quy định của Giấy phép, nhưng thời gian không quá ngày 31/5/2014”.

Với lý do vô lý và khó hiểu trên, phóng viên đã nhiều lần liên hệ gặp lãnh đạo UBND TP. Hạ Long để tìm hiểu, nhưng do bận công việc, lãnh đạo TP. Hạ Long  chưa bố trí được thời gian trả lời báo chí. Nhưng theo thông tin mà chúng tôi biết được: Sau khi UBND tỉnh Quảng Ninh ban hành Quyết định số 819/QĐ-UBND Về việc phê duyệt đề án sắp xếp, quản lý, di chuyển nhà bè trên Vịnh Hạ Long  và phân cấp cho UBND TP. Hạ Long thực hiện.  UBND TP. Hạ Long đã xây dựng Kế hoạch số 129/KH – BCĐ ngày 3/10/2012 về lộ trình di dời nhà bè trên Vịnh Hạ Long.

Theo đó, TP. Hạ Long tập trung di dời các nhà bè của ngư dân sinh sống và nuôi trồng thủy hải sản không có đăng ký kinh doanh. Còn các nhà bè có Giấy phép đăng ký kinh doanh chưa phải di dời ngay, mà được tiếp tục hoạt động theo quy định của giấy phép, nhưng thời gian không quá ngày 31/5/2014.

Như vậy, Thông báo số 343/TB – UBND của TP. Hạ Long chỉ là văn bản mang tính hướng dẫn về lộ trình di dời nhà bè, chứ không phải thông báo được ban hành để thay thế  Quyết định số 1517/QĐ-UBND.

Xét về mốc thời gian, Thông báo số 343/TB – UBND được ban hành năm 2012, còn Quyết định số 1517/QĐ-UBND được ban hành năm 2013. Do đó, một văn bản ban hành trước không thể thay thế một văn bản ra đời sau đó được. Xét về giá trị pháp lý của hai văn bản trên: Thông báo số 343/TB – UBND chỉ là văn bản mang tính hướng dẫn, nên có giá trị pháp lý thấp hơn. Còn Quyết định số 1517/QĐ-UBND mang tính áp dụng, điều chỉnh nên có giá trị pháp lý cao hơn.

Như vậy UBND TP. Hạ Long đã áp dụng Thông báo số 343/TB – UBND để thay thế cho việc áp dụng Quyết định số 1517/QĐ-UBND trong việc bồi thường, hỗ trợ di dời nhà bè trên Vịnh Hạ Long có trái với quy định pháp luật và đi ngược lại với chính sách do chính mình ban hành?!

Mặt nước nhà bè Hải Sâm sử dụng được UBND TP. Hạ Long cho là đất danh lam thắng cảnh.

Tài sản hợp pháp thành… không hợp pháp

Cùng với sự cam kết hỗ trợ về kinh phí của của Công ty CP Xuất nhập khẩu Tổng hợp Hà Nội tại Công văn số 222/GALEXIMCO – HN. UBND TP. Hạ Long đã nhanh chóng ra Văn bản số 1059/UBND ngày 17/3/2016 chỉ đạo cho Đội TTXD&TTĐT phối hợp với UBND phường Bãi Cháy phải kiểm tra, giải tỏa và phải thực hiện xong trước ngày 30/3/2016. Đội TTXD&TTĐT  TP. Hạ đã xuống  kiểm tra và tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính trong lĩnh vực thể thao, du lịch và quảng cáo đối ông Dương Cao Thường về hành vi “Lấn chiếm đất danh lam thắng cảnh” theo Điểm b, Khoản 5, Điều 23, NĐ 158/2013 của Chính phủ. Sau đó là các Quyết định khắc phục hậu quả số 199/QĐ-KPHQ và Quyết định cưỡng chế số 306/QĐCC-UBND liên tiếp được ban hành.

Trước sức ép từ phía chính quyền, ông Thường đã phải tự nguyện di dời một số tài sản lên bờ và kéo nhà bè Hải Sâm sang một ví trí neo đậu khác, đồng thời làm đơn kiến nghị chờ các cơ quan ban ngành tỉnh Quảng Ninh xem xét chỉ đạo giải quyết.

Theo bà Mai Lan – Đoàn Luật sư tỉnh Quảng Ninh: UBND TP. Hạ Long có dấu hiệu lạm quyền, cố tình đưa ra cái cớ rất vô lý để biến ông Thường trở thành người vi phạm pháp luật. Nhà bè Hải Sâm được đóng từ năm 2003, có Giấy phép kinh doanh, đặt đúng vị trí cho phép đặt. Tại Bản chứng nhận nhà bè số 03 năm 2013, UBND phường Bãi Cháy đã xác nhận nhà bè không bị cơ quan có thẩm quyền lập biên bản vi phạm, là tài sản hợp pháp và đủ điều kiện bồi thường di dời. Từ đó, cho đến nay, ông Thường vẫn giữ nguyên hiện trạng, không xây dựng, cơi nới và lấn chiếm đất. Nhà bè Hải Sâm chỉ sử dụng mặt nước, không sử dụng mặt đất, vậy sao lại quy kết ông Thường lấn chiếm đất?

Xét về thẩm quyền theo các Điều 80, 81, 82, 83 của Nghị định 158/2013/NĐ – CP quy định về xử lý vi phạm hành chính trong  lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và quảng cáo, không có quy định nào cho phép Đội TTXD&TTĐT được quyền xử lý trong lĩnh vực này.

Luật sư Mai Lan nghi ngờ rằng:  Đây là một chiêu trò “ảo thuật” của UBND TP. Hạ Long, cố ý  biến tài sản hợp pháp của ông Thường thành tài sản được hình thành bất hợp pháp, rồi dựa vào quyền lực của chính mình ban hành quyết định  cưỡng chế buộc di dời. Mục đích cuối cùng là vừa không phải bồi thường về tài sản lại vừa lấy được mặt bằng sạch để bàn giao cho Công ty GALEXIMCO – HN.

Hiện nay, trên Vịnh Hạ Long vẫn còn một số nhà bè khác đang neo đậu ở các khu vực thuộc phường Hồng Hà, Hồng Hải. Các nhà bè này cũng cùng chung tình cảnh với nhà bè Hải Sâm. Họ đang phải chờ đợi UBND TP. Hạ Long trả tiền bồi thường, hỗ trợ. Nhưng sự việc cứ nhùng nhằng như thế này, chưa biết khi nào mới giải quyết dứt điểm.

Còn về phía UBND TP. Hạ Long, đã rất nhiều lần thông báo về mốc thời gian thực hiện xong việc di dời toàn bộ nhà bè trên Vịnh Hạ Long, lần gần nhất đây nhất là cam kết di dời xong trước 20/5/2016. Nhưng hiện nay, vẫn còn nhiều nhà bè vẫn án ngữ trên mặt Vịnh, làm xấu cảnh quan Vịnh Hạ Long mà không thể di dời là vì lý do gì?

Trước những “mập mờ” gây bức xúc người dân và dư luận trong việc bồi thường, hỗ trợ di dời nhà bè trên Vịnh Hạ Long của UBND TP. Hạ Long. UBND tỉnh Quảng Ninh cần có những chỉ đạo rõ ràng cụ thể và quy trách nhiệm cho người thực hiện. Có như vậy, đề án sắp xếp, quản lý, di chuyển nhà bè trên Vịnh Hạ Long theo Quyết định số  819/QĐ-UBND của UBND tỉnh Quảng Ninh mới được hoàn thành và Vịnh Hạ Long mới sớm được trở lại với vẻ đẹp kỳ vỹ như vốn có của mình trước đây.

Nhóm PV điều tra