(TN&MT) - Trong thởi gian qua, nhiều doanh nghiệp ở tỉnh Hải Dương vẫn tìm "trăm phương, ngàn kế" xả trộm chất thải chưa qua xử lý ra môi trường, nhằm tiết kiệm chi phí. Những doanh nghiệp này đã dựa vào “kẽ hở” về chế tài xử lý, xử phạt và quản lý của cơ quan chức năng, hàng ngày “hủy hoại” môi trường, nay trở thành vấn nạn đang diễn ra ngày một phức tạp.
Trước đây, người dân xã Kỳ Sơn, huyện Tứ Kỳ (Hải Dương) đã từng bức xúc và kịch liệt phản đối về việc: Hàng tuần, Công ty TNHH RichWay đóng trên địa bàn xã lại thải nước thải ra môi trường từ 1 đến 2 lần. Nước thải màu đen đặc quánh, xả thẳng vào hệ thống thủy nông của địa phương làm cá chết hàng loạt. Nhà xưởng của công ty chỉ cách khu dân cư khoảng 40m, nên mỗi lần công ty xả nước thải, người dân phải đóng cửa để tránh mùi hôi thối nồng nặc.
 |
| Nước thải từ Khu Công nghiệp Lai Cách, huyện Cẩm Giàng kiến con kênh này đã trở thành “kênh chết” |
Trước thực trạng đó, xã Kỳ Sơn đã làm đơn kiến nghị đến các cơ quan chức năng của huyện Tứ Kỳ và tỉnh Hải Dương. Từ thông tin của quần chúng, trinh sát tình hình thực tế, Phòng Cảnh sát môi trường (PC49, Công an tỉnh Hải Dương) đã thành lập đoàn kiểm tra Công ty TNHH RichWay (người đại diện pháp luật là bà Wu Ping Chen, quốc tịch Đài Loan), đã phát hiện, nước thải công ty xả ra vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải từ 5 - 10 lần với lưu lượng từ 40 - 60m3/ngày đêm. Trước những bằng chứng không thể chối cãi, Công ty TNHH RichWay buộc phải thừa nhận vi phạm của mình. Mức độ vi phạm nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến đời sống sinh hoạt của người dân là vậy, nhưng theo quy định UBND tỉnh Hải Dương chỉ ra Quyết định xử phạt hành chính công ty này… 24 triệu đồng.
Hành vi xả trộm nước thải chưa qua xử lý ra môi trường của nhiều doanh nghiệp, làng nghề truyền thống tỉnh Hải Dương hiện đang trở thành “vấn nạn” nhức nhối từng ngày "giết chết" các dòng sông. Minh chứng, hệ thống sông Bắc Hưng Hải là nạn nhân gánh chịu hậu quả. Theo báo cáo của Sở TN&MT Hải Dương, hệ thống sông Bắc Hưng Hải trên địa phận tỉnh đang bị ô nhiễm nghiêm trọng. Kết quả lấy mẫu phân tích cho thấy tất cả các chỉ số nước đều vượt nhiều lần quy chuẩn cho phép.
 |
| 2. Nước thải từ Công ty giặt HOPEX, thị trấn Lai Cách, huyện Cẩm Giàng có màu đen đặc, mùi hôi thối nồng nặc |
Theo kết quả nắm bắt tình hình của PC 49 Hải Dương, dọc hai bên hệ thống sông Bắc Hưng Hải chảy qua địa bàn tỉnh Hải Dương, có nhiều cụm, khu công nghiệp và các làng nghề truyền thống… nhưng chỉ có 3 Khu công nghiệp: Phúc Điền, Tân Trường và Đại An có hệ thống xử lý nước thải, rác thải công nghiệp. Chính vì, nước thải từ các khu, cụm công nghiệp, làng nghề dọc theo hai bên sông xả ra đã khiến dòng sông ngày càng ô nhiễm.
Năm 2015, PC49 Hải Dương đã phát hiện 73 vụ việc vi phạm về môi trường, lập hồ sơ xử lý 59 vụ (gồm: 37 tổ chức và 22 cá nhân) ra quyết định xử phạt vi phạm 1,47 tỷ đồng. Hiện vi phạm trong xử lý chất thải tại các khu, cụm công nghiệp, làng nghề, cơ sở kinh doanh…. ngày càng tăng và diễn ra trên diện rộng.
PC49 Hải Dương cũng đã tiến hành điều tra, nghiên cứu hơn 1.000 lượt doanh nghiệp để thu thập các thông tin liên quan tới hệ thống xử lý nước thải, chất thải… Đơn vị đã ban hành 1.200 văn bản kiến nghị, yêu cầu các doanh nghiệp, đơn vị khắc phục những hạn chế trong việc vận hành, sử dụng hệ thống xử lý rác thải. Tuy nhiên, việc điều tra, nghiên cứu này cũng chỉ mới dừng lại ở việc nắm tình hình, chưa xác định được nguyên nhân cũng như nơi bắt nguồn ô nhiễm của hệ thống sông Bắc Hưng Hải. Do kẽ hở này, nên nhiều doanh nghiệp vẫn lén lút xả thải ra hệ thống sông Bắc Hưng Hải, đến nay vẫn chưa bị phát hiện và xử lý.
 |
| Do nước thải ra môi trường của doanh nghiệp khiến cuộc sống người dân nhiều nơi huyện Tứ Kỳ bị đảo lộn do không thể nuôi được thủy sản |
Ngoài ra, hiện nay nhiều doanh nghiệp xây dựng hệ thống xử lý chất thải, khí thải nhưng không vận hành hoặc chỉ vận hành để đối phó với cơ quan chức năng nhằm tiết kiệm chi phí sản xuất. Hầu hết các cơ sở đều chuẩn bị sẵn các biện pháp đối phó với cơ quan chức năng như lắp hệ thống xả thải ngầm, xả trộm nước thải khi trời mưa to, xả trộm ngoài giờ hành chính... Chế tài xử lý tội phạm môi trường chưa đủ sức răn đe, các cơ quan chức năng còn hạn chế về trang thiết bị, kinh phí phục vụ công tác điều tra, xử lý…
Thiết nghĩ, trong thời gian tới, Hải Dương cần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, ý thức bảo vệ môi trường của mỗi người dân, doanh nghiệp, đơn vị trên địa bàn. Khi phát hiện những dấu hiệu vi phạm môi trường của các đơn vị, doanh nghiệp, người dân cần sớm cung cấp thông tin chính xác cho lực lượng chức năng để kịp thời nắm bắt, xác minh và xử lý.
Các cơ quan chức năng cần xem xét việc đưa lực lượng Cảnh sát môi trường tham gia hội đồng đánh giá tác động môi trường trong mỗi dự án trước khi triển khai, để lực lượng này nắm bắt được ngay từ đầu hệ thống xử lý nước thải, rác thải. Khi phát hiện doanh nghiệp sai phạm, Cảnh sát môi trường không phải mất nhiều thời gian tìm hiểu, kiểm tra, xác minh những thông tin ban đầu…
Bài & ảnh: Phạm Hoàng
