Hà Trung (Thanh Hóa): Cần xem xét việc mở rộng mỏ đá của Công ty Mạnh Trang

Người dân xã Hà Tân, huyện Hà Trung phản ánh những búc xúc trong việc mở rộng mỏ đá cho Công ty Mạnh Trang

Cần giải quyết “thấu tình, đạt lý”

Theo đơn thư phản ánh tới Báo Tài nguyên & Môi trường, hộ ông Nguyễn Văn Hài, Tống Văn Hà và Nguyễn Văn Ba, xã Hà Tân, huyện Hà Trung trình bày với nội dung: Chúng tôi là những hộ gia đình thương binh, nông dân nghèo, cha mẹ già yếu, nhiều thế hệ sống chung một gia đình, hoàn cảnh kinh tế khó khăn, thu nhập chính phụ thuộc vào 3,6 ha đất rừng được Nhà nước giao. Đến ngày 8/04/2019, UBND tỉnh Thanh Hóa có Quyết định chấp thuận chủ trương cho Công ty TNHH Mạnh Trang (Công ty Mạnh Trang) mở rộng mỏ đá, nhưng chúng tôi không nhận được bất kỳ thông báo, Quyết định thu hồi về đất đối với diện tích đang canh tác, khiến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân bị ảnh hưởng.

Việc mở rộng mỏ đá cho Công ty Mạnh Trang còn tồn tại nhiều bất cập trong công tác GPMB

Ông Tống Văn Hà, thôn Đô Mỹ, xã Hà Tân búc xúc cho biết: Đất rừng được chúng tôi khai hoang từ năm 2008 và có hợp đồng khoán hộ trồng, chăm sóc rừng với Ban Quản lý rừng phòng hộ và đặc dụng Hà Trung. Để được như ngày hôm nay, chúng tôi đã đổ biết bao mồ hôi, xương máu. Tuy nhiên, đến nay Quyết định chấp thuận chủ trương cho Công ty Mạnh Trang mở rộng mỏ đá không còn hiệu lực, nhưng người dân không nhận được văn bản thanh lý, chấm dứt hợp đồng trồng rừng, phía Công ty cũng không có động thái đền bù, hỗ trợ về đất và tài sản thỏa đáng cho người dân.

Theo người dân xã Hà Tân, Công ty Mạnh Trang khai thác đá tại mỏ cũ đã gây ảnh hưởng đến môi trường và diện tích đất trồng rừng

“Hiện tại Quyết định chấp thuận chủ trương cho Công ty Mạnh Trang mở rộng mỏ đá đã hết thời hạn, nhưng Công ty không thực hiện đúng trong các điều khoản của Quyết định. Căn cứ vào Điều 48, Luật Đầu tư năm 2014 thì việc đầu tư của Công ty Mạnh Trang thuộc trường hợp chấm dứt hoạt động dự án. Bên cạnh đó, trong quá trình khai thác tại khu vực mỏ cũ, Công ty Mạnh Trang đã gây ảnh hưởng đến môi trường và đất sản xuất của người dân như bụi đá, tiếng ồn… Vì vậy, người dân rất ủng hộ doanh nghiệp địa phương được cấp phép khai thác khoáng sản để tạo công ăn việc làm, đảm bảo vệ sinh môi trường”. Ông Nguyễn Văn Ba phân tích.

Tồn tại nhiều bất cập

Theo tìm hiểu của PV, ngày 8/04/2019, UBND tỉnh Thanh Hóa có Quyết định số 1247/QĐ-UBND về việc chấp thuận chủ trương đầu tư dự án Khai thác mỏ đá spilit làm vật liệu xây dựng thông thường tại xã Hà Tân, huyện Hà Trung cho Công ty Mạnh Trang.

Tại Điều 3 của Quyết định trên nêu rõ: Trong thời gian 12 tháng kể từ ngày Quyết định này có hiệu lực, nếu Công ty Mạnh Trang không hoàn thành thủ tục đầu tư về đầu tư xây dựng, bảo vệ môi trường, sử dụng đất và ký quỹ đầu tư theo quy định thì Quyết định này không còn giá trị pháp lý. Công ty không được bồi thường, hỗ trợ bất kỳ khoản chi phí nào đã đầu tư liên quan đến dự án.

Mặc dù Quyết định chấp thuận chủ trương mở rộng mỏ đá cho Công ty Mạnh Trang đã hết hiệu lực, nhưng quyền lợi của các hộ có đất bị ảnh hưởng vẫn "dậm chân tại chỗ"

Trong khi người dân chưa nhận đền bù, hỗ trợ từ diện tích đất rừng, ngày 20/03/2020, UBND huyện Hà Trung ban hành Thông báo số 35/TB-UBND về việc thu hồi đất để thực hiện giải phóng mặt bằng (GPMB) dự án: Mở rộng mỏ đá tại xã Hà Tân của Công ty Mạnh Trang.

Điều đáng nói, tính đến hết ngày 8/04/2020, Quyết định chấp thuận chủ trương mở rộng mỏ đá cho Công ty Mạnh Trang không còn hiệu lực. Thế nhưng, ngày 9/10/2020, ngày 10/12/2020, UBND huyện Hà Trung lần lượt ban hành 02 Thông báo số 471/TB-HĐ và số 560/TB-HD về việc kiểm kê, đo đạc xác định diện tích đất… thực hiện GPMB dự án: Mở rộng mỏ đá tại xã Hà Tân của Công ty Mạnh Trang.

Không dừng lại ở đó, ngày 10/12/2020, ông Nguyễn Xuân Dũng, Phó Chủ tịch UBND huyện Hà Trung ký ban hành Quyết định số 5589/QĐ-UBND về việc kiểm đếm bắt buộc. Quyết định có nội dung: Áp dụng biện pháp kiểm đếm bắt buộc đối với hộ gia đình ông Nguyễn Văn Ba đang hợp tác đầu tư, góp vốn bảo vệ, chăm sóc và trồng rừng với hộ ông Nguyễn Văn Hài và hộ ông Tống Văn Hà đang sử dụng tại thửa đất số 01, tờ bản đồ số 14 tại xã Hà Tân. Nghiêm trọng hơn, tại Điều 2 của Quyết định nêu rõ: Quyết định này có hiệu lực từ ngày 8/11/2020.

Quyết định số 5589/QĐ-UBND, ngày 10/12/2020 của UBND huyện Hà Trung về việc kiểm đếm bắt buộc đối các hộ dân. Điều đáng nói, tại Điều 2 của Quyết định nêu rõ: Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày 8/11/2020

Liên quan đến vấn đề trên, ông Vũ Văn Hướng, cán bộ địa chính xã Hà Tân xác nhận: Hộ ông Nguyễn Văn Ba được hộ ông Nguyễn Văn Hài và hộ ông Tống Văn Hà ủy quyền lại diện tích đất rừng nằm trong dự án mở rộng mỏ đá của Công ty Mạnh Trang. Hằng năm, các hộ đều đóng nghĩa vụ tài chính đầy đủ, không có tranh chấp và canh tác thường xuyên. Về phía xã, chúng tôi chưa nhận được sự phối hợp từ phía Công ty Mạnh Trang để đền bù, hỗ trợ cho các hộ dân.

Trao đổi với PV Báo Tài nguyên & Môi trường, ông Nguyễn Xuân Dũng, Phó Chủ tịch UBND huyện Hà Trung cho biết: Đúng là Quyết định chấp thuận chủ trương cho Công ty Mạnh Trang mở rộng mỏ đá tại xã Hà Tân đã hết thời hạn. Trước đó, UBND huyện Hà Trung đã có các Thông báo về việc kiểm kê, đo đạc xác định diện tích đất bị ảnh hưởng do dự án, nhưng các hộ dân chưa thống nhất.

Lý giải về việc vì sao Quyết định chấp thuận chủ trương cho Công ty Mạnh Trang mở rộng mỏ đá đã hết hiệu lực, nhưng vì sao UBND huyện Hà Trung vẫn ban hành các Thông báo, Quyết định kiểm kê bắt buộc đối với các hộ dân?. Ông Dũng phân trần: Về phía UBND huyện có sai sót vì Phòng TN&MT không kiểm tra kỹ thời hạn của Quyết định chấp thuận chủ trương cho Công ty Mạnh Trang. Tuy nhiên, huyện đã tiến hành hủy bỏ Quyết định số 5589/QĐ-UBND về việc kiểm kê bắt buộc. Hiện tại, chúng tôi đã dừng công tác GPMB, khi UBND tỉnh gia hạn chấp thuận chủ trương cho Công ty Mạnh Trang, lúc đó sẽ tiếp tục thực hiện GPMB.

Trong khi, Công ty Mạnh Trang khai thác đá gây ô nhiễm môi trường, Quyết định chấp thuận chủ trương mở rộng mỏ đá cho đơn vị đã hết hiệu lực, nhưng quyền lợi của các hộ có đất bị ảnh hưởng chưa được đền bù, hỗ trợ thỏa đáng, công tác GPMB từ phía chính quyền sở tại và doanh nghiệp còn tồn tại nhiều bất cập. Đề nghị, UBND tỉnh Thanh Hóa cần xem xét lại việc mở rộng mỏ đá cho Công ty Mạnh Trang.