Hà Giang: Chuyển giao tiến bộ kỹ thuật nuôi ong mật bạc hà

Vùng cao nguyên đá Đồng văn của Hà Giang gồm 4 huyện: Mèo Vạc, Đồng Văn, Yên Minh và Quản Bạ. Cây hoa bac hà thường mọc hoang dã trong tự nhiên và chỉ sinh trưởng, phát triển từ tháng 10 đến tháng 2 dương lịch của năm sau.

Trong mật ong có mùi hương của hoa bạc hà và có tác dụng dược lý trong phòng, trị một số bệnh. Vì vậy, giá bán của loài mật ong này thường khá cao, bình quân từ 500 – 600 nghìn đồng/lít, có thời điểm tới 800 nghìn đồng/lít.

Năm 2013, Mật ong bạc hà Mèo Vạc của Hà Giang đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp chứng nhận Chỉ dẫn địa lý tại Quyết định số 316/QĐ – SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00035 cho sản phẩm Mật ong bạc hà huyện Mèo Vạc.

Theo báo cáo của ngành chức năng, tính đến tháng 10/2023, toàn tỉnh có 32.450 đàn ong. Trong đó, số đàn ong được cấp Giấy chứng nhận Chỉ dẫn địa lý mật ong bạc hà tại 4 huyện cao nguyên đá là 21.320 đàn (chiếm 65,7% tổng số đàn ong của tỉnh). 27 tổ chức và 4.700 hộ tham gia nuôi ong.

Theo đánh giá của Cục Chăn nuôi (Bộ NN&PTNT) và những người trực tiếp tham gia nuôi ong, loài ong ngoại (ong Ý) đã gây thiệt hại lớn đến đàn ong nội của địa phương. Đàn ong ngoại không chỉ tranh chấp khốc liệt về nguồn phấn hoa bạc hà, nhất là vào thời kỳ khan hiếm mật hoa mà còn là kẻ thù tiêu diệt đàn ong nội địa phương. Vì vậy, Cục Chăn nuôi đã khuyến cáo đối với UBND tỉnh Hà Giang cần đưa giống ong nội của địa phương vào danh sách bảo tồn.

Cây hoa bạc hà chỉ sinh trưởng từ tháng 10 đến tháng 2 dương lịch của năm sau. Đây cũng chính là thời kỳ khai thác mật ong bạc hà của người dân tại 4 huyện cao nguyên đá. Sau thời kỳ trên, người nuôi ong lại phải di chuyển đàn ong đến các điểm khai thác mật của các loài cây khác hoặc cho ong ăn thêm để bảo vệ và duy trì giống ong cho vụ hoa bạc hà của vụ tới. Sản lượng mật ong bạc hà của Hà Giang phụ thuộc rất lớn vào số lượng cây bạc hà sinh trưởng mỗi năm. Nhiều người nuôi ong mật bạc hà trên cao nguyên đá cho rằng nghề này như chơi canh bạc, vì có năm được, năm mất do phụ thuộc vào tình trạng sinh trưởng của cây bạc hà.

Từ thực tiễn đó, để nâng cao nguồn phấn hoa bạc hà tại 4 huyện cao huyên vùng cao nguyên đá nhằm phục vụ công tác phát triển đàn ong khai thác mật, các ngành chuyên môn của Hà Giang đã triển khai thu thập hạt giống cây bạc hà vào thời kỳ cuối vụ. Sau đó, gieo trồng cây bạc hà trên những diện tích đất bỏ hoang và đất trồng cây nông nghiệp kém hiệu quả để phục vụ phát triển nuôi ong vào trung tuần tháng 9 dương lịch hàng năm.

Để bảo vệ và phát triển thương hiệu “Mật ong Bạc hà” cũng như bảo vệ đàn ong nội, tạo sinh kế cho người nuôi ong, các cấp chính quyền tại 4 huyện cao nguyên đá và các ngành chức năng của Hà Giang đã đẩy mạnh công tác chuyển giao tiến bộ kỹ thuật cho người dân, giúp họ nâng cao kiến thức về nuôi và phòng trị dịch bệnh cho đàn ong; kỹ thuật nhân đàn; kỹ thuật khai thác và bảo quản mật ong….

Ngành Nông nghiệp Hà Giang đã xây dựng Qui trình Bảo tồn đàn ong nội trình UBND tỉnh Hà Giang, đồng thời, kiến nghị với các bộ, ngành chức năng của Trung ương trong công tác bảo tồn đàn ong nội của tỉnh. Bên cạnh đó, các ngành chức năng của Hà Giang đã phối hợp với các cơ quan chức năng của Trung ương xây dựng Qui trình Bảo tồn và phát triển giống cây hoa bạc hà để nâng cao sản lượng và chất lượng của mật ong bạc hà; đẩy mạnh áp dụng tiến bộ kỹ thuật trong quá trình bảo tồn và phát triển đàn ong nội; nâng cao kiến thức cho người nuôi ong thông qua các chương trình tập huấn; giám sát chất lượng trước khi đưa ra thị trường tiêu thụ đối với sản phẩm mật ong bạc hà.

Ông Nguyễn Huy Sắc, Chủ tịch UBND huyện Mèo Vạc cho biết: Trong những năm qua các ngành chuyên môn của tỉnh đã phối hợp với các cơ quan chức năng của Trung ương đẩy mạnh công tác chuyển giao tiến bộ kỹ thuật nuôi ong đối với người dân 4 huyện cao nguyên đá. Đây là nền tảng giúp người nuôi ong nâng cao năng suất, chất lượng mật ong bạc hà và góp phần bảo tồn giống ong nội địa phương.