Giá thép tăng 50%
Thời điểm gần đây, giá quặng sắt và một số loại thép thế giới vẫn liên tục tăng, tăng từ 0,2-1,9% tùy loại. Trong nước, theo số liệu mới nhất, giá thép cuộn D6, D8 của các thương hiệu Hòa Phát, Pomina, Việt Nhật, Việt Đức, Việt Ý nếu vào cuối năm 2020 chỉ khoảng 12.000 đồng/kg thì nay đã tăng lên hơn 18.000 đồng/kg (chưa bao gồm thuế VAT), tương ứng tăng 50%.
Đáng lo ngại, khi giá thép tăng đã kéo theo nhiều loại vật liệu xây dựng khác đi lên khiến các nhà thầu điêu đứng. Theo tính toán, tỷ trọng chi phí thép xây dựng chiếm từ 12% - 16% trong tổng giá trị công trình. Nếu giá thép biến động 10%, giá công trình tăng thêm 1%. Thời điểm hiện tại, giá thép có loại đã tăng từ 40 - 45% so thời điểm cuối năm 2020, tương ứng giá trị công trình tăng thêm hơn khoảng 4%.
 |
|
Theo tính toán, tỷ trọng chi phí thép xây dựng chiếm từ 12% - 16% trong tổng giá trị công trình. Ảnh minh họa |
Theo thống kê, chỉ số giá sản xuất nhóm sản phẩm sắt, thép tháng 5/2021 tăng 7,6% so với tháng trước, tăng 40,47% so với cùng kỳ năm trước; nhôm tăng khoảng 50-60%, vật tư điện nước gồm ống nhựa các loại, dây điện tăng khoảng 15-25%... đã ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động xây dựng.
Có nhiều ý kiến lo ngại, khi giá vật liệu xây dựng tăng, ảnh hưởng lớn đến tiến độ thi công công trình, từ đó ảnh hưởng tới tiến độ thực hiện vốn đầu tư toàn xã hội, tăng trưởng kinh tế năm 2021 và các năm tiếp theo. Bởi vì bên cạnh các động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế như cải cách thể chế; tái cơ cấu nền kinh tế; nâng cao năng suất lao động... thì đầu tư công là động lực rất quan trọng trong bối cảnh hiện nay.
Tính toán của các chuyên gia kinh tế cho thấy, tầm quan trọng đặc biệt của vốn đầu tư công trong dẫn dắt tăng trưởng kinh tế năm 2021 ở chỗ, cứ tăng 1 đồng vốn đầu tư công sẽ kéo theo 1,61 đồng vốn đầu tư ngoài Nhà nước. Bên cạnh tính dẫn dắt và tính lan tỏa của vốn đầu tư công đối với nền kinh tế, bản thân đầu tư công đóng góp không nhỏ vào tăng trưởng kinh tế. Theo số liệu tính toán, dự báo giai đoạn 2021 - 2025 nếu giải ngân vốn đầu tư công tăng thêm 1% so với năm trước thì GDP tăng thêm 0,058%.
Tăng cường quản lý Nhà nước về giá thép
Các chuyên gia kinh tế nhận định, giá thép và giá nhiều vật liệu xây dựng tăng đã ảnh hưởng tới tiến độ thực hiện các công trình, dự án nói chung và dự án đầu tư công nói riêng. Tuy nhiên, nguyên nhân giải ngân chậm các dự án đầu tư công còn đến từ các nguyên nhân khác như ảnh hưởng của dịch Covid-19; giai đoạn này chủ đầu tư và nhà thầu mới bắt đầu quá trình chuẩn bị đầu tư như xây dựng kế hoạch đấu thầu, kế hoạch thi công nên chưa có khối lượng hoàn thành để thanh toán.
Trước thực trạng này, nhiều Bộ, ngành, địa phương đang đưa ra các giải pháp quyết liệt để đầy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công. Bộ NN&PTNT cho biết, tổng kế hoạch vốn đầu tư công năm 2021 được giao là 9.846 tỷ đồng; trong đó, vốn trong nước (bao gồm cả vốn trái phiếu chính phủ) là 7.001 tỷ đồng, vốn ODA 2.845 tỷ đồng. 5 tháng đầu năm, khối lượng giải ngân vốn toàn ngành Nông nghiệp ước đạt 2.828 tỷ đồng, bằng 28,7% kế hoạch năm.
Theo lãnh đạo Bộ NN&PTNT, khối lượng chưa giải ngân vốn đầu tư công từ nay đến cuối năm 2021 còn rất nhiều, vì vậy thời gian tới Bộ NN&PTNT sẽ tập trung hướng dẫn các đơn vị, chủ đầu tư triển khai kế hoạch đầu tư công năm 2021; rà soát, xác định 46 dự án đầu tư cần điều chỉnh, trong đó 36 dự án khối thủy lợi, đê kè và 10 dự án khối nông lâm, viện trường, đang tổ chức thẩm định điều chỉnh cho 4 dự án. Cùng với đó, Bộ cũng đôn đốc và hướng dẫn các chủ đầu tư thực hiện các giải pháp để giảm thiểu tác động tiêu cực của dịch Covid-19 và biến động giá thép đến các hoạt động xây dựng.
Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng, với tầm quan trọng của đầu tư công đối với tăng trưởng kinh tế, nếu giá thép và giá các loại vật tư, vật liệu xây dựng khác tăng cao, có loại tăng đột biến, đồng thời dịch Covid-19 diễn biến phức tạp sẽ gây ngừng trệ sản xuất và thực hiện giải ngân vốn đầu tư công. Dù việc tăng giá thép có nguyên nhân khách quan từ thế giới nhưng Việt Nam tăng như vậy là khá cao. Còn quá sớm để nói rằng không có sự “bắt tay” của một số doanh nghiệp ngành thép nhằm đẩy giá lên cao. Hơn nữa, có thể có hiện tượng “té nước theo mưa”, khi các doanh nghiệp đua nhau tăng giá, hoặc có không ít nhà thầu phản ánh về việc gặp khó khi nhà cung cấp “găm hàng” chờ đẩy giá.
Do đó, ông Ngô Trí Long đề nghị cơ quan quản lý Nhà nước, đặc biệt là quản lý thị trường, chống gian lận thương mại, bảo vệ pháp luật cần có sự vào cuộc mạnh mẽ hơn, kiểm tra, thanh tra, để có minh chứng cụ thể, khách quan hơn về thị trường. Nếu phát hiện có sự thao túng, liên kết cùng nâng giá, cần có biện pháp xử lý bảo đảm thị trường phát triển lành mạnh, công bằng.
