Tiềm năng lớn
Hiện UBND tỉnh Gia Lai đã cho phép 99 dự án triển khai khảo sát để đầu tư xây dựng các dự án phong năng trên địa bàn, với tổng công suất trên 13.000MW. Việc này giúp Gia Lai trở thành một trong những địa phương có tiềm năng hàng đầu của cả nước về phát triển phong năng trong tương lai, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.
Qua khảo sát sơ bộ tại một số vị trí và dữ liệu được thu thập, lưu trữ của Ngân hàng Thế giới, Gia Lai có 4 khu vực có lượng gió mạnh và không có sự chênh lệch nhiều giữa các tháng trong năm với tốc độ trung bình trên 6,3 m/s. Theo đó, tiềm năng phát triển các dự án điện gió với quy mô công suất có thể đạt khoảng 11.950MW.
Trong đó, khu vực phía Đông tỉnh gồm các huyện Mang Yang, Đak Pơ, Kông Chro, Kbang và thị xã An Khê đạt khoảng 3.800MW; khu vực phía Đông Nam tỉnh gồm các huyện Phú Thiện, Ia Pa, Krông Pa và thị xã Ayun Pa là khoảng 1.300MW; khu vực phía Tây tỉnh gồm các huyện Chư Prông, Đức Cơ, Chư Sê, Chư Pưh và Đak Đoa khoảng 6.350MW; khu vực gần TP. Pleiku khoảng 500MW.
Theo ông Phạm Văn Binh - Giám đốc Sở Công thương, cuối tháng 11-2019, tại xã Ia Phìn (huyện Chư Prông), Tập đoàn HBRE phối hợp cùng Tập đoàn Super Energy Corporation (Thái Lan) tổ chức lễ động thổ giai đoạn I dự án Trang trại Phong điện HBRE Chư Prông. Giai đoạn I của dự án có công suất 50MW, dự kiến tháng 12-2020 bắt đầu phát điện và hòa lưới. Đây là dự án phong năng đầu tiên được triển khai tại Gia Lai, mở ra triển vọng mới cho địa phương trong việc phát triển các dự án năng lượng tái tạo. Cùng với đó, đã có nhiều nhà đầu tư đến tỉnh Gia Lai để khảo sát và xin chủ trương phê duyệt đầu tư các dự án nhà máy phong năng. Hiện tại, UBND tỉnh đã cấp quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư cho 14 dự án ở các huyện Kông Chro, Chư Pưh, Ia Grai, Chư Prông, Đak Đoa và thị xã An Khê với tổng công suất khoảng 1.042MW.
Kông Chro là một trong những địa phương vừa được UBND tỉnh Gia Lai cấp quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư 2 dự án nhà máy phong năng. Theo ông Nguyễn Ngọc Sơn-Trưởng phòng Kinh tế Hạ tầng huyện Kông Chro, địa bàn hiện có 2 dự án gồm nhà máy phong năng Yang Trung có công suất thiết kế 145MW và nhà máy phong năng Chơ Long với công suất thiết kế 155MW vừa được UBND tỉnh Gia Lai cấp quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư.
Cả hai dự án có tổng vốn đầu tư là hơn 9.000 tỷ đồng, sẽ được khởi công vào tháng 1-2021, dự kiến đến tháng 10-2021 đưa vào vận hành thương mại. Như vậy, đến khi cả hai nhà máy cùng hoạt động sẽ cung cấp sản lượng điện thương phẩm cho lưới điện quốc gia hơn 1 triệu MWh/năm. Ngoài ra, địa phương còn có 5 dự án nhà máy điện gió đang được các nhà đầu tư khảo sát, lập phương án, tiến hành các thủ tục đầu tư để triển khai.
Lễ động thổ giai đoạn 1 dự án Trang trại Phong năng HBRE Chư Prông; khu vực đồi núi của các xã Yang Trung, Đak Pơ Pho và Chơ Long (huyện Kông Chro) trong tương lai sẽ hình thành các nhà máy phong năng |
Tương tự, tại huyện Chư Pưh, UBND tỉnh Gia Lai cũng đã phê duyệt chủ trương đầu tư cho 2 dự án nhà máy phong năng. Ông Nguyễn Tuấn Hiệp-Trưởng phòng Kinh tế Hạ tầng huyện Chư Pưh cho biết, dự án nhà máy phong năng Ia Le 1 (xã Ia Le) do Công ty cổ phần Đầu tư phát triển phong năng Cao Nguyên 1 làm chủ đầu tư, có tổng mức đầu tư là 4.021 tỷ đồng, công suất 100 MW. Nhà máy dự kiến sẽ vận hành thương mại vào tháng 11-2021. Dự án Nhà máy phong năng Nhơn Hòa 2 có tổng mức đầu tư 1.462 tỷ đồng, công suất 50MW, dự kiến vận hành vào tháng 10-2021. Cả hai dự án trên đều được bổ sung vào quy hoạch phát triển điện lực trong tháng 6-2020.
Bên cạnh nhiều tiềm năng để phát triển phong năng, Gia Lai còn có thế mạnh về hệ thống giao thông tương đối phủ kín, các nơi lắp đặt tua-bin lại nằm gần đường giao thông và gần những điểm đấu nối lên lưới điện quốc gia. Những nơi này lại có địa hình tương đối bằng phẳng, rất thích hợp cho việc thi công lắp đặt tua-bin. Ngoài ra, Gia Lai là một trong những nút lớn của cả nước về hệ thống điện quốc gia tập trung các cấp điện áp từ 500KV trở xuống.
Theo Giám đốc Sở Công thương Phạm Văn Binh, hiện trên địa bàn có 2 trạm 500KV, 14 trạm biến áp 220KV, 9 suất tuyến 500KV, 12 suất tuyến 220KV, 17 suất tuyến 110KV… Đặc biệt, có 4 suất tuyến 500KV truyền tải điện vào miền Nam. Do vậy, Gia Lai là tỉnh có khả năng giải phóng công suất tốt nhất hiện nay trên địa bàn cả nước cho các dự án năng lượng. Đó cũng là nguyên nhân Thủ tướng Chính phủ quyết định phê duyệt thêm 14 dự án phong năng ở Gia Lai bổ sung vào quy hoạch phát triển điện lực trong cả nước.
Mời gọi nhà đầu tư
Theo ông Trần Hưng Nghiệp-Trưởng phòng Kinh tế Hạ tầng huyện Đak Đoa, trên địa bàn hiện có 3 dự án nhà máy phong năng được UBND tỉnh Gia Lai quyết định phê duyệt danh mục dự án kêu gọi đầu tư của tỉnh giai đoạn 2020-2021.
Hiện nay, Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng Trung Nam đang tiến hành khảo sát đợt 2 để triển khai xây dựng nhà máy phong năng xã Trang. Đây là tín hiệu vui khi có nhà đầu tư tìm kiếm cơ hội hợp tác và triển khai thực hiện, sẽ góp phần quan trọng cho sự phát triển kinh tế-xã hội của địa phương. Trong quá trình doanh nghiệp thu thập thông tin, UBND huyện Đak Đoa đã có văn bản yêu cầu các xã phối hợp và tạo mọi điều kiện cho nhà đầu tư sớm hoàn thành công tác khảo sát địa hình, địa chất tại những khu vực dự kiến sẽ xây dựng nhà máy.
Khu vực đồi núi của các xã Yang Trung, Đak Pơ Pho và Chơ Long (huyện Kông Chro) trong tương lai sẽ hình thành các nhà máy phong năng |
Có thể thấy phong năng được xem là phương án tối ưu trong phát triển năng lượng sạch bởi không tác động xấu đến môi trường sinh thái, nguồn nước và phát sinh khí thải. Ngoài ra, khai thác phong năng được xem là một trong những giải pháp thiết thực, nâng cao đời sống người dân trong các vùng dự án. Nhằm thu hút các nhà đầu tư vào lĩnh vực năng lượng tái tạo, thời gian qua, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Gia Lai rất quan tâm kêu gọi các nhà đầu tư tiến hành khảo sát, nghiên cứu lập hồ sơ bổ sung quy hoạch và triển khai đầu tư các dự án năng lượng tái tạo trên địa bàn. Đồng thời, tỉnh cũng giao Sở Công thương chủ trì, cùng các sở, ngành, địa phương hỗ trợ tối đa, kịp thời tháo gỡ khó khăn, giúp nhà đầu tư đẩy nhanh quá trình triển khai các dự án.
Trao đổi với chúng tôi, ông Phạm Văn Binh - Giám đốc Sở Công thương cho rằng, với những kết quả tích cực ban đầu, Gia Lai đang có các bước khởi đầu ổn định cho hướng đi phát triển bền vững từ năng lượng sạch, năng lượng tái tạo. Các nhà máy phong năng đi vào hoạt động sẽ góp phần rất lớn trong việc tạo ra việc làm cho lao động địa phương và kết nối phát triển các dịch vụ như thương mại-dịch vụ và du lịch.
Chính vì vậy, để có được lộ trình đầu tư phát triển đúng hướng cho phong năng trên địa bàn, các cấp, các ngành cần tạo điều kiện thuận lợi nhất cho nhà đầu tư trong việc tiến hành các thủ tục liên quan đến dự án. “Năng lượng tái tạo là một trong những chủ trương trọng tâm trong định hướng phát triển kinh tế của tỉnh Gia Lai. Do đó, tỉnh luôn khuyến khích, tạo mọi điều kiện thuận lợi để hỗ trợ cho nhà đầu tư. Đặc biệt, ưu tiên lựa chọn những nhà đầu tư có năng lực, kinh nghiệm để thực hiện các dự án cũng như bổ sung vào quy hoạch để quyết định chủ trương đầu tư”, ông Binh cho hay.
Tính đến nay, UBND tỉnh Gia Lai đã cho phép 99 dự án triển khai khảo sát để đầu tư xây dựng các dự án phong năng trên địa bàn với tổng công suất trên 13.000MW. Hiện, đã có 25 dự án được Trung ương phê duyệt bổ sung vào quy hoạch, trong đó 14 dự án đã được UBND tỉnh Gia Lai phê duyệt chủ trương đầu tư; 11 dự án đang trong giai đoạn hoàn thiện thủ tục để xin chủ trương đầu tư. Số còn lại được nhà đầu tư khảo sát, lập và trình hồ sơ cho các ngành chức năng để được bổ sung quy hoạch theo đúng quy định.