Dự án Chợ văn hóa – Bến xe khách Sa Pa: Tắc giải phóng mặt bằng, vì đâu?

Chờ kết luận của  đoàn kiểm tra liên ngành

Cho đến thời điểm này, Dự án Chợ văn hóa – Bến xe khách Sa Pa đã có trên 100 hộ dân nhận tiền đền bù GPMB và bàn giao đất. Song hiện một số hộ dân còn lại không bàn giao mặt bằng đã khiến cho việc chỉnh trang bộ mặt đô thị Sa Pa bị dang dở.

Theo tìm hiểu của phóng viên, cơ chế sử dụng quỹ đất tạo vốn xây dựng hạ tầng mà dự án đang áp dụng được UBND tỉnh Lào Cai dựa trên cơ sở Quyết định số 22/2003/QĐ-BTC ngày 18/2/2003 của Bộ Tài chính cho phép áp dụng cơ chế sử dụng nguồn vốn theo phương thức sử dụng quỹ đất tạo vốn xây dựng hạ tầng (đổi đất lấy hạ tầng).

Tuy nhiên, do quá trình thực hiện có một số nội dung chưa phù hợp với điều kiện thực tế, nên ngày 20/6/2005, UBND tỉnh Lào Cai ban hành Quyết định số 1485/QĐ-UBND về việc phê duyệt dự án Xây dựng hạ tầng và san tạo mặt bằng Chợ văn hóa - bến xe khách Sa Pa với tổng mức đầu tư gần 77 tỷ đồng.Tháng 5/2004, UBND tỉnh Lào Cai có quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết Khu chợ văn hóa và bến xe khách Sa Pa. Trên cơ sở quy hoạch, tháng 9/2004, tỉnh Lào Cai có Quyết định số 2527/QĐ-UBND phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình hạ tầng và san lấp mặt bằng chợ văn hóa – bến xe khách thị trấn Sa Pa với quy mô hơn 30ha, tổng mức đầu tư trên 72 tỉ đồng, UBND huyện Sa Pa làm chủ đầu tư. Theo quyết định, nguồn vốn sử dụng quỹ đất để tạo vốn xây dựng theo hình thức định giá, giao đất cho doanh nghiệp tính theo mục đích sử dụng mới. Quyết định này cũng nêu rõ diện tích quỹ đất biệt thự, đất chia lô, đất dịch vụ được giao cho nhà đầu tư để thu hồi vốn.

Dự án được phê duyệt có 118 hộ gia đình, cá nhân và 2 tổ chức phải GPMB. Theo thống kê của UBND huyện Sa Pa, tới thời điểm này, tổng số tiền đã chi cho công tác GPMB là 56,5 tỷ đồng với 106 hộ nhận tiền bồi thường, bàn giao mặt bằng. 12 hộ không nhận tiền, không bàn giao tổng diện tích 6,7 ha đất với lý do: Dự án thực hiện theo phương thức đổi đất lấy hạ tầng là trái với quy định của pháp luật, nên phần diện tích đất trả cho nhà đầu tư không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất mà phải thỏa thuận bồi thường.

Chợ đã xong nhưng Dự án không thể hoàn thành vì vướng mắc trong công tác GPMB.

Ông Trịnh Xuân Trường, Chủ tịch UBND huyện Sa Pa cho biết: Dự án thực hiện theo phương thức “Sử dụng quỹ đất để tạo vốn xây dựng hạ tầng”, cơ chế tài chính áp dụng theo quy định tại Quyết định số 22 ngày 18/2/2003 của Bộ Tài chính. Dự án được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 1485 ngày 20/06/2005, thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất để sử dụng vào mục đích lợi ích công cộng. Sử dụng đất để chỉnh trang phát triển đô thị theo quy định tại Điểm đ, Khoản 1, Điều 36 và Khoản 1, Điều 82, Nghị định số 181 ngày 29/10/2004 của Chính phủ về thi hành Luật Đất đai không thuộc trường hợp phải thỏa thuận bồi thường, tức là việc bồi thường, hỗ trợ thực hiện theo đơn giá do UBND tỉnh quy định.

“Tuy nhiên, đây là vụ việc phức tạp, kéo dài qua nhiều năm vẫn không thể giải quyết dứt điểm nên huyện đã xin ý kiến chỉ đạo của tỉnh. UBND tỉnh cũng vừa mới thành lập đoàn kiểm tra liên ngành do PGĐ Sở KH&ĐT làm trưởng đoàn để thanh tra toàn diện Dự án. Khi nào có kết luận, chúng tôi sẽ cung cấp cho báo chí để cho người dân hiểu rõ hơn những hiệu quả to lớn mà Dự án sẽ mang lại cho huyện Sa Pa” - ông Trường cho biết thêm.

Dự án treo “10 năm”, ai hưởng lợi?

Dự án Chợ văn hóa - Bến xe khách Sa Pa có diện tích 30 ha, được giao cho Công ty TNHH xây lắp Cương Lĩnh từ năm 2005. Tuy nhiên, đến năm 2008, nhà đầu tư đã kêu gọi thêm vốn cho Dự án bằng cách thành lập Công ty CP đầu tư VIDIFI Lào Cai (VIDIFI Lào Cai) với mong muốn đẩy nhanh tiến độ Dự án. Nhưng sự chậm trễ trong công tác GPMB đã làm thiệt hại không nhỏ cho nhà đầu tư khi chủ đầu tư chưa thể cắm mốc, bàn giao mặt bằng. Chính vì vậy, các hạng mục không được triển khai đúng kế hoạch được giao, dẫn tới việc chậm trễ trong thi công, các chi phí đầu tư phát sinh tăng thêm rất nhiều.

Ông Vũ Cương Lĩnh, TGĐ VIDIFI Lào Cai chia sẻ: Chúng tôi chỉ là nhà đầu tư, nhận đất sạch để triển khai hạ tầng cũng như thu hồi lại số vốn đã ứng trước cho UBND huyện Sa Pa vay để GPMB. Vì thế, vướng mắc trong công tác GPMB giữa chủ đầu tư là UBND huyện Sa Pa với các hộ dân còn lại không liên quan gì tới nhà đầu tư cả.

Sau khi nhận được một phần đất sạch do UBND huyện bàn giao thì VIDIFI Lào Cai đã ký được 101 hợp đồng (bao gồm hợp đồng chuyển nhượng và hợp đồng đặt cọc).

Người dân bức xúc trước việc Dự án treo 10 năm khiến họ không biết đi đâu, về đâu

“Chúng tôi khẳng định tất cả các hợp đồng là hoàn toàn hợp pháp và tự nguyện theo thỏa thuận giữa hai bên. Tôi cũng chưa nhận được bất cứ một kiến nghị nào từ phía đối tác và khách hàng đã giao kết hợp đồng với VIDIFI Lào Cai. Việc dư luận cho rằng chúng tôi thu lợi bất chính bằng cách bán đất thông qua 9 hợp đồng kinh tế đã ký kết từ năm 2013 là không đúng bởi tất cả các hợp đồng đã được các cổ đông phê duyệt tại Nghị quyết số 106, ngày 16/12/2014 tại ĐHĐCĐ thường niên năm 2014 và báo cáo tài chính năm 2013 đã được kiểm toán và được các cổ đông thông qua” – ông Vũ Cương Lĩnh khẳng định.

Đối với việc bồi thường cho các hộ dân còn lại, ông Vũ Cương Lĩnh đề nghị UBND huyện Sa Pa nên thống kê lại và áp giá theo luật đất đai mới, nếu có phát sinh chi phí đền bù thì trước mắt, nhà đầu tư xin tạm ứng trước để đền bù cho dân nhằm sớm có mặt bằng thi công. Kinh phí này sẽ được nhà đầu tư và UBND huyện thương thảo trên nguyên tắc hài hòa lợi ích của các bên.

Như vậy có thể thấy, một dự án “đổi đất lấy hạ tầng” thông thường như bao dự án khác, nhưng không thể hoàn thành, có một phần trách nhiệm rất lớn của các cơ quan chức năng tỉnh Lào Cai nói chung, UBND huyện Sa Pa nói riêng. Câu hỏi đặt ra là: Dự án "treo” 10 năm nay là vì đâu?. Ai là người hưởng lợi và chịu trách nhiệm trong việc này?

Mạnh Hưng