 |
| Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia – Đình Thủ Lễ |
Là một trong những công trình nghệ thuật với kiến trúc nhà rường truyền thống tiêu biểu ở Thừa Thiên Huế, Đình Thủ Lễ có kiểu dáng, kỹ thuật, mỹ thuật mang tính đặc thù của thời Nguyễn. Đình được xây dựng với lối kiến trúc có 5 gian, 2 chái kết cấu bằng gỗ vững chãi, hệ thống vì kèo được chạm trổ tinh xảo, mái đình lợp ngói âm dương.
Trên bờ nóc, bờ quyết của đình trang trí hình tượng tứ linh, biểu trưng cho đời sống văn hóa tinh thần của cư dân vùng đồng bằng ven phá Tam Giang với mong ước cầu cho mưa thuận, gió hòa, thái bình và thịnh vượng.
 |
| Ngôi Hữu Tùng tự trong khuôn viên Đình Thủ Lễ đang xuống cấp nghiêm trọng |
Đình Thủ Lễ cũng là nơi thờ các vị Nhân thần, Phúc thần, các vị thần linh Thủy tổ có công xây dựng nên làng Thủ Lễ. Trải qua thời gian và những biến động của lịch sử, thời tiết nhưng những dấu ấn kiến trúc ban đầu cơ bản vẫn được bảo tồn nguyên vẹn.
Trong đình hiện còn lưu giữ nhiều di vật, hiện vật có giá trị lịch sử văn hóa như: một khánh đá dùng để làm hiệu lệnh để tập hợp dân làng, các bức hoành sơn son thiếp vàng bằng chữ Hán; 57 đạo sắc phong của các đời Vua Nguyễn ban tặng cho làng và những người có công gây dựng, mở mang làng Thủ Lễ; hệ thống câu đối, bia đá.
 |
| Phần cột kèo trong ngôi Hữu Tùng tự đang rơi vào tình trạng mục nát, chờ sập vì mái ngói xưa đã không còn |
Vào năm 1999, Đình Thủ Lễ đã được Bộ Văn hóa Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng là Di tích cấp Quốc gia.
Hằng năm, Đình Thủ Lễ còn là nơi diễn ra các hoạt động văn hóa lễ hội của dân làng và các vùng lân cận, đặc biệt là “Lễ hội vật truyền thống làng Thủ Lễ” vào ngày mồng 6 tháng Giêng âm lịch.
Tuy nhiên, với tuổi đời trên 200 năm, Đình Thủ Lễ đã và đang xuống cấp, thậm chí có những bộ phận của công trình đã hư hỏng hoàn toàn và không thể tu sửa. Điều này đã khiến cho người dân làng Thủ Lễ cũng như người yêu văn hóa Huế đang cảm thấy lo lắng khi Di tích Quốc gia đang ngày càng bị hư hỏng.
 |
| Nhiều hạng mục theo thời gian đã xuống cấp nghiêm trọng |
Nằm trước Đình Thủ Lễ, giếng đình là nơi người dân trong vùng sử dụng nguồn nước để sinh hoạt vào ngày xưa, nay đang bị nứt gãy do sụt lún. Tại Đình Thủ Lễ có hai ngôi tùng tự thì ngôi Tả Tùng tự đã biến mất, thay vào đó là một ngôi nhà cấp 4 vốn dành cho người trông nom đình làng trước khi đình được xếp hạng Di tích Quốc gia.
Ngôi Hữu Tùng tự thì phần cột kèo đang rơi vào tình trạng mục nát, hư hỏng nặng, chờ sập vì mái ngói xưa đã không còn khiến người dân không khỏi lo lắng. Đáng ngại hơn, một số phần gỗ ở ngôi đình chính, là phần giá trị nhất của Đình Thủ Lễ theo thời gian đang có dấu hiệu xuống cấp.
Ông Hồ Đăng Dẫn- Ban quản lý Đình Thủ Lễ chia sẻ: “Từ khi được công nhận là Di tích cấp Quốc gia từ năm 1999 đến nay, Đình Thủ Lễ chưa được trùng tu, sửa chữa lần nào. Theo thời gian, một số hạng mục của đình đã xuống cấp nghiêm trọng, nhất là phần ở ngôi Hữu Tùng tự. Về mùa hè thì không sao nhưng đến mùa mưa thì dột nát, khiến một số cột kèo bị ngấm nước, hư hỏng nặng. Nếu không trùng tu kịp thời thì rất dễ mục nát hết các bộ phận trong đình mà ông cha đã để lại. Mong các ban ngành sớm quan tâm có biện pháp giúp đỡ để người dân làng Thủ Lễ được an tâm”.
 |
| Giếng đình nay đã bị nứt gãy do sụt lún |
Ông Nguyễn Ánh Cầu- Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Quảng Điền cho biết: “Đình Thủ Lễ là một Di tích cấp Quốc gia có nhiều giá trị về mặt văn hóa, lịch sử cũng như có ý nghĩa về mặt tinh thần đối với người dân địa phương cũng như nhiều nhà văn hóa Huế. Tình hình đình làng xuống cấp, chúng tôi cũng đã nắm được thông tin vấn đề khó khăn nhất chính là tài chính, bởi kinh phí trùng tu là rất lớn, nằm ngoài khả năng của địa phương. Hiện phòng VHTT cũng đang làm kế hoạch dự toán để trình lên sở, ban ngành trung ương để xin kinh phí nhằm trung tu. Thời gian tới, chúng tôi cũng sẽ cho trùng tu một phần ở Di tích Đình Thủ Lễ”.
Là một Di tích kiến trúc nghệ thuật tiêu biểu không chỉ của Huế mà của cả nước nói chung, Đình Thủ Lễ theo thời gian đã có nhiều hạng mục xuống cấp tram trọng. Hy vọng trong thời gian tới các cấp chính quyền cần sớm quan tâm đến nhiều hạng mục tại đây để trùng tu kịp thời và bảo tồn được một công trình mang nhiều giá trị văn hóa, lịch sử của dân tộc.
Bài & ảnh:Đức Linh
