Điện Biên: Đất di tích đặc biệt quốc gia cho thuê nhếch nhác, bẩn thỉu, cỏ mọc um tùm

Hiện vật di tích lịch sử Chiến trường Điện Biên Phủ, tại khu di tích Trung tâm tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ - gần Hầm đờ - cát cho dân thuê trồng cây cảnh làm che khuất hiện vật

Theo ghi nhận của PV Báo Tài nguyên và Môi trường ngoài thực địa, tại vị trí đất được UBND tỉnh Lai Châu (cũ nay là Điện Biên) thu hồi 139.800,0 ha của một số tổ chức và các hộ dân giao cho Ban quản lý Dự án di tích Điện Biên Phủ (thuộc Sở VHTT&DL – PV) để bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị khu di tích lịch sử Khu trung tâm tập đoàn cứ điểm… Khu vực Hầm đờ - cát.

Đến nay, diện tích gần 14ha được UBND tỉnh Lai Châu (cũ nay là Điện Biên) giao cho đơn vị quản lý và sử dụng thì chỉ có khoảng 1,2ha (tại vị trí Hầm đờ - cát) được quản lý và sử dụng đúng mục đích. Diện tích còn lại hơn 12ha thì đang được đơn vị này cho ông Hoàng Văn Hà, đại diện hợp pháp Doanh nghiệp tư nhân Phú Hưng thuê để trồng cây cảnh bán và ươm cây.

Thực trạng, tại vị trí đất ông Hoàng Văn Hà thuê có rất nhiều xe tăng từ thời chống Pháp đã được lắp mái che nhằm bảo vệ hiện vật di tích và để phục vụ khách tham quan di tích Chiến trường Điện Biên Phủ.

Mặt trước đường dẫn vào khu hầm Đờ - cát ngổn ngang chậu cây, đá làm "núi giả" thuộc vị trí đất di tích đặc biệt quốc gia...

Tuy nhiên, vì mục đích của ông Hà thuê là để trồng cây cảnh, nên trước mặt và phía sau hiện vật di tích cỗ xe tăng đều có cây khuất… Khiến cho người xem có cảm giác một phần của hiện vật di tích còn lại không được tôn trọng. Bên trong và phía cuối thửa đất ông Hà cho dựng nhà ở tạm, nuôi chó trông vườn, thả gà cải thiện đời sống và ngổn ngang xô chậu cây cảnh… Hai bên đường vào khu Hầm đờ - cát bãi rác tự phát của dân đổ ngay trước cỗ xe tăng có mái che, nhìn nhếch nhác, bẩn thỉu… Khách du lịch sẽ rất lầm tưởng đây là khu để phế liệu, đổ thải bỏ hoang của dân. Xung quanh cây cối, cỏ mọc um tùm. Nếu không tìm hiểu và quan tâm thì rất ít người biết đây chính là khu đất thuộc di tích đặc biệt quốc gia.

Cũng tại hiện trường ngày 7/5, trong vườn tại ví trí đất ông Hà đang thuê (thuộc đất di tích) có nhiều đống đất đá làm thay đổi hiện trạng… Không biết người cho đổ đất đá sử dụng vào mục đích gì. Trước đó, tại khu vực đường rẽ Hầm Đờ - cát (vị trí thuộc đất di tích), người thuê đất cũng đã mở quán bia bán một thời gian.

... rồi dựng quán bán hàng

Mãi chúng tôi mới dẹp được quán bia, giờ chúng tôi cũng đang yêu cầu anh Hà di rời đi trả lại mặt bằng cho đơn vị. Công văn yêu cầu suốt từ năm ngoái giờ vẫn chưa đi. – Ông Nguyễn Anh Đạo, người mới được bổ nhiệm, điều động về làm Giám đốc Ban quản lý Di tích tỉnh Điện Biên, thuộc sở VHTT&DL), chia sẻ.

Được biết, trước đó ngày 18/3/2021, Ban quản lý Di tích tỉnh Điện Biên đã có văn bản số 97/BQLDT-HCTH, yêu cầu ông Hoàng Văn Hà, Giám đốc Doanh nghiệp tư nhân Phú Hưng, di rời cây cảnh, vườn ươm khu vực di tích Trung tâm Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ; khẩn trương di rời toàn bộ cây cảnh, vườn ươm cây trong khu đất, trong khu vực di tích Trung tâm tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ (vị trí khu đất dọc trục đường Nguyễn Hữu Thọ) trước ngày 31/5/2021. Nhưng đến nay hiện trạng vẫn chưa có gì thay đổi nhiều.

... bề mặt sau dựng nhà ở, lán trại nuôi chó, nuôi gà

Trước đó, ngày 27/3/2003 của UBND tỉnh Lai Châu (cũ nay là Điện Biên) ban hành Quyết định số 174/QĐ-UB, về việc thu hồi và giao đất cho Ban quản lý Dự án di tích Điện Biên Phủ (thuộc Sở VHTT&DL – PV) để bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị khu di tích lịch sử Khu trung tâm tập đoàn cứ điểm PC.Gono (Khu vực hầm Đờ - cát, cầu Mường Thanh, Hầm Pi rốt).

Theo đó, diện tích đất UBND tỉnh Lai Châu (cũ nay là Điện Biên) thu hồi của các tổ chức, cá nhân giao cho Ban quản lý Dự án di tích Điện Biên Phủ là 139.800,0m2; mục đích sử dụng: Để bảo tổn, tôn tạo và phát huy tác dụng khu di tích lịch sử Khu trung tâm tập đoàn cứ điểm PC.Gono (Khu vực hầm Đờ - cát, cầu Mường Thanh, Hầm Pi rốt).

Ngày 12/8/2009, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng, ký Quyết định số 1272/QĐ-TTg và Quyết định số 2367/QĐ-TTg, ngày 23/12/2025, của Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam, về việc xấp hạng di tích quốc gia đặc biệt. Trong đó có di tích lịch sử Chiến trường Điện Biên Phủ (thuộc địa bàn TP. Điện Biên Phủ, huyện Điện Biên và huyện Tuần Giáo tỉnh Điện Biên) và Hầm đờ - cát là một trong những địa chỉ đỏ trong bảng xếp hạng này.

Đất đá đổ trong vườn, ngoài lề đường khiến khu di tích trở nên nhếch nhác, bẩn thỉu, cây cối cỏ mục um tùm. Nếu không để ý không ai nghĩ đây là khu di tích đặc biệt quốc gia