Điện Biên: Cần đóng cửa bãi rác Noong Bua và đẩy nhanh việc xây dựng nhà máy xử lý rác thải mới

Trung bình mỗi ngày có từ 70 - 80 tấn rác, ngày nhiều lên tới cả trăm tấn rác thải được đưa về bãi rác Noong Bua. Trong khi đó, diện tích bãi rác nhỏ, hẹp không đáp ứng được một lượng rác khổng lồ thải ra mỗi ngày của thành phố, dẫn đến bãi rác phường Noong Bua quá tải và bốc mùi sú uế, gây ô nhiễm ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống của người dân.

Mặc dù Công ty CP Môi trường Đô thị Điện Biên đã áp dụng nhiều biện pháp kỹ thuật để xử lý ô nhiễm, nhưng do bãi rác đã quá tải nên các hộ dân tại phường Noong Bua phản án nhiều vì sự ô nhiễm từ bãi rác đã hết sức chứa. Trước thực trạng đó, nhu cầu xây dựng khu xử lý rác thải mới của tỉnh Điện Biên là cấp thiết cần sớm được thực hiện.

Chính vì vậy, Công ty CP Môi trường Đô thị và Xây dựng Điện Biên gửi UBND tỉnh Tờ trình số 105/TTr-CTCP về việc xin chấp thuận chủ trương nghiên cứu dự án và địa điểm đầu tư Khu Liên hợp xử lý rác thải tập trung TP. Điện Biên Phủ và vùng phụ cận. Mục tiêu của dự án: nhằm thu gom, xử lý và tiêu hủy triệt để lượng rác thải phát sinh trên địa bàn TP. Điện Biên Phủ và vùng phụ cận trong vòng 20 năm tới (2015 - 2035), với công suất tối đa của nhà máy 120 tấn/ngày đêm. Lắp đặt hệ thống xử lý và tái sử dụng, chế biến bùn bể phốt, bùn thải làm phân vi sinh, phục vụ nhu cầu chăm sóc cây xanh của Công ty và việc sản xuất nông nghiệp của nhân dân trong vùng; công suất tối đa 15m³/ngày đêm.

Phương án phía Công ty CP Môi trường Đô thị và Xây dựng Điện Biên đưa ra dùng nhiều công nghệ khác nhau: tiêu hủy rác bằng lò đốt rác không sử dụng nhiên liệu, năng lượng; chôn lấp lượng chất thải trơ không thể tiêu hủy bằng phương pháp đốt; sử dụng bể lắng bùn kết hợp phân hủy bùn yếm khí (kín), tái sử dụng chất thải hữu cơ thành phân vi sinh.

Theo đó, tổng mặt bằng quy hoạch diện tích đất 15 – 20ha, trong đó, diện tích xây dựng nhà máy 8ha. Địa điểm dự kiến đặt tại xã Thanh An hoặc xã Sam Mứn  huyện Điện Biên, với dự toán được xây dựng trên 70 tỷ đồng. 

Được biết năm 2011, UBND tỉnh Điện Biên ra văn bản yêu cầu nhanh chóng tiến hành đóng cửa bãi chôn lấp rác thải Noong Bua, phường Noong Bua, TP. Điện Biên Phủ. Song đến nay bãi rác Noong Bua vẫn đang hoạt động bình thường, hiện đã quá tải.

Trao đổi với chúng tôi, ông Phan Hiển, Phó giám đốc Sở TN&MT tỉnh Điện Biên, cho biết: Hiện bãi rác thải Noong Bua chưa thể xử lý một sớm một chiều. Dự kiến năm 2018, bãi rác Noong Bua sẽ đóng cửa khi Nhà máy xử lý rác thải Thanh An đi vào hoạt động. Hiện nay, tỉnh giao cho Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì thực hiện việc lập phương án đóng cửa bãi rác Noong Bua, đồng thời xây dựng nhà máy xử lý rác thải mới. Tuy nhiên đến nay, người dân ở khu vực dự kiến tỉnh sẽ đặt Nhà máy xử lý rác thải thuộc xã Thanh An, huyện Điện Biên chưa đồng thuận, nhất trí cho xây dựng ở đó. Tới đây, chúng tôi sẽ phải tổ chức đưa người dân đi tham quan các mô hình nhà máy xử lý rác thải có công nghệ tiên tiến của một số tỉnh, thành để người dân thấy và chấp thuận.

Tại phương án trình UBND tỉnh Điện Biên sẽ được xây dựng song trùng vừa phải xây dựng nhà máy xử lý rác thải mới tại xã Thanh An (huyện Điện Biên), mặt khác vừa phải cải tạo xây dựng quy trình kĩ thuật chôn lấp rác thải, xử lý nước rỉ thải để đóng cửa hoàn toàn bãi rác đã quá tải Noong Bua. Trong thời gian xây dựng nhà máy xử lý rác thải mới, sẽ phải duy trì bãi rác thải cũ khoảng 1 năm cho tới khi nhà máy xử lý rác thải mới đi vào vận hành và sử dụng. Khi đó sẽ đóng cửa bãi rác Noong Bua hoàn toàn.

Hiện nay, UBND tỉnh Điện Biên đã có quyết định thu hồi và phê duyệt giá đất cụ thể đối với khu đất để chuẩn bị cho dự án xây dựng nhà máy xử rác thải mới. Trung ương đồng thuận hỗ trợ 20 tỷ đồng, tỉnh Điện Biên đối ứng 50% tổng dự toán; hiện Trung ương đã chuyển cho tỉnh Điện Biên 18 tỷ đồng để xây dựng Nhà máy xử lý rác thải mới, đồng thời đóng cửa bãi rác Noong Bua. Được biết, thời điểm này UBND tỉnh Điện Biên đã đưa công trình xây dựng nhà máy xử lý rác thải và quy trình xử lý bãi rác thải Noong Bua vào danh mục đầu tư giai đoạn 2016 – 2020.

Như vậy, khó khăn lớn nhất của việc xây dựng Nhà máy xử lý rác thải mới của tỉnh Điện Biên không nằm ở việc huy động nguồn vốn mà nằm ở phía người dân, nơi Nhà máy xử lý rác thải mới sẽ được xây dựng, chưa nhất trí đồng thuận cao.

Để triển khai dự án xây dựng Khu liên hợp xử lý rác thải tập trung TP.Điện Biên Phủ và vùng lân cận, các cấp ủy, chính quyền TP. Điện Biên Phủ và huyện Điện Biên cần tiếp tục tuyên truyền, vận động thuyết phục các hộ dân ở khu vực dự kiến xây dựng nhà máy xử lý rác nhất trí với phương án xây dựng nhà máy xử lý rác thải trên địa bàn. Đồng thời sẽ triển khai dự án cải tạo xử lý triệt để ô nhiễm bãi rác Noong Bua hiện tại; với phương án chôn lấp, đóng cửa toàn bãi rác hiện hữu, thiết kế thêm hố kỹ thuật để tiếp tục khai thác sử dụng trong thời gian xây dựng xong nhà máy xử lý rác. Bên cạnh đó, chủ đầu tư cần thực hiện những cam kết về các yếu tố môi trường trong khu vực xây dựng và khu vực xung quanh của nhà máy xử lý rác thải mới để người dân yên tâm.

Bài, ảnh: Thu Hoài