Dấu hiệu sai phạm trong khai thác tận thu cát sỏi lòng hồ thủy điện Khe Bố

Ngày 16/4/2015, Công ty CP thủy điện Nậm Nơn – Nậm Mô và BQL dự án thủy điện Khe Bố có tờ trình gửi UBND huyện Tương Dương về việc xin nạo vét tận thu cát, sỏi trong khu vực được phê duyệt đầu tư xây dựng công trình để phục vụ xây dựng hạ tầng cơ sở và các công trình phụ trợ có liên quan đến dự án thủy điện Khe Bố và thủy điện Bản Ang. Ngày 20/4/2015 UBND huyện Tương Dương đã chấp thuận nguyện vọng của doanh nghiệp bằng văn bản 210/UBND-KS gửi UBND tỉnh Nghệ An.

Bến cát tại bản Mon, xã Xá Lượng của Công ty Trường Vinh

Ngày 22/9/2016, Sở TN&MT Nghệ An có văn bản thông báo số 5235/STNMT-KS về việc xem xét, giải quyết đề nghị của Ban quản lý dự án Thủy điện Khe Bố, huyện Tương Dương gửi UBND tỉnh Nghệ An. Khu vực xin khai thác cát, sỏi của BQL dự án Thủy điện Khe Bố có diện tích là 2,1ha, thuộc quy hoạch lòng hồ nhà máy thủy điện Khe Bố; khối lượng cát sỏi đăng ký khai thác là 7.000m3; chiều sâu khai thác là 1m; thời hạn khai thác là trong vòng 1 năm.

Ngày 23/9/2016, UBND tỉnh Nghệ An có văn bản số 7093/UBND-NN về việc cho phép BQL dự án nhà máy thủy điện Khe Bố khai thác cát, sỏi, khối lượng 7.000m3 làm vật liệu xây dựng thông thường trong phạm vi lòng hồ Nhà máy thủy điện Khe Bố để xây dựng các Khu tái định cư của dự án này. Đồng thời giao Sở TN&MT chủ trì, phối hợp với UBND huyện Tương Dương hướng dẫn, giải quyết các thủ tục có liên quan để BQL dự án nhà máy thủy điện Khe Bố triển khai hoạt động khai thác đúng phạm vi và thực hiện các nghĩa vụ theo quy định của pháp luật.

Bến cát hàng nghìn m3 đang chuẩn bị được xuất bán

Ngay sau khi có được “bảo bối”, 3 ngày sau (ngày 26/9/2016), BQL dự án thủy điện Khe Bố do ông Phan Thế Chuyền làm Trưởng ban đã ký hợp đồng số 60-2016/HĐ-HTĐT ủy quyền khai thác cát, sỏi khu vực nói trên cho Công ty TNHH Thương mại và Vận tải Trường Vinh (Sau đây gọi là Công ty Trường Vinh), có trụ sở tại xã Xá Lượng, huyện Tương Dương tiến hành khai thác.

Các văn bản đồng ý của các cơ quan chức năng là vậy. Nhưng, theo phản ánh thì trong quá trình thực hiện việc tận thu cát, sỏi trên của BQL dự án Nhà máy thủy điện Khe Bố (ủy quyền cho Công ty Trường Vinh) đã có nhiều dấu hiệu sai phạm thậm chí làm ngược lại quy định cấp phép.

Văn bản của UBND tỉnh Nghệ An nêu rõ chỉ được tận thu 7.000m3 cát để phục vụ các khu tái định cư thủy điện Khe Bố

Tỉnh Nghệ An chỉ đồng ý cho khai thác tận thu cát, sỏi trong phạm vi lòng hồ Nhà máy thủy điện Khe Bố để xây dựng khu tái định cư của dự án này tại xã Thạch Giám, huyện Tương Dương. Nhưng, theo điều tra của PV thì hầu hết nguồn đầu ra cát, sỏi đều đến các dự án xây dựng khác mà không hề liên quan đến các khu tái định cư của Dự án nhà máy thủy điện Khe Bố, như Công ty Sông Đà 2 xây dựng một số hạng mục ở khu vực Bản Vẽ; Công ty Sông Đà 4 xây dựng thủy điện Khe Ang; Công ty Hòa Hiệp xây dựng thủy điện Xoong Coong tại xã Tam Thái; Công ty 185 xây dựng đường tuần tra biên giới; dự án đường Khe Kiền – Na Ngoi...

Như vậy, nếu chiếu theo chủ trương khai thác, tận thu cát, sỏi tại địa điểm trên để phục vụ cho tái định cư thủy điện Khe Bố thì rõ ràng lượng cát, sỏi đầu ra hầu hết đi “lạc địa chỉ”.

Ông Nguyễn Văn Hải – Chủ tịch UBND huyện Tương Dương khẳng định cơ sở hạ tầng của các khu tái định cư Nhà máy thủy điện Khe Bố đã cơ bản hoàn tất (chỉ còn lại một số tuyến đường trong bản nhưng không đáng kể - PV).

Hợp đồng ủy quyền của BQL dự án thủy điện Khe Bố và Công ty Trường Vinh

Về khối lượng khai thác: Trong khi các văn bản của tỉnh Nghệ An chỉ đồng ý cho khai thác 7.000m3 nhưng thực tế theo phản ánh hàng ngày có hàng chục chuyến xe của nhiều đơn vị xây dựng trên địa bàn huyện Tương Dương nườm nượp vào ra các bến cát của đơn vị này. Mặt khác hiện tại trên các bến tập kết của đơn vị này đang tồn đọng hàng vài nghìn m3 cát. Vì thế, dư luận đặt ra câu hỏi liệu con số 7.000m3 cát, sỏi trong khai thác, tiêu thụ trong vòng 1 năm như chủ trương đồng ý của UBND tỉnh Nghệ An có bị doanh nghiệp khai thác vượt quá nhiều lần? Trong khi tiền cấp quyền khai thác khoáng sản cho con số 7.000m3 mà doanh nghiệp nộp cho nhà nước chỉ vẻn vẹn hơn 13 triệu đồng?

Không chỉ có vậy, hiện tại đơn vị khai thác cát sỏi nói trên đang có 3 bến tập kết cát với diện tích và quy mô khá lớn (một bến tại bản Mon và 2 bến gần Bệnh viện Đa khoa huyện Tương Dương). Tuy nhiên, được biết thì các bến nói trên được doanh nghiệp tự ý thuê đất của dân để mở mà không hề có bất kỳ thủ tục nào của cơ quan chức năng, không hề chuyển mục đích sử dụng đất...

Ông Nguyễn Văn Hải – Chủ tịch UBND huyện Tương Dương, cho biết: “Huyện chỉ quản lý, giám sát về mặt tọa độ, vị trí khai thác và vấn đề môi trường. Còn về mặt đầu ra, khối lượng khai thác thì chúng tôi không thể nắm được và cũng không phải trách nhiệm của huyện mà của Thủy điện Khe Bố. Tuy nhiên, tôi không loại trừ khả năng khai thác vượt khối lượng cũng như việc bán thương mại cho các dự án khác trên địa bàn; đó là điều hoàn toàn có thể xẩy ra”. Cũng theo ông Hải khẳng định, các bến tập kết của đơn vị khai thác cát sỏi nói trên hiện chưa được cấp phép của cơ quan chức năng. “Tôi đang yêu cầu Phòng Kinh tế - Hạ tầng hướng dẫn doanh nghiệp làm các thủ tục cần thiết về bến bãi tập kết. Đất tại bến ở Bản Mon có thể có nguồn gốc là đất cộng đồng; còn tại khu vực gần bệnh viện có thể họ thuê của dân. Nói chung như thế là tiền trảm, hậu tấu...”.

Việc BQL dự án Nhà máy thủy điện Khe Bố xin tận thu cát sỏi ở lòng hồ Thủy điện Khe Bố nhưng lại ủy quyền cho doanh nghiệp khác trong khi thiếu sự giám sát để cho Công ty TNHH Thương mại và Vận tải Trường Vinh tự ý làm nhiều việc có dấu hiệu sai phạm như đã phản ánh ở trên là điều khó chấp nhận. Đề nghị UBND huyện Tương Dương, Sở TN&MT tỉnh Nghệ An, UBND tỉnh Nghệ An cần nhanh chóng vào cuộc kiểm tra, xử lý nghiêm nếu có sai phạm. Tránh thất thoát một lượng lớn tài nguyên quốc gia, gây bất bình trong dư luận.

Báo điện tử TN&MT sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc này.

Phạm Tuân