Đảm bảo vận hành liên hồ chứa lưu vực sông Hương

Ban Chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh Thừa Thiên – Huế cho biết, năm 2022, do tác động của biến đổi khí hậu, hiện tượng Lanina nên thời tiết diễn biến phức tạp, đặc biệt trận lũ trái mùa xuất hiện đầu năm gây nhiều thiệt hại.

Trong khoảng thời gian 7 ngày từ ngày 9-16/10, trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên – Huế xảy ra liên tiếp 3 đợt mưa to liên tục, đặc biệt là trận mưa lịch sử từ ngày 14-16/10, tại các trạm của Đài khí tượng thủy văn tỉnh lượng mưa đo được trung bình từ 575- 1.093 mm. Trong ngày 15/10, mực nước các sông đều trên báo động 3, tiệm cận đỉnh lũ năm 2020, ngập lụt diện rộng.

Các hồ chứa thủy lợi, thủy điện trên lưu vực sông Hương được chỉ đạo thông qua các lệnh vận hành hồ chứa để liên tục cắt giảm đỉnh lũ cho vùng hạ du trong 3 đợt mưa lũ liên tục vừa qua. Trong suốt thời gian lũ, các hồ đã vận hành với lưu lượng xả luôn nhỏ hơn lưu lượng đến hồ nên đã cắt, giảm đỉnh lũ cho vùng hạ du và chuẩn bị ứng phó với các đợt diễn biến phức tạp của thời tiết sắp tới. Đỉnh điểm từ 2- 8 giờ ngày 15/10, lượng nước về hồ Tả Trạch, Hương Điền, Bình Điền rất lớn, từ 6.000- 8.100 m3/s, nhưng chỉ điều tiết xả về hạ du ở mức thấp hơn rất nhiều.

Ông Phan Thanh Hùng, Chánh Văn phòng Ban Chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh phân tích, hồ Tả Trạch xuất hiện đỉnh lũ 7.205 m3/s, lưu lượng điều tiết của hồ này về hạ du được giữ ổn định từ 640- 767 m3/s cắt khoảng 89% đỉnh lũ, tổng lượng nước về hồ này khoảng 266 triệu m3, tổng lượng nước giữ lại hồ khoảng 201 triệu m3, tổng lượng vận hành điều tiết về hạ du 65 triệu m3 (cắt 76% tổng lượng nước).

Theo tính toán, nếu không có hồ chứa ở thượng nguồn với tổng lưu lượng cùng thời điểm khoảng 12.730 m3/s, tổng lượng nước khoảng 484 triệu m3 của 2 nhánh Tả Trạch và Hữu Trạch (thượng nguồn sông Hương) đổ về hạ du, mực nước trên sông Hương tại Kim Long có thể vượt mức 5,51 m, vận hành liên hồ Tả Trạch và Bình Điền đã giảm mực nước sông Hương khoảng hơn 1,51 m.

Theo đánh giá của các cơ quan chức năng, đợt lũ vừa qua có diễn biến mưa bất thường, cực đoan trong thời gian ngắn. Lượng mưa phân bố lệch pha giữa vùng đồng bằng và vùng núi khiến cho việc vận hành các hồ chứa ở thượng nguồn nhằm kiểm soát tốc độ gia tăng mực nước ở các sông ở hạ du gặp rất nhiều khó khăn, khó dự báo mực nước sông. Các trận lũ lớn liên tục không đủ thời gian để hạ mực nước hồ về mực đón lũ và khả năng thoát lũ chậm vùng đồng bằng do ảnh hưởng của triều cường, sức tải của đầm phá giảm.

“Bài học kinh nghiệm cho việc vận hành hồ đập mưa lũ đợt này là đơn vị đã chuẩn bị đầy đủ các kịch bản vận hành khác nhau để tránh bị động. Thường xuyên trao đổi thông tin chuyên môn với các cơ quan khí tượng thủy văn để lường trước các tình huống có thể xảy ra. Đồng thời, phân tích số liệu các trận lũ đã xảy ra nhằm có những kinh nghiệm xử lý các tình huống thiên tai khác nhau...”, ông Phan Thanh Hùng nói.

Nhằm đảm bảo an toàn các công trình hồ đập trong mùa mưa lũ bão, Sở NN&PTNT tỉnh Thừa Thiên – Huế yêu cầu các chủ đập, hồ thủy lợi, chủ đầu tư các dự án, tổ chức vận hành các cửa van, thiết bị xả lũ của các hồ chứa nước; bảo trì, bão dưỡng các thiết bị cơ khí. Bố trí vật tư, thiết bị dự phòng đảm bảo kịp thời sửa chữa thay thế trong trường hợp có sự cố vận hành. Kết nối hệ thống thông tin, cảnh báo người dân ở vùng hạ du khi xảy ra lũ các hồ chứa. Nạo vét, khơi thông kênh hạ lưu các tràn xả lũ, kênh tiêu để chủ động tiêu úng, thoát lũ khi mưa lớn xảy ra.

Bí thư Tỉnh ủy Lê Trường Lưu cho ràng, việc vận hành hồ đập phải chủ động, đảm bảo an toàn. Cần tuyên truyền, nhắc nhở người dân trong và sau mưa lũ, đặc biệt lưu tâm đến công tác di dân, đề phòng sạt lở...

Mưa lũ lớn giữa tháng 10 ở Thừa Thiên – Huế khiến hơn 19.000 ngôi nhà bị ngập với độ sâu trung bình từ 0,3 - 0,8 m; 2 người tử vong, 4 người bị thương