Đắk Lắk: Dân khốn khổ với mỏ đá Công ty Tân Thành Đạt

   

   

   

   

  Bắt đầu từ năm 2007, Công ty TNHH Xây dựng Thương mại và Dịch vụ Tân Thành Đạt (ở thị trấn Ea Đrăng, gọi tắt là Công ty Tân Thành Đạt) hoạt động khai thác, chế biến đá làm vật liệu xây dựng tại TDP5 (thị trấn Ea Đrăng). Đến ngày 4/11/2011, công ty được UBND tỉnh Đắk Lắk cho thuê hơn 10ha đất ở TDP5 và cấp phép khai thác và chế biến đá trong thời hạn 10 năm theo Quyết định số 837/QĐ-UBND và 838/QĐ-UBND. Theo phản ánh của người dân, từ khi hoạt động đến nay, mỏ đá này thường xuyên phát ra tiếng ồn và bụi bặm do quá trình khai thác, chế biến đá.

   

  Gia đình ông Nguyễn Hoàng Hoa (SN 1955) đến định cư ở TDP5 (thị trấn Ea Đrăng) từ năm 1981. Cuộc sống đang yên ổn thì cách đây mấy năm, có người đưa máy móc đến, nổ mìn khai thác và chế biến ở mỏ đá sau lưng nhà ông. Cũng từ đó, cả gia đình ông phải “sống chung” với bụi đá và tiếng ồn. Ông Hoa chia sẻ: “Nhà tôi cách mỏ đá chưa đầy 100m, hễ họ hoạt động là bụi bay mù trời nên phải đóng kín hết cửa để giảm bụi. Mấy tháng nay, họ còn làm đến 9-10 giờ đêm, tiếng ồn làm vợ chồng tôi không ngủ được, con cái thì chẳng thể học hành, cháu ngoại đang ngủ có lúc giật mình khóc thét lên”.

   

   

  Cùng hoàn cảnh trên, ông Phạm Phú Đông (ở TDP5), bức xúc nói: “Từ khi mỏ đá hoạt động, cuộc sống của gia đình tôi trở nên ngột ngạt, nhà cửa cứ quét xong là bụi đá phủ lên từng lớp; cây cối, vật nuôi bị ảnh hưởng bụi đá nên chết dần hoặc sống nhưng còi cọc, thất thu. Mấy tháng nay, từ khi họ vận hành trạm trộn bê tông nhựa (BTN) nóng, mùi khét từ nhựa đường khiến cả gia đình rất khó thở, con cháu tôi thì ho “khụ khụ” suốt ngày”.

   

  Ngoài bụi đá, tiếng ồn và mùi khét, gia đình bà Đỗ Thị Thành (ở TDP5) còn phản ánh việc Công ty Tân Thành Đạt nổ mìn khai thác đá gây ra tiếng ồn và làm nứt tường nhà ở của gia đình bà.

   

   

   

  Không chỉ tác động đến hàng chục hộ dân TDP5, bụi đá và tiếng ồn còn ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động dạy và học của trường học liền kề. Theo cô Lê Thị Ngân - Hiệu trưởng trường Tiểu học Thuần Mẫn, trường được thành lập từ năm 1995, tách ra từ trường Tiểu học Kim Đồng (cùng thị trấn Ea Đrăng) và được công nhận Trường đạt chuẩn Quốc gia mức độ 1 từ năm 2008. Do trường chỉ cách mỏ đá gần 200m nên nhiều năm nay, hoạt động của mỏ đá đã gây ra bụi bặm và tiếng ồn quá mức cho phép, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động dạy và học của trường. “Gần đây, họ lắp đặt trạm trộn BTN nóng cách trường hơn 100m và hoạt động liên tục khiến toàn bộ khói bụi phát ra từ đó dồn vào từng lớp học trong trường. Sợ nguy hại đến sức khỏe học sinh, trường buộc phải tạm thời khắc phục bằng việc mua khẩu trang y tế phát cho các em” - cô Ngân cho biết thêm.

   

  Sáng ngày 25/11, khi mỏ đá đang hoạt động, chúng tôi có mặt tại trường Tiểu học Thuần Mẫn và được chứng kiến cảnh các học sinh phải đeo khẩu trang để học. Em Nguyễn Hà Vi (học sinh lớp 5A2) bày tỏ: “Lớp cháu học ở trên tầng 2 nên cứ gần trưa là bụi và ồn lắm. Mỗi lần vào học, lớp phải đóng kín cửa để giảm bụi đá nhưng cả lớp vẫn phải đeo khẩu trang vì mùi khét. Có hôm đang học thể dục, chúng cháu đã đeo khẩu trang nhưng bụi và khét quá nên thầy giáo buộc phải cho nghỉ. Cứ đến trường là ai cũng ngồi im trong lớp, giờ ra chơi cũng chẳng dám ra ngoài.”

   

  Ông Lê Quốc Khiên - Chủ tịch Hội cha mẹ học sinh Trường Tiểu học Thuần Mẫn, cho biết: “Qua tìm hiểu, tôi được biết khói đốt BTN nóng và bụi đá rất độc hại, có thể gây ra “cái chết từ từ” đối với con người, nhất là đối với trẻ em - những đứa bé đáng được quyền sống, học tập trong bầu không khí trong lành. Gần đây, mỏ đá hoạt động liên tục, không kể ngày đêm và ngày càng gây ô nhiễm nghiêm trọng. Bức xúc vì họ không chịu khắc phục, Hội cha mẹ học sinh và Ban giám hiệu nhà trường đã làm đơn kiến nghị gửi lên các cơ quan chức năng”.

   

   

   

  Theo phản ánh của hàng chục hộ dân TDP5 và Ban giám hiệu trường Tiểu học Thuần Mẫn, nhiều năm nay, họ đã có kiến nghị nhưng không được giải quyết. Trong buổi làm việc gần đây giữa chi bộ TDP5 và đại diện Công ty Tân Thành Đạt (do Tổ trưởng TDP5 chủ trì), 2 bên đã có những tranh luận rất căng thẳng nhưng không thu được kết quả gì. Mỏ đá vẫn cứ hoạt động, thậm chí quy mô khai thác, sản xuất đá ngày càng mạnh nên những người dân cho rằng chính quyền địa phương vì lợi ích ngân sách mà không quan tâm đến cuộc sống của họ.

   

  Được biết, vào ngày 6/11, UBND thị trấn Ea Đrăng đã phối hợp với Ban tự quản TDP5 kiểm tra, xác minh theo đơn phản ánh của trường Tiểu học Thuần Mẫn. Kết quả cho thấy, khói bụi từ hoạt động của trạm trộn BTN nóng xả ra ngoài đến khu vực trường Tiểu học Thuần Mẫn và các hộ dân sống lân cận; mùi hôi nhựa đường bốc nồng nặc và bụi đá dày đặc làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến các hộ dân cũng như hoạt động dạy và học của nhà trường. Chính vì vậy, ngày 11/11, UBND thị trấn Ea Đrăng đã có báo cáo đề xuất gửi lên UBND huyện Ea H’leo đề nghị huyện kiểm tra và xử lý vấn đề này.

   

   

  Trao đổi với PV Báo Tài nguyên & Môi trường online, ông Nguyễn Hữu Trường - Trưởng Phòng TN&MT huyện Ea H’leo khẳng định hồ sơ khai thác, chế biến đá của Công ty Tân Thành Đạt đúng pháp lý, đã được các cấp có thẩm quyền phê duyệt. Về việc xây dựng trạm trộn BTN nóng, tháng 5/2014, Ban QLDA đường Hồ Chí Minh đã có văn bản gửi đến Sở TN&MT tỉnh Đắk Lắk đề nghị xem xét, tạo điều kiện cho lắp dựng trạm trộn BTN nóng nhằm phục vụ công trình xây dựng đường Hồ Chí Minh. Sau khi phối hợp với các đơn vị liên quan kiểm tra, ngày 28/6/2014, Sở TN&MT đã có văn bản số 1068 chấp thuận cho Ban QLDA đường HCM lắp đặt trạm trộn BNT nóng trong diện tích Công ty Tân Thành Đạt được thuê. Văn bản này nêu rõ: “Trong quá trình vận hành, khai thác Trạm trộn BTN nóng, đề nghị chủ đầu tư và Công ty Tân Thành Đạt cần lưu ý đến các biện pháp nhằm bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật hiện hành”.

   

  Ông Trường cho biết: “Qua kiểm tra, rà soát, cơ quan đánh giá tác động môi trường báo cáo là hoạt động của mỏ đá và trạm trộn BTN của Công ty Tân Thành Đạt là đạt chuẩn. Tuy nhiên, báo cáo của UBND thị trấn Ea Đrăng lại nêu ra những bất cập trong quá trình hoạt động của mỏ đá nên chúng tôi sẽ nhanh chóng kiểm tra lại. Sau khi có kết quả, phòng sẽ tham mưu cho các cơ quan cấp trên và có phương án xử lý thích hợp”.

   

  Việc khai thác và chế biến của Công ty Tân Thành Đạt đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền, cụ thể là UBND tỉnh Đắk Lắk cấp Giấy phép. Tuy nhiên, chẳng hiểu vì lí do gì mà trong quá trình khảo sát, thăm dò, đánh giá… để đi đến cấp phép, các cơ quan quản lý nhà nước lại phê duyệt cho 1 đơn vị khai thác đá bằng mìn, chế biến đá (xay, nghiền đá), thậm chí là xây dựng trạm trộn BTN nóng ngay tại khu đông dân cư?. Và cứ vậy, nhiều năm nay, hàng chục hộ dân TDP5 cùng trường học gần mỏ đá phải sống chung với tiếng ồn, bụi bặm và mùi ô nhiễm./.